Zamach terrorystyczny w Rosji na Crocus City Hall wywołał tarcia na linii Kreml Republika Tadżykistanu. Część członków Państwa Islamskiego Chorasanu stanowili bowiem Tadżycy. Jak wskazał Marcin Popławski w analizie Ośrodka Studiów Wschodnich, to zrodziło niepewność co do przyszłości tadżyckich migracji zarobkowych.
Jak podkreśla OSW, Rosja wciąż jednak pozostaje jednym głównym kierunkiem. Z tego kraju pochodziło w ubiegłym roku 80 proc. przekazów pieniężnych. Ich wyjazdy przybrały charakter regularny.
Między 0,8–1,2 mln mieszkańców 10-milionowego Tadżykistanu wyjeżdża za pracą do dużych miast rosyjskich głównie sezonowo (trzy czwarte wyjazdów). O bliskim związku z Federacją Rosyjską na poziomie społeczno-kulturowym świadczy fenomen podwójnego obywatelstwa. Od lipca 2019 do czerwca 2023 r. rosyjski paszport przyznano 452 tys. Tadżyków - pisze anlityk OSW.
Z danych, jakie przytacza Marcin Popławski, w latach 2000–2022 transfery pieniężne od migrantów odpowiadały średnio ponad 31 proc. wartości PKB kraju. W 2022 r. wyniosły 5,3 mld dolarów (skok z 2,9 mld w 2021 r.), a w 2023 r. osiągnęły rekordowe 5,7 mld – były równe niemal połowie tadżyckiego PKB w całym roku.
"Tym samym Tadżykistan stał się krajem, w którym udział transferów od migrantów względem wartości tego wskaźnika jest najwyższy na świecie. Według Banku Światowego w 2023 r. ponad 40 proc. tamtejszych gospodarstw domowych utrzymywało się z dochodów z migracji" - wskazuje analityk OSW.
Kluczowa rola dla gospodarki
Migracje zarobkowe również mają ogromne znaczenie dla wzrostu PKB państwa oraz dla ogólnego stanu tadżyckiej gospodarki.
Jak zauważa ekspert, wydatki na konsumpcję wewnętrzną, napędzane rekordowym napływem transferów zagranicznych, były jednym z głównych jej motorów w latach 2022–2023.
Zagraniczne zarobki łagodzą też niską stopę życiową w państwie i wpływają na zmniejszenie skrajnego ubóstwa.
Jak zauważa OSW, pomimo rosnącej roli współpracy polityczno-gospodarczej w regionie Azji Centralnej, na arenie międzynarodowej głównymi punktami odniesienia dla Tadżykistanu pozostają Rosja oraz Chiny.