"10 października br. prezes Urzędu Transportu Kolejowego wydał decyzję obligującą PKP S.A. do wprowadzenia zmian w 'Regulaminie dostępu przez licencjonowanych przewoźników kolejowych do obiektu infrastruktury usługowej - stacji pasażerskiej', wskazując listę siedmiu uchybień w poszczególnych postanowieniach oraz załącznikach do dokumentu, które w ocenie UTK wymagają korekty. Wydając tę decyzję, prezes UTK jednoznacznie potwierdził, że PKP S.A. ma prawo pobierać opłatę za dostęp do stacji pasażerskich oraz nie zakwestionował kluczowych zapisów Regulaminu" - czytamy w komunikacie.
Postępowanie toczyło się w sprawie Regulaminu dostępu przyjętego przez PKP S.A. w grudniu 2017 r. W ramach prowadzonego postępowania PKP S.A. udostępniła UTK wszelkie dokumenty oraz złożyła szczegółowe wyjaśnienia. Postępowanie to miało precedensowy charakter, ponieważ po raz pierwszy Regulamin dostępu badany był na podstawie przepisów ustawy o transporcie kolejowym obowiązujących od 2017 r. i pozwalających na pobieranie opłaty z tytułu dostępu do stacji pasażerskich, przypomina PKP.
"Kluczową kwestią wynikającą z decyzji jest fakt, że prezes Urzędu jednoznacznie potwierdził, iż PKP S.A. ma prawo pobierać opłatę za dostęp do stacji pasażerskich, a tym samym zakończył debatę odnośnie istnienia podstawy prawnej do pobierania tego rodzaju opłat. W wyniku przeprowadzonego postępowania Urząd zakwestionował niektóre postanowienia Regulaminu dostępu i nakazał ich zmianę. Należy jednak podkreślić, że sentencja decyzji nie odnosi się do obowiązującego aktualnie Regulaminu dostępu, a - co więcej - decyzja UTK nie jest ostateczna i nie przysługuje jej rygor natychmiastowej wykonalności. Tym samym obowiązujący aktualnie Regulamin dostępu ma moc prawną, a przewoźnicy kolejowi, którzy do tej pory nie wywiązali się z obowiązku złożenia wniosku i zawarcia z PKP S.A. umów, powinni to uczynić" - podkreślono dalej.
Opłaty pobierane od przewoźników kolejowych przez zarządców dworców stosowane są w innych krajach Unii Europejskiej, m.in. we Francji oraz Niemczech. Wprowadzenie tego rodzaju opłat wynika wprost z przepisów unijnych (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z 21 listopada 2012 r. ws. utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego). Zgodnie z nowelizacją ustawy o transporcie kolejowym od rozkładu jazdy 2017/2018 operator obiektu infrastruktury usługowej - a takim w obszarze stacji pasażerskich jest PKP S.A. - może pobierać opłaty od przewoźników za dostęp do dworca oraz peronów. Zmiany w ustawie o transporcie kolejowym wynikały z kolei z legislacji UE. Opłata służy pokryciu kosztów utrzymania wyłącznie powierzchni przeznaczonych do odprawy podróżnych, zatem przewoźnicy nie ponoszą kosztów związanych z utrzymaniem części technicznych i komercyjnych, wyjaśnia PKP.
Co więcej, z przepisów jasno wynika, że opłata za korzystanie z dworców nie może być pobierana od podróżnych. Dworce kolejowe udostępniane są pasażerom nieodpłatnie i PKP S.A. nie przewiduje żadnych zmian w tym zakresie. Podobnie przewoźnicy (nie pasażerowie) ponoszą koszty związane z dostępem do infrastruktury kolejowej PKP Polskich Linii Kolejowych. Wysokość opłaty za korzystanie z dworców i peronów zależna jest od kilku czynników, m.in. kategorii danego dworca oraz planowanej liczby postojów pociągów danego przewoźnika na stacji (przy rozróżnieniu na ruch regionalny i dalekobieżny). Pozyskane przez PKP S.A. fundusze z tytułu opłaty pozwolą zapewnić pasażerom czystość, bezpieczeństwo i inne usługi na wysokim poziomie, czytamy dalej.
"Odnosząc się do zgłoszonych przez UTK nakazów do Regulaminu dostępu, PKP S.A. obecnie analizuje poszczególne sentencje oraz przygotowuje odwołanie do wydanej decyzji. Rekomendacje UTK, uznane przez PKP S.A. za zasadne, zostaną uwzględnione w Regulaminie dostępu 2018/2019, który obowiązywać będzie od najbliższego rozkładu jazdy" - podsumowano.
W decyzji z 10 października UTK nakazał PKP wprowadzenie zmian w opublikowanym Regulaminie. Zmiany dotyczą m.in. wykazu stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, poprzez ujęcie w nim obiektów, które faktycznie przeznaczone są do obsługi podróżnych korzystających z transportu kolejowego; zmianę definicji "powierzchni służącej odprawie podróżnych"; zdefiniowanie kategorii stacji pasażerskich w sposób określający jednakową charakterystykę każdej kategorii stacji oraz określenie zakresu udostępniania każdej stacji pasażerskiej, tak by z przedstawionych informacji wynikał zakres usług, jakie PKP świadczy na danej stacji pasażerskiej na rzecz przewoźników kolejowych.
Ponadto UTK nakazał określenie szczegółowych warunków technicznych dostępu do każdej ze stacji, ze szczególnym uwzględnieniem parametrów technicznych umożliwiających dostęp do stacji dla osób z ograniczoną możliwością poruszania się i wskazujących na zarządzanie stacją pasażerską przez kilku operatów, jeżeli taka sytuacja ma miejsce, ze wskazaniem warunków dostępu do całej ogólnodostępnej stacji pasażerskiej bez względu na to kto zarządza danym elementem stacji pasażerskiej. Dwie ostatnie zmiany dotyczą cennika dostępu do obiektu.
