Festiwalu Filmów Berlinale: Honorowy Złoty Niedźwiedź dla Claude'a Lanzmanna

Film _ Shoah _ był _ kamieniem milowym _ w historii kultury pamięci, jej _ punktem zwrotnym _ - powiedział historyk filmu Ulrich Gregor w laudacji podczas wieczornej gali w festiwalowym pałacu na Placu Poczdamskim w Berlinie. - _ Ten film był odpowiedzią na wszystkie pytania, które nas stale gnębiły _ - dodał Gregor.

_ - Jestem dumny z tej nagrody _ - oświadczył Lanzmann. Jak wyjaśnił, pracując nad filmem _ Shoah _ miał nadzieję, że w ten sposób skłoni Niemców do stawienia czoła ich historii i pomoże im _ uwolnić się _ (od ciężaru zbrodni). _ - Fakt, że przy okazji wręczania mu nagrody, Niemcy pokazują film o tym, jak Żydzi zabijają Niemców, jest dowodem na to, że miałem rację _ - mówił Lanzmann.

Organizatorzy pokazali w czwartek wieczorem film Lanzmanna _ Sobibór, 14 października 1943 _ opowiadający o zakończonym udaną ucieczką buncie więźniów w hitlerowskim obozie zagłady Sobibór w okupowanej Polsce.

We wcześniejszym wywiadzie dla agencji dpa Lanzmann powiedział, że pokazanie tego właśnie filmu uznał za _ braterski gest _. _ - Jesteśmy kwita _ - dodał. Walcząc w czasie wojny we francuskim ruchu oporu Lanzmann - jak sam twierdził - zabijał Niemców.

Nad _ Shoah _, swoim najgłośniejszym filmem, Lanzmann pracował jedenaście lat. Sam montaż zebranego w 14 krajach materiału trwał pięć lat. Liczący dziewięć i pół godzin film opiera się na wywiadach z naocznymi świadkami Holokaustu - Żydami, Polakami, Niemcami oraz na zdjęciach miejsc związanych z Holokaustem - ruin krematoriów czy torów kolejowych prowadzących do miejsc zagłady. Reżyser nie wykorzystał natomiast żadnych materiałów archiwalnych. Na tegorocznym Berlinale pokazano nową cyfrową wersję filmu.

Film Lanzmanna został uznany przez komunistyczną propagandę za film antypolski. Zarzucano mu między innymi przedstawienie w niekorzystnym świetle polskich chłopów z miejscowości położonych w pobliżu niemieckich obozów zagłady.

Claude Lanzmann urodził się w 1925 roku w rodzinie zasymilowanych francuskich Żydów. Po wojnie pracował jako dziennikarz, blisko współpracował z Jean-Paulem Sartrem. Do dziś wydaje założone przez niego czasopismo _ Les Temps Modernes _.

Swój pierwszy dokument _ Dlaczego Izrael _ nakręcił w 1972 roku. Jest też autorem filmu o Janie Karskim, bohaterskim kurierze polskiego podziemia w czasie II wojny światowej, który jako pierwszy przekazał informacje o eksterminacji Żydów w okupowanej przez hitlerowskie Niemcy Polsce.