Zmiany klimatyczne to jeden z dominujących tematów w dyskusji o przyszłości świata. Szczególnie głośno dziś jest o protestach klimatycznych młodzieży na całym świecie, które wyprowadziły na ulice kilkadziesiąt tysięcy osób. Co samorządy mogą zrobić dla ochrony środowiska naturalnego?
Dzisiaj celem samorządów powinna być maksymalizacja wykorzystania transportu publicznego, który powinien być ekologiczny, tzn. oparty na pojazdach elektrycznych, wodorowych lub zasilanych CNG, a także jego integracja z rozwiązaniami z zakresu mikromobilności czyli rowerami, skuterami lub hulajnogami. Rozwój systemu transportu powinien iść w parze z odpowiedzialnym planowaniem przestrzennym, które uwzględnia ryzyko związane ze zmianami klimatu. Samorządy powinny zatem stawiać bardziej na rozwój zielonej i błękitnej infrastruktury, co mogą zrobić kierując się aspektami środowiskowymi przy prowadzonych zamówieniach publicznych.
Na Pomorzu za cel stawiamy sobie wspieranie firm, które pracują nad nowymi technologiami, mającymi w przyszłości pomóc chronić środowisko i powstrzymywać zmiany klimatyczne. Dzięki wybraniu przez województwo technologii efektywnych ekologicznie jako jednej z naszych inteligentnych specjalizacji, możemy przeznaczyć istotną część naszych środków rozwojowych na prace na rzecz poprawy efektywności energetycznej, OZE, generacji rozproszonej, energetyki prosumenckiej, magazynowania energii, itd.
Samorządy powinny również angażować się w debatę na temat zmian klimatycznych i w działania edukacyjne. Właśnie temu zagadnieniu poświęciliśmy nasze ostatnie Pomorskie Forum Terytorialne, które odbyło się pod hasłem "Jak uniknąć losu Atlantydy?".
W jaki sposób, mieszkańcy mogą angażować się w zapobieganie zmianom klimatycznym? Czy są chętni, aby zmieniać swoje zwyczaje?
Myślę, że tak. Wystarczy spojrzeć na popularność Pomorskiej Kolei Metropolitalnej, która powstała z inicjatywy Samorządu Województwa Pomorskiego. W 2018 roku PKM obsłużyła już 4 mln pasażerów, a łącznie od jej uruchomienia w 2015 roku – ponad 10 mln osób. Widzimy, że kolej skutecznie zintegrowała metropolię trójmiejską, zapewniając komfortowy, ekologiczny i konkurencyjny cenowo transport dla jej mieszkańców. Pracujemy nad jej dalszym rozwojem. W najbliższym czasie chcemy zelektryfikować całą linię, co pozwoli na korzystanie z większych i szybszych pociągów, a w dalszej kolejności na rozszerzenie siatki połączeń o Tczew czy Hel.
Drugim rozwiązaniem, które spodobało się mieszkańcom Pomorza, jest rower metropolitalny MEVO, z którego korzystają mieszkańcy 14 gmin tworzących Obszar Metropolitalny Trójmiasta. System oferuje rowery wspomagane elektrycznie i, jak pokazują statystyki, szczególnie spodobał się osobom, które korzystają z niego dojeżdżając do pracy. W ciągu trzech pierwszych miesięcy funkcjonowania systemy, rowery zostały wypożyczone ponad milion razy.
Poza projektami, które wpływają na zachowania transportowe mieszkańców, warto wyróżnić inicjatywę władz Gdańska pn. „Gdańsk bez plastiku”. W ramach projektu, promowane są postawy i zachowania mające prowadzić do ograniczenia nadmiernego używania plastiku. Zaczynamy od 10 prostych zasad, które każdy może zastosować w życiu codziennym.
Na Pomorzu chce mieszkać i pracować coraz więcej osób – czy to dobrze czy źle dla regionu?
