Jakie przepisy regulują przebywanie na L4?
Kwestie dotyczące zarówno zwolnienia lekarskiego, jak i praw oraz obowiązków pracownika na l4 znajdują się w m.in. Ustawie z dnia 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, oraz niektórych innych ustaw. Informacje na temat zasad wypłaty zasiłku chorobowego regulowane są z kolei przez Ustawę o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Gdzie znajdziemy informacje o tym, jak poinformować pracodawcę o l4? Wszelkie kwestie dotyczące obowiązku informacyjnego znajdują się w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Stosownie do treści rozporządzenia, w razie zaistnienia przyczyn uniemożliwiających pracownikowi stawienie się do pracy, jest on zobowiązany niezwłocznie powiadomić pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania, nie później jednak niż w drugim dniu nieobecności w pracy.
Pracownik może poinformować pracodawcę o swojej nieobecności osobiście, przez inną osobę, telefoniczne lub za pośrednictwem innego środka komunikacji, lub drogą pocztową.
Czego nie wolno robić na L4?
Pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim nie może podejmować żadnych czynności, które są niezgodne z celem zwolnienia od wykonywania pracy. Zarówno pracodawca, jak i ZUS mają prawo do przeprowadzenia niezapowiedzianej kontroli, której celem jest sprawdzenie, czy istniała przesłanka do wystawienia zwolnienia oraz, czy pracownik postępuje zgodnie z zaleceniami lekarskimi.
Osoba, która przebywa na zwolnieniu lekarskim, na którym lekarz wpisał cyfrę "1" we wskazaniach, musi bezwarunkowo przebywać w domu. Usprawiedliwieniem w tym przypadku będzie wyłącznie wizyta u lekarza, w szpitalu lub w aptece. Jeżeli zaś we wskazaniach lekarskich znajduje się cyfra "2", wówczas pracownik może wykonywać czynności pozwalające mu na zaspokojenie podstawowych czynności życiowych.
Wobec tego w czasie zwolnienia lekarskiego niedopuszczalne jest:
- wykonywanie jakiejkolwiek pracy zarobkowej,
- wykonywanie jakichkolwiek prac remontowych,
- wyjazd wakacyjny,
- wychodzenie z domu w celach turystycznych, wypoczynkowych lub rozrywkowych,
- uprawianie działki i/lub ogrodu.
Jeżeli pracownik w trakcie przebywania na l4 będzie wykonywał czynności niezgodne z celem zwolnienia, utraci nie tylko prawo do zasiłku chorobowego, ale również grozi mu zwolnienie dyscyplinarne. Zdarzenie takie może bowiem zostać uznane za naruszenie obowiązków pracowniczych.
L4 zamiast urlopu - czy to dobry pomysł?
Tak, jak zostało wspomniane, osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim nie może wyjeżdżać w celach wypoczynkowych bez poinformowania o tym swojego pracodawcy. Niestety zjawisko wykorzystywania l4 jako urlopu jest powszechne i niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jakie konsekwencje mogą wynikać z nieprawidłowego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego.
Jeżeli pracownik w trakcie l4 zostanie poddany kontroli i okaże się, że w tym czasie przebywa on na wakacjach, podobnie, jak w innych przypadkach naruszenia zasad korzystania ze zwolnienia lekarskiego, utraci zarówno prawo do wynagrodzenia chorobowego, jak i może zostać dyscyplinarnie zwolniony.
Jakie prawa przysługują pracownikowi na zwolnieniu lekarskim?
W trakcie choroby pracownikowi przebywającemu na l4 przysługuje wynagrodzenie chorobowe. Standardowo wynagrodzenie to wynosi 80 proc. pensji pracownika. Jeżeli zaś pracownik jest niezdolny do pracy z powodu wypadku w pracy, choroby w trakcie ciąży lub poddał się on badaniom dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów lub zabiegowi ich pobrania, wówczas zasiłek choroby wyniesie 100 proc. wynagrodzenia pracownika.
Zasiłek chorobowy jest jednak limitowany i wynosi 182 dni. Dla pracownic w ciąży lub osób chorych na gruźlicę czas wypłaty zasiłku wydłuża się natomiast do 270 dni. Ile można być na l4? To, jak długo można przebywać na zwolnieniu lekarskim, zależne będzie od indywidualnego przypadku. Standardowa długość to 182 dni, czyli czas odpowiadający okresowi, w którym pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku chorobowego.
Ponadto w trakcie zwolnienia lekarskiego, pracodawca nie może zwolnić pracownika. Rozwiązanie stosunku pracy możliwe będzie tylko w niektórych przypadkach, m.in., gdy:
- niezdolność do pracy na skutek choroby trwa dłużej niż 3 miesiące (gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż pół roku),
- okres nieobecności pracownika trwa dłużej niż okres pobierania wynagrodzenia chorobowego, zasiłku oraz świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące, a pracownik zatrudniony jest u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy.
Czy pracownik może złożyć wypowiedzenie na l4? Pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim ma prawo do złożenia wypowiedzenia z pracy. Warto jednak wiedzieć, że zwolnienie lekarskie ani jego przedłużenie nie będą stanowić podstawy do okresu wypowiedzenia. Jeżeli okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące, czas ten będzie liczony od dnia dostarczenia wypowiedzenia do pracodawcy.