Podatek VAT od składek członkowskich. Płacić?

Chcąc udzielić odpowiedzi na postawione powyżej pytanie, należy przede wszystkim ustalić czy w niniejszym przypadku mamy do czynienia z wynagrodzeniem za świadczenie usług, czy też może jedynie z przekazaniem określonej kwoty pieniędzy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT), opodatkowaniu podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przy czym w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (...).

W świetle powyższego należy wskazać, iż opodatkowaniu powinny podlegać wszystkie transakcje o charakterze odpłatnym, które są wykonywane w ramach działalności gospodarczej, z wyjątkiem tych przypadków, które są wprost zwolnione (wyłączone) z opodatkowania. Trzeba jednakże podkreślić, iż pojęcie transakcja powinno oznaczać każdą czynność lub zachowanie, w której biorą udział przynajmniej dwie strony i które wpływa na sytuację faktyczną lub prawną stron lub w jakikolwiek inny sposób oddziałuje na strony biorące udział w tej czynności lub zachowaniu.

Zaistnienie świadczenia wymaga zaangażowania przynajmniej dwóch stron połączonych określona relacją – sprzedawcy i nabywcy, usługodawcy i usługobiorcy. Aby zatem uznać daną czynność za świadczenie wymagane jest jeszcze istnienie zidentyfikowanego dawcy, odbiorcy świadczenia (konsumenta), rozumianego jako podmiot, który uzyskuje określoną korzyść z tytułu wykonania danego świadczenia oraz samego świadczenia. Natomiast brak podmiotu, który konsumowałby usługę, oznacza, że wykonanie takiej usługi za wynagrodzeniem nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z definicji świadczenia usług można wyprowadzić następujące wnioski: src="http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=1340004600&de=1340028300&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=S%26P&colors%5B0%5D=%231f5bac&w=600&h=300&cm=0&lp=1&rl=1"/>Dodaj wykresy do Twojej strony internetowej

Poczynione rozważania prowadzą do wniosku, iż uiszczenie składki członkowskiej, co do zasady nie stanowi odpłatności za świadczenie usługi przez stowarzyszenie/organizację. Brak jest bowiem w analizowanej relacji bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem. Zauważmy, iż rzeczone opłaty tworzą majątek, który służy realizacji celów statutowych organizacji/stowarzyszenia.

Czynność opodatkowana powstaje natomiast wyłącznie w związku z zaistnieniem skutku prawnego określonego umową między stronami, to jest m.in. z wykonaniem określonej usługi. W katalogu takich umów nie mieści się zadeklarowanie przynależności do jakiejś organizacji lub stowarzyszenia i opłacanie z tego tytułu składek. Tym samym nie ma żadnych podstaw prawnych by twierdzić, że składki członkowskie stanowią wynagrodzenie za jakiekolwiek świadczenie.

Zatem składka członkowska finansująca działalność statutową (tj. związana z utrzymaniem samej organizacji/stowarzyszenia), jako niestanowiąca wynagrodzenia za wykonywanie na rzecz członków usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Na zakończenie należy jednakże zaznaczyć, iż powyższe ustalenia nie znajdą zastosowania w przypadku stwierdzenia, że istnieje bezpośredni związek pomiędzy składką członkowską wpłaconą przez członków organizacji a otrzymywanym świadczeniem, tj. członkowie w zamian na składkę otrzymują określone usługi. Zatem w przypadku gdy składka nie finansuje działalności statutowej stowarzyszenia czy organizacji, ale stanowi zapłatę za określone świadczenia wówczas podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.