Naszym zdaniem to dobrze. Traktujemy atrakcyjność terenów Pomorza jako jeden z najważniejszych czynników rozwoju. By ją promować powołaliśmy markę „Live more. Pomerania”. Pomorze ma tak wiele atutów, że prawie każdy znajdzie coś dla siebie. Specjalistom prezentujemy ciekawe ścieżki rozwoju kariery w pomorskich firmach, rodzinom z dziećmi dostarczamy informacji o całej infrastrukturze, która może ułatwić im ich wychowanie, osobom z zagranicy proponujemy stabilną przystań na dalszą drogę życia. Wszystkim oczywiście proponujemy czyste środowisko naturalne, w tym powietrze pozbawione smogu. Oczywiście, zdajemy sobie sprawę, że o te atuty musimy też zadbać. Stąd wspomniane już projekty rozwoju form transportu indywidualnego i zbiorowego, stanowiące alternatywę dla samochodu. Dlatego też, poprzez politykę zagospodarowania przestrzennego, samorządy na Pomorzu wpływają na lokalizację nowych inwestycji mieszkaniowych, tak aby ułatwić mieszkańcom korzystanie z transportu zbiorowego. Przykładowo, w latach 2015-19 inwestorzy wystąpili do samorządów z ponad setką wniosków o uzgodnienie lokalizacji inwestycji, planowanych wzdłuż linii PKM.
Czy Pomorskie znalazło sposób jak połączyć czyste środowisko i równocześnie przyciągnąć inwestorów? Jakie warunki dla nich staracie się stworzyć?
Przede wszystkim samorząd województwa pomorskiego wraz z innymi samorządami oraz instytucjami otoczenia biznesu stworzył w 2011 roku strategię pozyskiwania inwestycji zagranicznych. Jednym z elementów, jaki był brany pod uwagę, był ewentualny wpływ inwestycji na środowisko naturalne. Do realizacji założeń strategii została powołana inicjatywa Invest in Pomerania. Jej celem jest pomoc inwestorom w realizacji ich zamierzeń. Z jednej strony, wraz z partnerami, przygotowujemy tereny inwestycyjne dostosowane do potrzeb nowych inwestorów. Z drugiej, zaoferowaliśmy inwestorom, zwłaszcza z sektora MŚP, narzędzia wsparcia z zakresu pozyskiwania pracowników, budowy hal produkcyjnych czy wsparcia w procedurach administracyjnych. Jako, że hasłem Invest in Pomerania jest "Wecaremore", nasze działania skierowane są na tworzenie przyjaznych warunków operacyjnych dla inwestorów na każdym etapie inwestycji.
Czy Zielona Fala może się opłacać?
Myślę, że nie jest to kwestia opłacalności, tylko konieczności. Bez zmiany zachowań konsumentów, zrównoważonego podejścia do transportu czy planowania przestrzennego, wspólnego działania samorządów, biznesu oraz mieszkańców, prawdopodobnie nie będziemy w stanie zapewnić przyszłym pokoleniom odpowiednich warunków do życia i rozwoju. Musimy skupić się na zachowaniu równowagi pomiędzy rozwojem gospodarczym i ochroną środowiska naturalnego. Tylko spójne, skoordynowane i przemyślane działania mogą przynieść pożądane efekty.
Marszałek Ryszard Śliwiński weźmie udział w tegorocznym Europejskim Forum Nowych Idei w Sopocie. O wpływie czynników klimatycznych na atrakcyjność inwestycyjną i osiedleńczą regionów podczas panelu „Zielona Fala. Czy klimat nas zjednoczy”, który odbędzie się 26 września 2019 roku o godzinie 12:30, porozmawiają Agnieszka Kapała-Sokalska,członek zarządu Województwa Pomorskiego, Carolina Garcia Gomez, prezes IKEA Retail Polska, Michał Kiwerski z Młodzieżowych Strajków Klimatycznych i Kamil Wyszkowski, dyrektor generalny UN Global Compact Poland. Dyskusję poprowadzi Paweł Wiejski, analityk ds. europejskich w Polityce Insight. Partnerami panelu jest Samorząd Województwa Pomorskiego i Agencja Rozwoju Pomorza oraz, jako partner wspierający, firma IKEA.