Zdaniem eksperta z Centrum Europejskiego Natolin Marka Cichockiego, wtorkowa wypowiedź papieża Benedykta XVI popierająca wejście Turcji do UE jest przypomnieniem Unii, że nie może zamknąć się w sobie i koncentrować się jedynie na swoich problemach wewnętrznych.
Podczas rozpoczętej we wtorek pielgrzymki do Turcji papież Benedykt XVI wyraził poparcie dla tureckich starań o członkostwo w Unii Europejskiej. "Papież odpowiedział mi: +jesteśmy apolityczni, ale pragniemy, by Turcja przystąpiła do UE+" - relacjonował turecki premier Recep Tayyip Erdogan, który rozmawiał z Benedyktem XVI.
Jak przypomniała cytująca Erdogana agencja Reutera, zanim kardynał Joseph Ratzinger został papieżem, stał na stanowisku, że muzułmański charakter wyklucza Turcję z przynależności do UE.
"W tej chwili tego typu deklaracja i to ze strony kogoś, kto wcześniej był bardzo konserwatywny jeśli chodzi o wejście Turcji do UE, może być rozumiana jako pewne przypomnienie, że Europa nie może się zamknąć w sobie; że nie może być skoncentrowana tylko na własnych wewnętrznych problemach, ale też powinna proponować pewne rozwiązania otaczającemu ją światu" - powiedział we wtorek PAP dr Marek Cichocki.
Jego zdaniem, obecnie Unia w większym stopniu niż wcześniej chce wyznaczyć swoje "sztywne granice", co przejawia się np. w toczących się dyskusjach na temat zatrzymania dalszego rozszerzania.
W opinii eksperta, trudno jednak oczekiwać, że wypowiedź papieża będzie miała jakiś wpływ na opinie unijnych urzędników.
"Ona może mieć wpływ na opinię publiczną w niektórych krajach np. w samej Turcji i w Niemczech" - uważa. Przypomniał przy tym, że niemieccy politycy są bardzo podzieleni w sprawie przystąpienia Turcji do Wspólnoty. "Socjaldemokraci są raczej zwolennikami, natomiast chadecy są przeciwnikami" - powiedział.
Jak dodał, rekomendacja papieża może być interpretowana także w kategoriach symbolicznych. Według Cichockiego, słowa Benedykta XVI świadczą o tym, że jako papież czuje się bardziej kontynuatorem tradycji Kościoła katolickiego - pozytywnie wyrażającego się na temat pomysłów integracyjnych w Europie, niż kontynuatorem "opcji niemiecko-konserwatywnej, która chciałaby między Europą a islamem postawić bardziej wyraźną i trwałą granicę".
Ekspert przyznał, że wypowiedź papieża "trochę go zaskakuje", zważywszy na jego wcześniejsze stanowisko jako kardynała. "Z drugiej strony, ta deklaracja pokazuje, że kardynał Ratzinger dorasta do roli jaką nakłada na niego urząd papieski" - dodał.
UE zdecydowała się na otwarcie negocjacji członkowskich z Ankarą 3 października 2005 r. W miniony poniedziałek Unia postanowiła jednak, że negocjacje członkowskie z Turcją będą się toczyć wolniej, po tym gdy Ankara odmówiła otwarcia swych portów dla cypryjskich statków.
Unia domaga się od Turcji, by odblokowała bezpośrednie połączenia morskie i lotnicze z Cyprem, umożliwiając w ten sposób swobodny przepływ towarów. Ankara uzależnia jednak takie posunięcie od działań na rzecz zniesienia unijnych sankcji wobec północnej części wyspy, gdzie w rezultacie tureckiej inwazji z 1974 r. utworzono odrębne państwo Turków cypryjskich.
Komisja Europejska ma 6 grudnia przyjąć rekomendację w sprawie kontynuowania negocjacji z Turcją, ale ostateczna decyzja zapadnie na spotkaniu unijnych ministrów spraw zagranicznych 10 grudnia. (PAP)
agt/ jra/
