Tak, to jest piękna wizja zrównoważonego świata, szanującego naturę i dbającego o zdrowie ludzi. Czy możliwa do spełnienia? Pewnie, że tak. Aby tę wizję urzeczywistnić potrzeba zdecydowanych i kompleksowych działań wszystkich - i decydentów i przedsiębiorców i nas obywateli. Cel wyznaczony przez Unię Europejską jest jasny - w 2050 roku być pierwszym kontynentem neutralnym klimatycznie. Zgodnie z postanowieniami Europejskiego Zielonego Ładu, do roku 2030 Europa musi ograniczyć emisje gazów cieplarnianych o 55%. Zaś ostatnio przyjęty cel podnosi poprzeczkę i zakłada redukcję CO2 o 90% do roku 2040.
Skąd tak pilna potrzeba zmian?
Obecnie zdajemy sobie sprawę, że założenia Porozumienia Paryskiego, czyli ograniczenie wzrostu średniej globalnej temperatury do poziomu 1.5 st. C to za mało. Na tym etapie realizowana polityka jest niewystarczająca, a podejmowane obecnie działania mogą prowadzić do dalszego wzrostu temperatury nawet o 3-4 st. C. Aby zrealizować postawione światu ambicje potrzeba holistycznego podejścia, wprowadzania konkretnych aktów prawych i egzekwowania ich realizacji. Ten ostatni obowiązek spoczywa na wszystkich interesariuszach.
Faktem jest, że to przemysł odpowiada za największe zanieczyszczenia środowiska. Dlatego firmy podejmują szereg działań na rzecz ograniczenia swojego śladu środowiskowego.
Dobrym przykładem jest firma VELUX, która postawiła sobie za cel przewodzić branży budowlanej w postępowaniu pro środowiskowym i pokazywać, jak należy budować, aby pomóc w rozwiązaniu niektórych globalnych wyzwań środowiskowych i społecznych. Ma to o tyle istotne znaczenie, że sektor budownictwa odpowiada za ponad jedną trzecią emisji gazów cieplarnianych do atmosfery.
Budynki odpowiadają za 38% emisji gazów cieplarnianych i około 40% globalnego zużycia energii. To jeden z najistotniejszych sektorów, które powinny przejść transformację, jeśli Europa ma choćby zbliżyć się do postawionego sobie celu neutralności emisyjnej. Ale w transformacji budownictwa nie chodzi tylko o politykę klimatyczną, a przede wszystkim o nas – użytkowników budynków. Największa część śladu węglowego budynków generowana jest w fazie eksploatacji, a więc transformacja sektora powinna skupić się w dużej mierze na zmniejszeniu zużycia energii i przejściu na źródła bezemisyjne.
Zgodnie z Dyrektywą o efektywności energetycznej budynków (EPBD), która odgrywa ważną rolę na zielonej mapie Europy, wszystkie nowe budynki w UE od 2030 roku mają być zeroemisyjne. Oznacza to, że taki budynek musi mieć jak najlepszą charakterystykę energetyczną i nie może powodować na miejscu żadnych emisji dwutlenku węgla z paliwa kopalnych.
Aleksandra Stępniak z VELUX Polska wylicza korzyści z korzystania z efektywnych energetycznie budynków wskazując na niższe koszty ich eksploatacji, mniejszą wrażliwość na zmiany cen energii, ograniczenie problemu ubóstwa energetycznego, uniezależnienie od paliw kopalnych czy rozwiązanie problemu smogu.
Wiele firm przyjęło na siebie odpowiedzialność edukowania społeczeństwa, partnerów biznesowych czy klientów o tym, jak ważne jest odpowiednie podejście do dążenia do zdrowych budynków. Wielu przedsiębiorców podejmuje pionierskie, multidyscyplinarne inicjatywy, które łączą ludzi i planetę poprzez zdrowsze i bardziej zrównoważone budynki.
Firma VELUX stworzyła we współpracy z partnerami projekt Living Places Copenhagen, udowadniający, że można konstruować bardziej zrównoważone budynki o niższym śladzie węglowym i jak najlepszym klimacie wewnętrznym.
