Rozpoczynająca się w czwartek pielgrzymka Benedykta XVI do Polski jest ważnym wydarzeniem w polsko- niemieckich stosunkach i przyczyni się do umocnienia pojednania między Polakami i Niemcami - uważa niemiecki teolog i dyplomata Winfried Lipscher.
"Papież Niemiec, po papieżu Polaku - to jest symbol. Ci dwaj papieże są wielkim symbolem nie tylko dla naszych narodów, lecz także dla całej Europy. Polacy i Niemcy mogą stanowić wzór pojednania, który wykracza poza granice Europy" - powiedział Lipscher w środę w rozmowie z PAP. Niemiecki dyplomata pracował w latach 80. i 90. w ambasadzie RFN w Warszawie, zajmując się m.in. kontaktami między Kościołem polskim i niemieckim.
Lipscher przypomniał słowa arcybiskupa Alfonsa Nossola, który odbierając na początku maja w Berlinie Nagrodę Polsko-Niemiecką zauważył, że "na taki luksus", czyli powołanie po Polaku na Stolicę Piotrową Niemca, "mógł sobie pozwolić jedynie Duch Święty". "To bardzo trafna uwaga" - powiedział Lipscher.
Niemiecki teolog podkreślił, że Kościoły w obu krajach były od lat 60. XX w. "awangardą porozumienia". Przypomniał w tym kontekście list biskupów polskich do niemieckich przekazany im w Rzymie 18 listopada 1965 r., ze słynnymi słowami "przebaczamy i prosimy o przebaczenie".
"To, co dzieje się teraz między naszymi krajami, jest kontynuacją tamtego zamysłu pojednania" - ocenił Lipscher. Wskazał na gesty polskiego Kościoła, który podkreśla, że Benedykt XVI jest "naszym, a więc i polskim papieżem".
Lipscher zwrócił uwagę na poprawę wizerunku Benedykta XVI w samych Niemczech. "To proces powolny, ale stały" - ocenił. Niemiecka opinia publiczna, także środowiska katolików świeckich, zareagowały na samą decyzję konklawe z dużą rezerwą.
"Obecnie niemiecki papież postrzegany jest także w Niemczech jako wielki autorytet" - uważa Lipscher. Po wyborze Ratzinger - jego zdaniem - "rozluźnił się". Jako prefekt kongregacji wiary był urzędnikiem, który stał na straży wiary, a teraz może pozwolić sobie na bardziej swobodne zachowanie - tłumaczy teolog.
Najważniejszym punktem programu papieskiej pielgrzymki do Polski będzie - zdaniem Lipschera - wizyta na terenie byłego hitlerowskiego obozu Auschwitz. "To będzie najważniejszy moment tej pielgrzymki w kontekście stosunków polsko-niemieckich. Czekam z niecierpliwością na tę chwilę" - powiedział.
Zdaniem Lipschera, wybór Ratzingera na papieża nie spowoduje w Niemczech umocnienia wiary, jak miało to miejsce w Polsce po wyborze Karola Wojtyły.
"Trzeba wziąć pod uwagę różnice w mentalności między obydwoma narodami. Mówi się, że Polacy wierzą bardziej sercem, uczuciem, a Niemcy rozumem. Niemcy, którzy wierzyli, pozostaną przy wierze. Nie sądzę, aby wierzyli bardziej ze względu na papieża" - wyjaśnił. Dodał, że "trochę inaczej" jest w Bawarii, gdzie mocne są jeszcze tradycyjne formy wiary. Być może zauważymy jakieś zmiany w dłuższej perspektywie czasu - zastrzegł.
W Niemczech liczba wiernych od lat systematycznie spada. Według najnowszych danych Konferencji Niemieckiego Episkopatu, pod koniec 2004 r. żyło tam prawie 26 milionów katolików, o 180 tys. mniej niż rok wcześniej. Od 1990 r. liczba katolików spadła o 2,27 mln czyli o 8 proc. Maleje także liczba powołań kapłańskich. W 2004 r. wyświęcono 112 księży. W tym samym czasie zmarło 318 kapłanów, 37 zrezygnowało, a 359 przeszło na emeryturę.
Lipscher podkreślił, że Niemcy patrzą na papieża przez "pryzmat ekumenii". Chcą, by Benedykt XVI uczynił zdecydowany krok w kierunku zjednoczenia chrześcijan. Teolog wyraził nadzieję, że niemieckiemu papieżowi będzie być może łatwiej doprowadzić do zbliżenia z prawosławiem. "Rosjanom przeszkadzało, że papieżem był Polak" - wyjaśnił.
Jacek Lepiarz (PAP)
lep/ kd/ kan/ woj/
