Trwa ładowanie...
Notowania
Przejdź na

Podatek od dochodów nieujawnionych. Zgodny z Konstytucją?

0
Podziel się:

Ta sprawa od lat budzi sporo wątpliwości.

Podatek od dochodów nieujawnionych. Zgodny z Konstytucją?
(arrakasta - Fotolia.com)

Instytucja opodatkowania dochodów nieujawnionych od lat budzi wątpliwości czy wprowadzony do porządku prawnego przez Ustawodawcę przepis jest zgodny z konstytucją?

Opodatkowanie od dochodów nieujawnionych znajduje swoje uregulowanie w art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej: ustawą o PDOF). Zgodnie z brzmieniem tego przepisu _ wysokość przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych ustala się na podstawie poniesionych przez podatnika w roku podatkowym wydatków i wartości zgromadzonego w tym roku mienia, jeżeli wydatki te i wartości nie znajdują pokrycia w mieniu zgromadzonym przed poniesieniem tych wydatków lub zgromadzeniem mienia, pochodzącym z przychodów uprzednio opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania. _Zgodnie natomiast z art. 30 ust. 1 pkt 7 _ od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy od dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów lub nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach - w wysokości 75 proc. dochodu. _ Z powyższych przepisów wyraźnie wynika, że ustawodawca daje organom podatkowym _ potężne _ narzędzie walki
z podatnikami uchylającymi się od uiszczenia świadczenia publicznoprawnego.

Przepis art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF stał się przedmiotem pytania Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego w związku z czym trafił na wokandę Trybunału Konstytucyjnego w dniu 29 lipca 2014 r. Sądy pytające powzięły wątpliwość co do stosowania art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF w kontekście wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 18 lipca 2013 r. dotyczący ukrytych dochodów, syg. SK 18/09. Przedmiotem kontroli Trybunału Konstytucyjnego był art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r., co do jego zgodności z zasadą określoności przepisów prawa w dziedzinie prawa podatkowego (art. 2 w związku z art. 84 i art. 217 konstytucji). Wątpliwości sądów pytających dotyczyły wyrażeń użytych w zaskarżonym przepisie: _ czynienie wydatków _, _ gromadzenie mienia _, _ przychody opodatkowane _ i _ przychody wolne od opodatkowania _. W odniesieniu do wyrażeń kwestionowanych przez sądy pytające wypowiedział się wcześniej Trybunał Konstytucyjny we
wcześniejszym wyroku z dnia 18 lipca 2013r., sygn. SK 18/09, w którym przedmiotem kontroli był również art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 1998 r. do 31 grudnia 2006 r. W wyroku tym Trybunał orzekł, że wskazany przepis narusza zasadę określoności przepisów prawa wywodzoną z art. 2 konstytucji. Jednocześnie w wyroku zobowiązał ustawodawcę do przywrócenia treści przepisu zgodnej z konstytucją.

Oceniając zmianę treści art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF wprowadzoną ustawą z 16 listopada 2006 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że wskazana nowelizacja ma nie tylko charakter wyjaśniający, czy doprecyzowujący, ale modyfikuje konstrukcję podstawy opodatkowania. W stanie prawnym od 1 stycznia 2007 r. bowiem tylko mienie zgromadzone przed poniesieniem wydatków, a nie mienie zgromadzone w danym roku podatkowym może obniżać podstawę opodatkowania. Dodając słowo _ uprzednio _, ustawodawca zastrzegł przy tym, że przychody i zgromadzone mienie, które mają być źródłem pokrycia wydatku, powinny zostać opodatkowane przed poniesieniem tego wydatku.

Analiza zmian art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF wprowadzonych od 1 stycznia 2007 r. wskazuje jednak, że dotyczyły one innych elementów omawianej konstrukcji prawnej, niż te, które były badane w wyroku o sygn. SK 18/09. Nowelizacja dokonana ustawą z 16 listopada 2006 r. usunęła niektóre wątpliwości dotyczące obliczania podstawy opodatkowania w przypadku podatku od dochodów nieujawnionych, ale są to inne zagadnienia niż te, które zakwestionował Trybunał orzekając o naruszeniu przez art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF zasady określoności przepisów prawa wywodzonej z art. 2 konstytucji. W konsekwencji Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że zmiana art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF wprowadzona od 1 stycznia 2007 r. nie usunęła tych zastrzeżeń natury konstytucyjnej, które zgłosił Trybunał w wyroku sygn. SK 18/09 odniesieniu do wyrażeń użytych w kontrolowanym przepisie, w poprzednim brzmieniu.

