Jak podaje w swojej analizie Wojciech Mroczek, ekspert ekonomiczny w Departamencie Statystyki NBP, "Niemcy pozostają od 1990 r. najważniejszym partnerem handlowym Polski. Zachodni sąsiad odgrywa kluczową rolę we wzroście naszego eksportu zarówno ze względu na potencjał ekonomiczny, jak i silne powiązania kapitałowe." Autor zwraca uwagę, że "udział Niemiec w polskim eksporcie należy do najwyższych spośród krajów Unii Europejskiej. W 2023 r. do zachodniego sąsiada trafiło 27,9 proc. eksportu ogółem."
Ekspert wskazuje, że "Niemcy są najważniejszym rynkiem eksportowym dla Polski we wszystkich kategoriach, prócz paliw. Największe znaczenie nasz zachodni sąsiad ma w eksporcie środków transportu, w tym przede wszystkim części oraz w eksporcie dóbr konsumpcyjnych." W 2023 roku na Niemcy przypadało 30,5 proc. wartości eksportu środków transportu (w tym 35,1 proc. eksportu części) oraz 31,8 proc. eksportu dóbr konsumpcyjnych.
Taką armię szykuje rząd. Będzie drożej o 208 mld zł
Branża motoryzacyjna kluczowa dla polskiego eksportu
Analiza Wojciecha Mroczka wskazuje, że przemysł motoryzacyjny odgrywa szczególną rolę w eksporcie do Niemiec. Wśród najważniejszych pozycji w eksporcie do Niemiec dominują obecnie części i podzespoły, a w przypadku dóbr gotowych są to przeważnie produkty firm niemieckich lub innych zagranicznych marek.
Autor podkreśla, że "najważniejszym produktem w eksporcie do tego kraju od 2020 r. są akumulatory litowo-jonowe (w 2023 r. przypadało na nie 5,8 proc. wartości eksportu do Niemiec)." Jednakże, jak zauważa ekspert, "począwszy od sierpnia 2023 r. import akumulatorów z Polski znalazł się w wyraźnym trendzie spadkowym. W I kwartale 2024 r. wartość importu z Polski była o 63,1 proc niższa w porównaniu z 2023 r."
Autor publikacji, która ukazała się na łamach Obserwatora Finansowego, zwraca uwagę na rosnącą konkurencję na rynku: "Po uruchomieniu jednak fabryki Tesli pod Berlinem ponownie silnie zwiększył się import z Chin. W połowie 2023 r. natomiast, po uruchomieniu fabryki akumulatorów pod Debreczynem, należącej do chińskiej firmy CATL, drugim największym dostawcą baterii do niemieckich fabryk stały się Węgry."
Wyzwania dla polskiego eksportu
Ekspert NBP podkreśla, że "rosnąca konkurencja ze strony Chin na europejskim rynku motoryzacyjnym stanowi nie lada wyzwanie nie tylko dla producentów aut, ale w równiej mierze również dla ich dostawców. Szczególnie dotyczy to Polski, która jest jednym z największych eksporterów części motoryzacyjnych w Unii Europejskiej."
Według danych GUS głęboki spadek eksportu do naszego zachodniego sąsiada przyczynił się do obniżenia dynamiki polskiego eksportu ogółem o około 2 pkt proc. W ciągu pierwszych pięciu miesięcy 2024 r. spadek eksportu do tego kraju odpowiadał za 75 proc. spadku eksportu ogółem - czytamy w materiale.
Pierwszy kwartał 2024 r. był trzecim z kolei, kiedy nastąpił spadek wartości eksportu do Niemiec. Na początku 2024 r. wartość eksportu do naszego zachodniego sąsiada wyrażona w euro zmniejszyła się o 8,7 proc. rdr (po spadku o 3,3 proc. w IV kwartale 2023 r.). Spadek eksportu nastąpił we wszystkich sześciu głównych kategoriach. Najsilniej zmniejszyła się sprzedaż towarów klasyfikowanych jako środki transportu – zwłaszcza części, co wskazuje, że głównym czynnikiem spadków polskiego eksportu jest dekoniunktura w niemieckiej branży motoryzacyjnej. W I kwartale 2024 r. produkcja samochodów osobowych w Niemczech zmniejszyła się o 10,1 proc. rdr. Był to pierwszy spadek, po siedmiu kolejnych kwartałach wzrostów. Złożyło się na to m.in. zmniejszenie produkcji aut elektrycznych - wylicza autor opracowania.
Obecna sytuacja, jak podkreśla autor raportu, "może również wpłynąć na pogorszenie perspektyw dla polskiego eksportu." Dlaczego? "w ciągu pierwszych pięciu miesięcy 2024 r. spadek eksportu do tego kraju odpowiadał za 75 proc. spadku eksportu ogółem." To pokazuje, jak istotny wpływ na całą polską gospodarkę ma eksport do Niemiec.