Rząd przyjął we wtorek projekt nowego Prawa dewizowego, które zakłada pełną liberalizację przepływów kapitałowych w obrocie z państwami OECD i Europejskiego Obszaru Gospodarczego - podało CIR w komunikacie.
Projekt zakłada, że nowe przepisy wejdą w życie 1 października 2002 roku.
W styczniu główny negocjator Jan Truszczyński poinformował, że w rozmowach z UE Polska zobowiązała się do wprowadzenia od października pełnej liberalizacji przepływów krótkoterminowych.
'W celu dostosowania regulacji dewizowych do wymogów UE, w projekcie nie przewidziano - poza dozwolonymi w Traktacie Europejskim - żadnych ograniczeń w przepływie kapitału i płatnościach między Polską a państwami członkowskimi Unii' - napisano w komunikacie CIR.
Po wejściu w życie ustawy całkowita swoboda przepływów kapitałowych będzie dotyczyła nie tylko obrotu z Unia Europejska, ale w ramach całego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (oprócz UE są to Islandia, Norwegia i Lichtenstein) oraz państw Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).
W projekcie przewidziano możliwość wprowadzenia rozporządzeniem rządu szczególnych ograniczeń w obrocie dewizowym z zagranicą, które będą mogły być stosowane także wobec państw UE, będą to jednak wyjątki, jakie przewiduje także traktat o UE. Takie szczególne ograniczenia będą mogły być wprowadzane, gdy byłyby niezbędne dla wykonania decyzji organów organizacji międzynarodowych, których członkiem jest Polska. Dotyczy to ograniczenia obrotów płatniczych z określonym krajem, czy grupą państw, np. ze względu na nałożone na nie sankcje międzynarodowe. Szczególne ograniczenia swobody przepływu kapitału mogłyby także być wprowadzane dla ochrony bilansu płatniczego w przypadku nierównowagi lub nagłego załamania, a także w przypadku nagłych wahań kursu.
Niektóre operacje finansowe nadal będą podlegały reglamentacji. Przewidziane ograniczenia będą mogły być znoszone w drodze udzielania zezwoleń dewizowych: ogólnych lub indywidualnych.
Ogólnych zezwoleń dewizowych będzie udzielał, w drodze rozporządzenia, minister finansów, a indywidualnych, w drodze decyzji administracyjnych, prezes Narodowego Banku Polskiego.
Projekt przewiduje, że w trzech przypadkach zezwolenia dewizowe będą obowiązywały wszystkich, nie tylko w obrocie z państwami trzecimi, ale także z innymi państwami należącymi do UE, EOG i OECD. Chodzi o ustalanie oraz przyjmowanie od nierezydentów należności w innych walutach niż waluty wymienialne lub waluta polska, wysyłanie za granicę złota dewizowego i platyny dewizowej (bez względu na ilość) oraz krajowych i zagranicznych środków płatniczych, jeżeli ich wartość będzie łącznie przekraczać równowartość 10.000 euro.
Zgodnie z obecnym Prawem dewizowym, bez zezwolenie nie jest możliwe założenie przez rezydentów (obywateli polskich i osoby, które uzyskały prawo pobytu w Polsce), rachunków bankowych poza granicami kraju. Natomiast nierezydenci nie mają prawa otwierania w Polsce złotowych lokat terminowych na mniej niż trzy miesiące i w kwocie powyżej 500.000 zł. Obecna ustawa zakazuje także nierezydentom inwestowania w krótkoterminowe papiery dłużne oraz krótkoterminowe pochodne instrumenty finansowe. Unijne podmioty nie mogą ich także emitować i wprowadzać do publicznego obrotu na polskim rynku. Zakazem objęte są również krótkoterminowe pożyczki i kredyty.
Zgodnie z umową z OECD z 1996 roku, Polska miała całkowicie zliberalizować przepływy kapitałowe do 2000 roku. Jednak ze względu na rosnący wówczas deficyt obrotów bieżących bilansu płatniczego i brak upłynnienia kursu złotego, po konsultacjach z MFW, rząd podjął decyzję o przesunięciu liberalizacji przepływu kapitału krótkoterminowego.
