Zaliczka na środek trwały, a koszt podatkowy

Powstaje bowiem pytanie, czy zapłacenie przedpłaty (zaliczki) na poczet zakupu środka trwałego traktowanego jako wydatek kwalifikowany stanowi faktyczne poniesienie wydatku kwalifikowanego.

Zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenach specjalnych stref ekonomicznych (dalej – Rozporządzenie SSE) za wydatki kwalifikujące się do objęcia pomocą uznaje się koszty inwestycji (...) , poniesione na terenie strefy w trakcie obowiązywania zezwolenia.

Ustawodawca posłużył się zwrotem _ koszty _. Powstaje zatem pytanie, czy dopuszczalne jest wykazywanie momentu poniesienia kosztu inwestycyjnego na takich samych zasadach jak w podatku dochodowym (memoriałowo). Na gruncie obecnego przeważającego stanowiska organów podatkowych rozliczenie wydatków kwalifikowanych winno nastąpić z uwzględnieniem metody kasowej ponoszenia kosztów (por. między innymi pismo Ministerstwa Finansów z dnia 5 kwietnia 2006 r. (PB4/KA-8213-321-25/06).

Wniosek ten należy w kontekście wydawanych interpretacji uznać za prawidłowy pomimo faktu, iż w orzecznictwie można spotkać się z odosobnionymi stanowiskami, że dopuszczalna jest memoriałowa metoda ustalania wydatków kwalifikowanych (odosobnione stanowisko organu podatkowego zawarte w interpretacji Łódzkiego Urzędu Skarbowego z dnia 2 października 2007r., sygn. ŁUS-II-2-423/259/07/JB).

Niemniej jednak w przypadku uiszczenia przedpłaty (zaliczki) na poczet dostawy nowego środka trwałego – jeśli przedpłata (zaliczka) ta będzie rozliczona w przyszłych okresach rozliczeniowych – powoduje konieczność dokonania analizy przytoczonego wcześniej przepisu z uwzględnieniem faktu, iż uiszczenie przedpłaty (zaliczki) dla celów PDOP nie jest definitywnym poniesieniem wydatku, a jedynie dokonaniem płatności na poczet wydatku ponoszonego w przyszłości (zaliczka nie stanowi ani przychodu ani kosztu uzyskania przychodu dla celów PDOP).

Z uwagi na powyższe, dla celów dyskontowania pomocy publicznej uiszczenie przedpłaty (zaliczki) na zakup nowego środka trwałego nie uprawnia podatnika do zaliczenia uiszczonej kwoty do wydatków kwalifikujących się do objęcia pomocą publiczną. § 6 ust. 1 Rozporządzenia SSE stanowi bowiem, że za wydatki kwalifikujące się do objęcia pomocą uznaje się koszty inwestycji.

Uiszczenie przedpłaty (zaliczki) nie może być uznane za poniesienie kosztu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych (podobnie zresztą jak dla celów ustawy o rachunkowości). Funkcją przedpłaty jest bowiem traktowanie jej jako formy wpłaty na poczet przyszłego świadczenia. Dopiero zapłata pozostałej części ceny nabycia decyduje o fakcie, iż koszt faktycznie został poniesiony przez podatnika.

Zatem w przypadku przedpłaty (zaliczki) nie może być mowy o spełnieniu kryteriów zawartych w §6 ust. 1 Rozporządzenia SSE, przez co do obliczeń zdyskontowanej wartości wydatków kwalifikowanych podatnicy powinni przyjmować moment ostatecznej zapłaty całości ceny nabycia środka trwałego – zgodnie z zasadą kasową dyskontowania wydatków.

Potwierdzenie powyższego wniosku znaleźć można między innymi w interpretacji prawa podatkowego wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 18.03.2010r (ILPB3/423-1165/09-3/ŁM), w której organ wskazał jasno: _ Reasumując, dopiero moment zapłaty pozostałej części ceny nabycia środka trwałego będzie momentem, w którym podatnik będzie mógł zaliczyć cenę nabycia do wydatków kwalifikujących się do objęcia pomocą publiczną, z zachowaniem pozostałych warunków określonych w § 6 ust. 1 rozporządzenia w sprawie specjalnej strefy ekonomicznej. _

Odmienne postanowienie wydał co prawda ten sam Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji prawa podatkowego z dnia 04.04.2008r. (ILPB3/423-61/08-4/ŁM), jednak przedmiotem wydanej interpretacji nie było samo uiszczanie zaliczek z tytułu nabycia środka trwałego, lecz nabycie środków trwałych bez ustalenia zaliczkowej formy płatności. Można zatem przyjąć, iż organ podatkowy odnosząc się do zaliczek w rzeczywistości nie będąc o to zapytanym, nie wydał prawidłowego rozstrzygnięcia wskazując:

Spółka może uznać wydatki inwestycyjne za dające prawo do zwolnienia od podatku w miesiącu, w którym zostały poniesione w znaczeniu kasowym, także wówczas, gdy na dzień poniesienia takich wydatków środki trwałe, nie zostały jeszcze oddane do użytkowania, a znajdują się w ewidencji księgowej jako środki trwałe w budowie lub też w pozycji zaliczki na środki trwałe w budowie.