Wskutek działań Urzędu wszystkie banki wycofały się z bezprawnego straszenia konsumentów negatywnymi konsekwencjami wpisu do BIK, umożliwiają również złożenie wniosku o skorzystanie z wakacji kredytowych w dniu zapłaty raty - poinformował UOKiK.
Od 29 lipca konsumenci mogą składać wnioski o skorzystanie z ustawowych wakacji kredytowych. Z danych Biura Informacji Kredytowej (BIK) wynika, że do 30 sierpnia wakacjami kredytowymi zostało objętych 876 tys. kredytów o wartości 228 mld zł i skorzystało z nich 44 proc. uprawnionych.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Wakacje kredytowe. 900 skarg na banki do UOKiK
Do UOKiK trafiło ok. 900 skarg, w tym wskazujących, że banki mogą utrudniać konsumentom skorzystanie z wakacji kredytowych lub zniechęcać ich do tego.
Tomasz Chróstny, prezes UOKiK, w komunikacie zaznacza, że urząd na bieżąco występuje do poszczególnych banków o usuwanie nieprawidłowości. - Mamy już wymierne efekty tych działań – wyeliminowaliśmy m.in. straszenie konsumentów negatywnymi konsekwencjami wpisu do BIK czy wymaganie wniosku o wakacje kredytowe z wyprzedzeniem - czytamy.
Po naszych wezwaniach większość banków pozostawia też konsumentom wybór, czy chcą w jednym wniosku zawiesić wszystkie dozwolone przepisami raty, czy robić to stopniowo w kilku, oddzielnych wnioskach. Trzy banki, które jeszcze tego nie zmieniły, otrzymały zarzuty naruszania zbiorowych interesów konsumentów – dodaje prezes UOKiK.
Zarzuty UOKiK dla trzech banków
Jak przypomniał Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zgodnie z ustawą o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom konsument ma prawo zawiesić spłatę kredytu na maksymalnie 8 miesięcy. "Przepisy pozostawiają konsumentowi dowolność – od razu w jednym wniosku może wpisać wszystkie 8 miesięcy albo składać sukcesywnie oddzielne wnioski na zawieszenie jednej lub kilku rat" - czytamy w komunikacie.
Wiele banków, zwłaszcza na początku, wymagało jednak oddzielnego wniosku na każdy z możliwych okresów skorzystania z wakacji kredytowych. Ustawa pozwala zawiesić spłatę kredytu:
- w sierpniu i wrześniu 2022 r.,
- w IV kw. 2022 r. na dwa wybrane miesiące,
- po jednym wybranym miesiącu w każdym kwartale 2023 r.
Po wezwaniach prezesa UOKiK zdecydowana większość banków wycofała się z praktyki wymagania oddzielnego wniosku na każdy okres. Nie zrobiły tego tylko trzy banki: BNP Paribas Bank Polska, Getin Noble Bank, Bank Pocztowy.
Prezes UOKiK postawił im zarzuty naruszania zbiorowych interesów konsumentów. Grożą za to kary w wysokości do 10 proc. rocznego obrotu przedsiębiorcy - poinformował Urząd.
Bank Pocztowy odpowiada, że realizuje projekt, który ma umożliwić złożenie jednego wniosku obejmującego wszystkie przysługujące konsumentowi okresy podlegające zawieszeniu spłaty.
- Rzeczywiście obecnie za pośrednictwem bankowości internetowej klient może złożyć wniosek w odniesieniu do maksymalnie czterech miesięcy (rat do końca 2022 r.), jednak w Banku trwa proces wprowadzania zmian technologicznych, które umożliwią składanie tylko jednego wniosku dla wszystkich okresów wakacji kredytowych. Bank intensywnie współpracuje w tym zakresie z dostawcą oprogramowania – odpowiada money.pl Bartosz Trzciński, rzecznik prasowy Banku Pocztowego.
Wakacje kredytowe. Nieprawidłowości zgłaszane do UOKiK
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w komunikacie wylicza też inne nieprawidłowości, na które skarżą się klienci banków. Są to:
- błędne harmonogramy spłaty po skorzystaniu z wakacji kredytowych, wskazujące na dalsze naliczanie odsetek lub pokazujące nowe i zawyżone raty. Problem dotyczy obecnie 8 z 17 badanych banków. Wskutek naszych wezwań banki zadeklarowały naprawę błędów systemowych;
- odmowę zawieszenia spłaty "pożyczki hipotecznej" bez merytorycznego zbadania, czy produkt nie jest kredytem hipotecznym, spełniającym kryteria przewidziane w ustawie. W przypadku, gdy umowa została zawarta w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, pożyczka hipoteczna powinna zostać objęta wakacjami kredytowymi. Wiele z banków już wprowadziło zmiany lub je deklaruje w toku postępowania;
- brak uzasadnienia lub lakoniczne uzasadnianie przez banki odmowy zawieszenia spłaty kredytu, błędną interpretację przesłanek ustawowych;
- długi czas - powyżej 21 dni - rozpatrywania wniosków o wakacje kredytowe,
- sytuacje, w których nieudane zawieszenie spłaty kredytu, np. "zagubienie wniosku" w systemie banku lub zbyt długie rozpatrywanie go, doprowadziło do wszczęcia windykacji niezapłaconej raty przez firmy współpracujące z bankami.