Ponadto Trybunał Konstytucyjny podzielił pogląd wyrażony w wyroku o sygn. SK 18/09, w którym wskazał że kwestionowane przez sądy pytające wyrażenia użyte w art. 20 ust. 3 w/w ustawy są niejasne i nieprecyzyjne. Na ich podstawie nie można jednoznacznie ustalić definicji _ przychody ze źródeł nieujawnionych _ i _ przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach _. W konsekwencji Trybunał stwierdził, że zaskarżony przepis nie spełnia wymagań legislacyjnych przewidzianych dla przepisów podatkowych. W świetle zasad wynikających z art. 84 i art. 217 konstytucji, ustawodawca powinien jasno i zrozumiale zdefiniować pojęcia _ przychody ze źródeł nieujawnionych _ i _ przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach _, w ten sposób, aby podatnik mógł w sposób precyzyjny określić treść ciążących na nim obowiązków daninowych.

Trybunał Konstytucyjny orzekł o odroczeniu terminu utraty mocy obowiązującej art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF o 18 miesięcy w celu pozostawienia ustawodawcy odpowiedniego czasu na dokonanie zmian legislacyjnych przywracających stan zgodności z konstytucją. Istotne jest również zapewnienie konstytucyjnego wymagania realizacji powszechności opodatkowania, w tym zwłaszcza zwalczania procederu nieujawniania przychodów lub zaniżania ich wysokości, czego nie dałoby się osiągnąć w razie niezwłocznej derogacji art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF W konsekwencji odroczenia utraty mocy obowiązującej art. 20 ust. 3 w/w ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r., możliwe będzie w dalszym ciągu prowadzenie postępowań w sprawie podatku od dochodów nieujawnionych na podstawie tego przepisu. Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że odroczenie terminu utraty mocy obowiązującej zakwestionowanego przepisu ma ten skutek, że w okresie osiemnastu miesięcy od ogłoszenia wyroku Trybunału w Dzienniku Ustaw przepis ten (o ile wcześniej
nie zostanie uchylony bądź zmieniony przez ustawodawcę), mimo że obalone zostało w stosunku do niego domniemanie konstytucyjności, powinien być przestrzegany i stosowany przez wszystkich adresatów, w tym przez sądy. Przepis ten pozostaje bowiem nadal elementem systemu prawa. Organy administracyjne i sądy, interpretując oraz stosując art. 20 ust. 3 ustawy o PDOF, powinny jednak kierować się wskazówkami dotyczącymi tego przepisu wynikającymi z wyroku o sygn. SK 18/09 oraz z wyroku w niniejszej sprawie i nadawać im znaczenie zgodne z konstytucją.

Trybunał Konstytucyjny podtrzymał stanowisko wyrażone w dotychczasowym orzecznictwie, że w razie odroczenia utraty mocy obowiązującej przepisu, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe lub ostateczna decyzja administracyjna, dopuszczalność wznowienia postępowania administracyjnego lub sądowoadministracyjnego (art. 190 ust. 4 w związku z ust. 3 konstytucji) wystąpi dopiero z upływem terminu odroczenia, jeżeli ustawodawca wcześniej nie zmieni lub nie uchyli danego przepisu. Trybunał podkreślił, że samo wznowienie postępowania nie przesądza jeszcze treści rozstrzygnięć, jakie zostaną podjęte w wyniku przeprowadzenia postępowań wznowieniowych. Rozstrzygnięcia takie nie mogą być podejmowane automatycznie. Wymagają starannej oceny, czy w jednostkowej sprawie rzeczywiście mamy do czynienia ze stanem faktycznym i wszystkimi elementami stanu prawnego, które odpowiadają orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego oraz doprowadziły do orzeczenia o niekonstytucyjności przepisu.

Stan prawny na dzień 11.08.2014 r.

źródło: http://trybunal.gov.pl/rozprawy/komunikaty-prasowe/komunikaty-po/art/7003-podatek-dochodowy-od-osob-fizycznych-podatek-od-dochodow-nieujawnionych/s/p-4913/

Czytaj więcej w Money.pl
Wyborcza kiełbasa Donalda Tuska będzie kosztowała nas blisko 2,7 miliarda złotych Premier chce się podzielić _ niedużą nadwyżką _. Zobacz, co oznaczają zmiany w rewaloryzacji rent i emerytur oraz w ulgach na dzieci i kto na nich skorzysta.
Zmiany w podatkach. Deklaracje tylko w sieci Firmy - płatnicy podatku PIT oraz CIT - będą miały obowiązek składania swoich deklaracji podatkowych drogą elektroniczną. Rząd przyjął projekt.
75 proc. podatku? Ministerstwo ma projekt Państwo będzie bezlitosne, Trybunał Konstytucyjny dał zielone światło.
wiadomości
wiadmomości
gospodarka
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)