"Po wcześniejszym bardzo silnym zaostrzeniu polityki kredytowej w reakcji na wybuch pandemii COVID-19, w III kwartale 2020 r. banki ograniczyły restrykcyjność kryteriów udzielania kredytów w segmencie kredytów mieszkaniowych i - bardzo nieznacznie - w segmencie kredytów dla MSP. W przypadku kredytów dla dużych przedsiębiorstw większość banków nie zmieniła swojej polityki, a dla kredytów konsumpcyjnych w ujęciu netto doszło do niewielkiego zaostrzenia kryteriów kredytowych" - czytamy w raporcie pt. "Sytuacja na rynku kredytowym - wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych IV kwartał 2020 r.".
Na kształtowanie się polityki kredytowej banków wpływ wywierał wzrost optymizmu po ograniczeniu obostrzeń związanych z pandemią, ale przeważała dalsza niepewność co do rozwoju sytuacji gospodarczej. Czynniki te decydowały również o wielkości popytu na kredyt, przy czym popyt gospodarstw domowych zaczął się lekko odbudowywać, a popyt przedsiębiorstw nadal spadał. W odczuciu banków pomoc publiczna istotnie ograniczyła popyt na kredyt ze strony przedsiębiorstw, zaznaczono.
"Na IV kwartał 2020 r. banki przewidują złagodzenie polityki kredytowej we wszystkich segmentach kredytów dla przedsiębiorstw, przy czym silniejsze w odniesieniu do sektora MSP. W segmencie kredytów dla dużych przedsiębiorstw pojedyncze banki planują niewielkie złagodzenie polityki" - czytamy dalej.
Banki oczekują, że wraz z zakończeniem się publicznych programów pomocowych zwiększy się popyt na kredyt ze strony dużych oraz małych i średnich przedsiębiorstw.
Jak podano, w III kwartale 2020 r. banki uczestniczące w badaniu zauważyły dalsze osłabienie popytu na kredyty krótko- i długoterminowe dla dużych przedsiębiorstw (-40% i -84%) i dla małych i średnich przedsiębiorstw (-56% i -55%). W przypadku kredytów dla sektora MSP większość banków stwierdziła, że skala spadku popytu była znaczna.
"Zmiany popytu były zaskoczeniem dla banków, które w poprzedniej edycji ankiety przewidywały szybkie odbicie (procent netto ok. 20-70%). W rzeczywistości jedynie pojedyncze banki wskazały w III kwartale, że popyt na kredyt krótkoterminowy dla MSP wzrósł (8%)" - czytamy w materiale.
W III kwartale 2020 r. zdecydowana większość ankietowanych banków nie zmieniła kryteriów udzielania kredytów krótko- i długoterminowych dla dużych przedsiębiorstw. W segmencie kredytów dla małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) polityka kredytowa była różnokierunkowa (18% banków kontynuowało zaostrzanie o znacznej skali, 22% banków złagodziło kryteria), a efektem netto było niewielkie złagodzenie wymogów wobec kredytobiorców, podano także.
Z ankiety wynika. że w IV kwartale 2020 r. banki spodziewają się dalszego, choć nieznacznego łagodzenia polityki i kontynuacji wzrostu popytu na kredyty mieszkaniowe.
W III kwartale 2020 r. banki złagodziły kryteria udzielania kredytów mieszkaniowych i zmieniły niektóre warunki udzielania kredytów, m.in. kolejny raz podniosły marżę kredytową i marżę dla kredytów obarczonych wyższym ryzykiem, ale jednocześnie obniżyły wielkość wymaganego udziału własnego kredytobiorców.
"Do złagodzenia polityki kredytowej skłonił banki m.in. spadek ryzyka pogorszenia się sytuacji gospodarczej i na rynku mieszkaniowym oraz wzrost presji konkurencyjnej ze strony innych banków uniwersalnych i banków hipotecznych. Z kolei na zaostrzenie polityki kredytowej największy wpływ w opinii banków miały decyzje NBP w zakresie polityki pieniężnej, a także możliwość pogorszenia się sytuacji kapitałowej banku" - czytamy w materiale.
Jak zaznaczono, w III kw. 2020 r. banki odczuły wzrost popytu na kredyty mieszkaniowe przy czym około 1/3 respondentów wskazała na wzrost popytu o znacznej skali. W opinii ankietowanych instytucji przyczyniła się do tego głównie zmiana sytuacji na rynku mieszkaniowym. Do wzrostu popytu przyczynił się również spadek wielkości kredytowania nieruchomości mieszkalnych przez inne banki i wzrost zainteresowania gospodarstw domowych lokowaniem oszczędności na rynku mieszkaniowym.
W segmencie kredytów konsumpcyjnych na IV kwartał br. banki przewidują zmianę kierunku polityki kredytowej i nieznaczne jej złagodzenie oraz dalszy wzrost popytu na kredyty konsumpcyjne.
W III kwartale 2020 r. banki zaostrzyły politykę kredytową w segmencie kredytów konsumpcyjnych, ale skala zaostrzenia była znacznie mniejsza niż w II kwartale (-8% vs -93%).
"Decyzje poszczególnych banków biorących udział w ankiecie były zróżnicowane. W około 1/3 banków klienci mogli zaciągnąć kredyt konsumpcyjny przy nieznacznie mniejszych wymaganiach niż w II kwartale, a w ok. 40% banków kryteria udzielania kredytów zostały kolejny raz zaostrzone. Banki zaostrzyły również niektóre warunki udzielania kredytów, w tym przede wszystkim podniosły pozaodsetkowe koszty kredytu, a także zwiększyły wymagania odnośnie do zabezpieczenia kredytu. Jednocześnie banki zwiększyły maksymalną kwotę kredytu i wydłużyły okres kredytowania" - podał NBP.
W opinii ankietowanych podmiotów, do zaostrzenia polityki kredytowej w segmencie kredytów konsumpcyjnych przyczyniły się przede wszystkim obawy co do dalszego rozwoju sytuacji gospodarczej, a także decyzje NBP w zakresie polityki pieniężnej, wzrost ryzyka związanego z realizacją wymaganych zabezpieczeń oraz inne nieobjęte ankietą czynniki, m.in. wzrost ryzyka związanego z oddziaływaniem pandemii COVID-19. Niewielka grupa banków złagodziła politykę kredytową pod wpływem wzrostu presji konkurencyjnej ze strony innych banków.
