Bilion dolarów w funduszu emerytalnym. Norwegowie kasę z ropy inwestują w Polsce

Największy fundusz emerytalny na świecie pobił rekord - obraca już bilionem dolarów. Na każdego Norwega przypada z niego blisko 700 tys. zł. Taki wynik zawdzięczają ropie naftowej i skutecznemu inwestowaniu na całym świecie. Około 12 mld zł Norwegowie ulokowali w Polsce. Część przypada na akcje prawie 100 spółek z warszawskiej giełdy, na których w tym roku nieźle zarobili.

Norweski państwowy Norges Bank Investment Management jest największym na świecie funduszem emerytalnym. Właśnie pobił rekord wszech czasów - wartość zgromadzonych w nim aktywów w postaci akcji, obligacji i innych instrumentów finansowych przekroczyła okrągły bilion dolarów (ponad 7,8 bln norweskich koron).

Media na całym świecie rozpisują się o inwestycjach funduszu, który jest m.in. udziałowcem w takich koncernach jak Apple, Nestle, Google, Royal Dutch Shell czy Microsoft. W nich zresztą ulokował najwięcej pieniędzy - od 5 do 8 mld dolarów, przypadające na każdą z nich z osobna.

Choć największym zainteresowaniem norweskiego funduszu emerytalnego cieszą się firmy z Ameryki Północnej (przede wszystkim z USA), blisko jedną trzecią inwestycji ma też w Europie, w tym w Polsce.

Norwegowie zainwestowali już w blisko 100 spółek z warszawskiej giełdy. Z danych na koniec 2016 roku wynika, że mają akcje dokładnie 92 podmiotów o wartości około 2,5 mld zł. Do tego dochodzi 9,5 mld zł ulokowane w polskich obligacjach, głównie rządowych.

Żaden inny kraj regionu Europy Środkowo-Wschodniej nie cieszy się takim zainteresowaniem norweskiego funduszu jak Polska. Dla porównania, w czeskich akcjach ma niecałe 10 proc. tego co w polskich. A nawet zaangażowanie w Czechach, na Węgrzech, w Rumunii, na Ukrainie, Litwie, Łotwie i Estonii razem jest o ponad połowę mniejsze. W innych krajach regionu nawet nie inwestuje.

Najwięcej pieniędzy mają w akcjach lubińskiego KGHM-u - za ponad 186 mln zł. Tuż za czołowym światowym producentem srebra i miedzi plasuje się produkująca obuwie grupa CCC (173 mln zł). Na najniższym stopniu podium jest czołowy bank w naszym kraju, czyli Pekao (145 mln zł).

Norweski fundusz ma akcje za ponad 100 mln zł w sumie w dziewięciu polskich spółkach. Stawkę uzupełniają: Orange, BZ WBK, Eurocash, mBank, PKO BP i PZU. Ponad milion dolarów, czyli około 3,6 mln zł, ma łącznie w 76 z 92 firm. Najbardziej znane wymieniliśmy w tabeli:

Na polskich akcjach tylko w tym roku Norwegowie dorobili się sporej kasy. Na pojedynczych, największych inwestycjach zyski liczone są w dziesiątkach milionów złotych. Stopa zwrotu w przypadku KGHM-u to 30 proc., przy CCC wychodzi 40 proc., a na Pekao 10 proc.

Co ciekawe, wśród wymienionych w powyższej tabeli spółek, najwięcej można było zarobić na Lotosie. A w nim akurat fundusz ma stosunkowo nieduże pieniądze. Do zgarnięcia było 62 proc. zysku. Minimalnie więcej niż przy LPP (właściciel odzieżowych marek Reserved i Cropp).

Oczywiście nie wszystkie "strzały" były celne, ale wśród największych inwestycji stanowią one zdecydowaną mniejszość. Mimo hossy na warszawskiej giełdzie, od początku roku o 10 proc. w dół poszły notowania producenta AGD - grupy Amica. W jej udziałach Norwegowie mają kilkanaście milionów złotych. Nominalnie najwięcej pieniędzy stracili jednak na akcjach Orange Polska, które są na minusie tylko 5 proc., ale przy kwocie rzędu 138 mln zł robi się kilka milionów złotych straty.

Norweski fundusz emerytalny (Norges Bank Investment Management) jest państwowym tworem, w przeciwieństwie do prywatnych funduszy emerytalnych w Polsce (OFE). Różnica polega też na tym, że norweski fundusz nie jest typowym funduszem emerytalnym. Powstał po to, by "budować dobrobyt dla przyszłych pokoleń" - tak głosi hasło na jego stronie internetowej.

Gromadzi pieniądze na wypadek, gdy kiedyś w przyszłości skończą się dochody z wydobycia ropy i gazu, na którym Norwegowie zbudowali swoje bogactwo. Szacuje się, że stanie się tak za około 60 lat. Środki na inwestycje pochodzą właśnie ze sprzedaży surowców, które w ten sposób pracują na przyszłość.

Od ubiegłego roku norweski rząd zdecydował się jednak skorzystać z części pieniędzy, bo brakowało ich na pokrycie bieżących wydatków budżetowych. Co ważne, władze nie mają pełnej swobody w sięganiu po tę kasę, żeby za szybko się nie rozeszła. Mają do dyspozycji co roku tylko ich niewielką część i to w awaryjnych sytuacjach.

Założony w 1998 roku fundusz z roku na roku zarządza coraz większymi pieniędzmi, co zaskakuje pozytywnie samych Norwegów. Najnowsze statystyki pokazują, że zgromadzone w nim aktywa mają już ponad dwukrotnie większą wartość niż roczny produkt krajowy brutto (PKB) całej gospodarki. Pierwotne założenia mówiły o tym, że do 2020 roku będzie mniej więcej o połowę mniejszy.

Na każdego mieszkańca Norwegii (od niemowlaka po seniora) przypada około 190 tys. dolarów z bilionowej puli całego funduszu. Daje to mniej więcej 684 tys. zł na głowę. Dla porównania, w polskich OFE są obecnie aktywa o wartości prawie 180 mld zł, czyli po 4743 zł na osobę. Takie porównanie nie mówi jednak o efektywności inwestowania funduszy, bo zupełnie inne pieniądze trafiają do nich w obu przypadkach.

Wartość aktywów zgromadzonych w norweskim funduszu (w koronach norweskich) Dodaj wykresy do Twojej strony internetowej