1. Trudne do zniesienie z psychologiczno-religijnego punktu widzenia. Musiałby najpierw Żeromski wstać z grobu i wykreślić z Syzyfowych Prac ten wątek o lekcji historii, gdzie ruski bęcwał opowiada o katolickim klasztorze żeńskim w Wilnie.

2. Jednak bardzo, bardzo obcy. Bardziej niż heretyk Bogusław Radziwiłł i bardziej niż cała ta sfora mędrków od Kalvina i Lutra i ich wyznawcy.

3. I te ponad 500 lat nieustannej agresji ze wschodu aż do unicestwienia Polski. Mimo Hitlera, Niemcy jednak wyglądają bardziej ludzko.