Uczta czekistów
Michał Kacewicz
21 czerwca 2009 21:28, ostatnia aktualizacja 26 czerwca 2009 10:45
Władimir Putin pod osłoną kryzysu rozpoczyna operację wywłaszczenia oligarchów.
Na początku czerwca moskiewska telewizja pokazywała wstrząsające reportaże z położonego niedaleko Petersburga 20-tysięcznego miasteczka Pikalowo. Głodni mieszkańcy gotowali spaghetti ze sznurka, robotnicy pomstowali, że wyłączono im ogrzewanie i ciepłą wodę. Dziennikarze zastanawiali się, dlaczego z ulic Pikalowa nagle zniknęły wszystkie psy i koty.
Pikalowo to tak zwane monomiasto, wybudowane w czasach radzieckich tylko po to, by osiedlić w nim tysiące robotników pobliskich ogromnych zakładów: huty aluminium oraz związanych z nią cementowni i zakładów chemicznych. Setki takich miast, wybudowanych przez sowieckich planistów pośrodku pustkowi, należą dziś do oligarchów, którzy uwłaszczyli się na niegdyś państwowych kombinatach.
Pikalowo jest własnością najbogatszego Rosjanina, Olega Deripaski. Kryzys potraktował monomiasta okrutnie. Oligarchowie, tak jak Deripaska w Pikalowie, zwolnili tysiące ludzi i wstrzymali produkcję. W końcu zdesperowani mieszkańcy wyszli na ulice, zaczęły się protesty i potyczki z milicją. Aż zdarzył się cud. Do Pikalowa 4 czerwca przyjechał premier Władimir Putin. I przywiózł ze sobą Olega Deripaskę – jak sprawiedliwy car niedobrego bojara.
Premier zmusił oligarchę do podpisania przed kamerami telewizyjnymi deklaracji, że wznowi produkcję w zakładach w Pikalowie i wypłaci zaległe pensje. Po tej interwencji wystraszony Deripaska natychmiast zgodził się wypłacić zaległe wynagrodzenia także w należącej do niego fabryce celulozy nad Bajkałem. Mało tego: do rady nadzorczej plajtującej firmy papierniczej dokooptowany będzie putinowski wicepremier Igor Seczin, były kapitan Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB), adiutant Putina.
Teraz Deripaska będzie dopłacał do interesu. Dopłacać będzie też państwo, ale nie o koszty tu chodzi. Putin wykorzystał gniew ludu i pokazał Rosji, że potrafi załatwić trudne sprawy. Tak jak w maju, gdy odwiedził zagrożoną bankructwem stocznię w Komsomolsku nad Amurem. W czasie spotkania premiera z robotnikami jeden ze stoczniowców krzyknął: „A nie da się jakoś upaństwowić zakładu?” Putin tylko czekał na taką propozycję i zaraz przedstawił plan przejęcia części udziałów w stoczni przez państwo. Tego typu inscenizacje Władimirowi Putinowi zawsze się udawały. Mit dobrego cara z genialnymi pomysłami ma się w Rosji jak najlepiej. Przy okazji rozprawy z Deripaską Putin poszedł jednak krok dalej i zagroził nacjonalizacją majątku nieudolnych oligarchów.
– Kryzys przyspiesza kumulację kapitału w rękach nowej oligarchii, ta stara, jak Abramowicz czy Deripaska, musi współpracować albo się poddać – mówi Andriej Piontkowski, liberalny publicysta, politolog. Nowa oligarchia to wywodzące się ze służb specjalnych otoczenie Putina, nazywane czekistami.
Gdy w Rosję uderzył kryzys, Putin miał już gotowe narzędzie do ataku na oligarchów. Dwa lata temu jeszcze jako prezydent stworzył tzw. korporacje państwowe, które dzisiaj służą mu do wywłaszczania wielkich kapitalistów i umacniania potęgi czekistów. Korporacje nie należą formalnie ani do państwa, ani do kapitału prywatnego, a jednak przejmują prywatne firmy i korzystają do woli z dotacji budżetowych.
czytaj dalej
1 | 2 | 3 >>