Śląscy naukowcy przeanalizują, jak prognozowany rozwój woj. śląskiego wpłynie na przestrzenne zagospodarowanie jego terenu. Efektem startującego wkrótce projektu ma być m.in. określenie, czy, gdzie i jakim kosztem społeczeństwo, gospodarka i budownictwo regionu będą miały miejsce na rozwój w przewidywanych kierunkach.
Realizowany od stycznia przyszłego roku projekt pod nazwą "Wyzwania zrównoważonego użytkowania terenu na przykładzie woj. śląskiego - scenariusze 2050" wspólnie wcielą w życie Główny Instytut Górnictwa, Politechnika Śląska i Akademia Ekonomiczna w Katowicach. Badania, finansowane głównie z unijnego programu "Innowacyjna gospodarka", pochłoną ponad 2,7 mln zł.
Projekt będzie realizowany metodą foresightu. To narzędzie badawcze polegające na aktywnym prognozowaniu przyszłości. Od klasycznych prognoz różni się tym, że próbuje wpłynąć na bieg wydarzeń. Jak mówią naukowcy, foresight nie przewiduje przyszłości, ale tworzy wizję.
"W ramach projektu wskazane będą m.in. prognozowane kierunki rozwoju w różnych dziedzinach życia, wraz z oceną ich wpływu na zagospodarowanie terenu i ład przestrzenny. Na tej podstawie będzie można np. ocenić, gdzie znajdują się rezerwy w tym zakresie, a gdzie deficyty" - powiedział w poniedziałek PAP Marcin Baron z katedry badań strategicznych i regionalnych Akademii Ekonomicznej w Katowicach.
To pierwszy projekt tego typu, służący wsparciu strategii przestrzennego zagospodarowania regionu jako całości i jego poszczególnych części (subregionów). Jego unikatowość polega na próbie systemowego powiązania prognoz dotyczących rozwoju społeczno-gospodarczego z nowym użytkowaniem terenu i kształtowaniem ładu przestrzennego.
Do tej pory metodą foresightu w katowickiej akademii zrealizowano już projekt pod nazwą "Priorytetowe technologie dla zrównoważonego rozwoju woj. śląskiego", a w trakcie realizacji jest "Foresight technologiczny rozwoju sektora usług publicznych w Górnośląskim Obszarze Metropolitalnym".
Stosowany m.in. w Japonii i USA foresight to budowanie średnio- lub długoterminowej wizji przyszłości. Jego metodologię stosuje się najczęściej jako źródło diagnoz istotnych problemów społecznych i gospodarczych w różnych horyzontach czasowych oraz jako instrument prognozowania i podejmowania decyzji zarówno przez rząd (programy polityczne), jak i biznes oraz instytucje publiczne (np. plany strategiczne przedsiębiorstw).
W języku angielskim pojęcie foresight oznacza przewidywanie i nie ma jednorazowego polskiego odpowiednika. Można je rozumieć jako spojrzenie i sięganie w przyszłość, ale nie chodzi tu tylko o prognozę - także o możliwość wpływania na bieg wydarzeń. Najczęściej stosowany jest foresight technologiczny oraz regionalny (tworzący wizję rozwoju regionów). Powstaje też foresight dla Polski do 2020 r.(PAP)
mab/ hes/ gma/
