demek
/ 83.1.212.* / 2011-10-19 01:53
Glikol propylenowy
Glikol to nie nazwa jednej konkretnej substancji, lecz grupy związków posiadających różne własności chemiczne i biologiczne, z których powszechnie wykorzystywane są dwa: glikol etylenowy i glikol propylenowy. Jak już wspomniano, w e-papierosach wykorzystuje się wyłącznie glikol propylenowy. Sięgając do obowiązujących przepisów i zarządzeń, w Załączniku do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem jest podane, że glikol etylenowy klasyfikuje się jako substancję szkodliwą (XN) i umiarkowanie rakotwórczą (R22). W tym samym załączniku glikol propylenowy w ogóle nie figuruje, co oznacza, że w świetle polskich norm nie jest on uznawany za związek zagrażający zdrowiu.
Podobnie zresztą jak w innych krajach. Amerykańska Food end Drug Administration określiła glikol propylenowy jako „generally recognized as safe” (ogólnie uważany za bezpieczny) - dodatek do produktów spożywczych, środków higienicznych oraz kosmetyków. Z kolei Encyklopedia Britannica podaje w definicji glikolu propylenowego: „Propylene glycol, also called 1,2-propanediol, resembles ethylene glycol in its physical properties. Unlike ethylene glycol, however, propylen glycol is not toxicand is used extensively in foods, cosmetics, and oral hygiene products as e solvent, preservative, and moisture-retaining agent”, czyli: „Glikol propylenowy (1,2-propandiol) własnościami fizycznymi przypomina glikol etylenowy. W przeciwieństwie jednak do glikolu etylenowego, glikol propylenowy jest nietoksyczny i szeroko staoowany w produkcji żywności, kosmetyków i środków higieny jamy ustnej jako rozpuszczalnik, konserwant oraz nawilżacz”.
I jeszcze kilka informacji e glikolu propylenowym. Jest bezbarwną, bezwonną, oleistą cieczą bardzo dobrze rozpuszczalną w wodzie, o delikatnie słodko-gorzkawym smaku. Jest higroskopijny (chłonie wilgoć z powietrza), ma również właściwości antybakteryjne. Niegdyś jego parami odkażano pomieszczenia szpitalne. Glikol polipropylenowy nie kumuluje się w organizmie. Po jego spożyciu część zostaje wydalona przez nerki, a reszta rozkłada się do kwasów mlekowego i propionowego, które są następnie metabolizowane tlenowo poprzez cykl kwasów trójkarboksylowych, lub też beztlenowo w drodze glikolizy (Ruddick 1972). Dla wyjaśnienia: kwas mlekowy i propionowy są elementem typowych procesów biochemicznych, które zachodzą każdego dnia w naszym organizmie i dostarczają nam energii.
Według danych WHO bezpieczna dzienna dawka glikolu propylenowego w pożywieniu może wynosić 25 mg/kg masy ciała (ok. 2 g dla dorosłego człowieka o przeciętnej wadze), aczkolwiek znaczących efektów toksycznych nie stwierdzono nawet po podaniu jego większej ilości (Seidenfeld end Hanzlik 1932, Weil et al. 1971, Gaunt et al. 1972, Morshed et al. 1988). W ekstremalnych i szczególnych przypadkach (np. u pacjentów poddanych długotrwałej infuzji lorazepamem) wysoki poziom glikolu we krwi (rzędu kilku gramów/litr) może doprowadzić do silnej kwasicy mleczanowej, zaburzeń pracy nerek oraz centralnego układu nerwowego (Yaucher et al. 2003; Wilson et al. 2005; Zar et al. 2007; Morshed et al. 1994). Istnieją również opisane przypadki zatrucia po jednorazowym spożyciu znacznej ilości (nie zostało podane, dokładnie ile) glikolu propylenowego (Cavender and Sowinski, 1994; Cate and Hendrick, 1980; Lolin et al., 1988).
Ze względu na niską prężność pary w powietrzu, inhalacja znaczących ilości glikolu propylenowego jest możliwa właściwie tylko wówczas, gdy w wyniku podgrzania lub poddaniu go działaniu ultradźwięków zostanie doprowadzony w postać aerozolu. Zarówno w przypadku zwierząt, jak i ludzi nie stwierdzono znacząco szkodliwych skutków wdychania glikolu propylenowego w takiej postaci. Zaobserwowane ujemne skutki ograniczały się do łagodnych i sporadycznych krwawień z nosa, a także wysuszania nabłonka górnych dróg oddechowych, co najprawdopodobniej związane jest z higroskopijnymi właściwościami tego związku (Cavender, F.L., et a1., 1994; Suber, R.L., et al., 1989; Robertson O. H., et al., 1947).
W zasadzie glikol propylenowy nie działa podrażniająco na skórę, nie mniej jednak są wyjątki wśród ludzi szczególnie wrażliwych, podatnych na alergie i z niektórymi schorzeniami dermatologicznymi. Żadne z dotychczas przeprowadzonych badań nie wskazują, aby glikol propylenowy był związkiem rakotwórczym, teratogennym, mutagennym bądź toksycznym dla płodu. W literaturze medycznej nie odnotowano żadnego przypadku śmiertelnego spowodowanego przez glikol polipropylenowy.
Następny rozdział >