"Akt z białym szalikiem", "Złota rybka", "Zatoka Saint-Tropez" to niektóre z 49 obrazów Henri'ego Matisse'a zgromadzonych na wystawie w nowojorskim Metropolitan Museum. Ekspozycja odsłaniająca proces twórczy wielkiego artysty będzie czynna do 17 marca przyszłego roku.
W trakcie swojej długiej kariery inicjator francuskiego fowizmu, uznawany za jednego z malarzy, którzy zrewolucjonizowali sztukę pierwszej połowy XX wieku, nieustannie rozszerzał granice swoich dokonań artystycznych. Powtarzał kompozycje obrazów w różnych wersjach, w parach, triach i większych seriach, porównywał je podejmując jakby dialog z wcześniejszymi pracami, które są tylko pozornie podobne. Pragnął, jak to sam określił, "podążać dalej i głębiej w prawdziwe malarstwo".
Przykłady charakterystycznej dla Matisse'a (1869-1954) metody pracy znajdują się także na nowojorskiej wystawie "Matisse: In Search of True Painting". Pokazano m.in. pary takich obrazów jak "Młody marynarz 1" i "Młody marynarz 2", "Luksus 1" i "Luksus 2" (a także szkic do tych dzieł), jak również różne spojrzenia artysty na paryską katedrę Notre-Dame widzianą z jego pracowni po drugiej strony Sekwany.
Pośród prezentowanych w Metropolitan Museum prac znajdują się pełne optymizmu i ciepłych barw pejzaże znad Zatoki Saint-Tropez, w tym "Przepych, spokój i rozkosz". Nie brak tam aktów - np. "Akt siedzący", portretów, w tym włoskiej modelki Laurette'y, oraz martwych natur - jak "Jabłka". Są prace reprezentujące malarstwo rodzajowe, a pośród nich "Taniec"; wnętrza - m.in. "Wnętrze z egipską kotarą", oraz obrazy z jego pracowni w Vence przyciągające wzrok nasyconymi kolorami i pulsującymi wzorami roślin.
Wystawa, której kuratorem jest Rebecca Rabinow, mieści się w ośmiu przestrzennych galeriach. Jak ocenił "New York Times", pokazuje ona Matisse'a niespokojnie wędrującego między skrajnościami, nieubłaganie zmieniającego przemyślenia i drogi do wielkości, demonstrującego radykalne idee, które przeobraziły bieg malarstwa. Ekspozycja nowojorska gromadzi głównie prace olejne. Niektóre z nich stanowią hołd składany przez Matisse'a podziwianym przez niego mistrzom: Vincentowi van Goghowi, Paulowi Gauguinowi, Paulowi Cezanne'owi i Edouardowi Vuillardowi.
Wystawiane w Nowym Jorku dzieła Matisse'a pochodzą w większości z paryskiego Centrum Pompidou oraz ze zbiorów własnych Metropolitan Museum. Są także prace wypożyczone m.in. z Art Institute of Chicago, Philadelphia Museum of Art, Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen w Duesseldorfie, Statens Museum for Kunst w Kopenhadze, belgijskiego Royal Museums of Fine Arts oraz z kolekcji prywatnych.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ hes/