Dlaczego renowacja budynków?
Dążenie do niemal zeroemisyjności kontynentu to nie tylko tworzenie nowych budynków o wysokim standardzie, ale także zagospodarowanie już istniejących. A należy przypomnieć, że niemal 65% budynków w całej Europie to takie, które powstały przed wprowadzaniem pierwszych europejskich przepisów dotyczących wymagań izolacyjnych budynków, czyli jeszcze przed 1979 rokiem.
Co więcej, według EU Building Stock Observatory, dwie trzecie z 43,6 mln mieszkań w domach jedno i wielorodzinnych w Europie Środkowo-Wschodniej zostały wybudowane przed 1989 r. i są w znacznym stopniu nieefektywne energetycznie.
Według badania "Barometr Zdrowych Domów" opracowanego przez firmę VELUX jeden na czterech Polaków, czyli ponad 9 mln osób, mierzy się zagrożeniami takimi jak wilgoć, pleśń, brak światła i hałas.
Spędzamy w zamkniętych pomieszczeniach nawet 90% naszego czasu, dlatego tak ważne jest funkcjonowanie w pomieszczeniach ze zdrowym klimatem wewnętrznym. W samej Polsce, dzięki poprawie klimatu wewnętrznego budynków można by do roku 2050 wygenerować ponad 17 mld euro oszczędności wynikających z poprawy produktywności i zmniejszenia absencji pracowników oraz ograniczenia wydatków na ochronę zdrowia.
Europejska Dyrektywa ws. charakterystyki energetycznej budynków zwraca uwagę na konieczność zintensyfikowania renowacji budynków. Dokument wprowadza szereg narzędzi w tym zakresie, a także nakłada na państwa członkowskie obowiązek przyjęcia krajowych planów zmniejszenia zużycia energii budynków mieszkalnych, które mają doprowadzić sektor do zredukowania zapotrzebowania na energię o 16% do roku 2030 i 20-22% do roku 2035.
Aleksandra Stępniak zaznacza, że dyrektywa nie narzuca obowiązkowych schematów modernizacji, ale zakłada, że zużycie energii pierwotnej w budynkach mieszkalnych powinno się zmniejszyć.
- Co najmniej 55% redukcji energii powinna zostać osiągnięta poprzez renowację 43% budynków o najgorszej charakterystyce energetycznej. To istotny zapis gwarantujący, że redukcja zużycia energii pierwotnej nie będzie oparta jedynie na zmianie sposobu zasilania budynków w energię, ale również na poprawie ich efektywności energetycznej - dodaje Stępniak.
Dla osiągnięcia celów polityki klimatycznej konieczne jest przyspieszenie fali renowacji zasobów mieszkalnych zarówno w Polsce, jak i w całej Europie. Obecnie budynki zaledwie w 1 % poddawane są modernizacji. To stanowczo za mało.
Połączone siły
Aby zwiększyć siłę działania w zakresie renowacji budynków, w ubiegłym roku podczas Forum Efektywności Energetycznej Europy Środkowo-Wschodniej (C4E Forum) liderzy branży w sektorze renowacji budynków Grupa VELUX i 6 innych podmiotów - DAIKIN, DANFOSS, KNAUF INSULATION, ROCKWOOL, SAINT-GOBAIN, SIGNIFY podpisały memorandum, ma mocy którego zobowiązują się do współpracy i podejmowania systematycznych i skutecznych działań na rzecz podniesienia rangi modernizacji budynków i efektywności energetycznej.
Sygnatariusze memorandum dążą do współpracy i wspierania inicjatyw propagujących renowacje budynków i efektywność energetyczną.
Zasięg firm, które podpisały memorandum w Europie Środkowo-Wschodniej obejmuje ponad 42 tysiące pracowników i 100 zakładów produkcyjnych. Natomiast ich kontrybucja w samą polską gospodarkę to niemal 10 tys. pracowników w 13 zakładach produkcyjnych.
Płatna współpraca z Togetair