Szkolenia dla firm w ramach kampanii Stand Up Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych.

W 2023 roku instytut Ipsos ponownie sprawdził, czy temat ten jest nadal jednym z najważniejszych problemów z jakimi mierzą się kobiety w dzisiejszych czasach. Nowe wyniki wskazują, iż budowanie świadomości społeczeństwa w temacie molestowania oraz sposobów reagowania na tego typu sytuacje, to wciąż kluczowy problem. W odpowiedzi na potrzebę rozbudowania programu szkoleniowego, do projektu dołączył nowy partner – fundacja Feminoteka, która jest najprężniej działającą organizacją walczącą z przemocą seksualną w naszym kraju.

Przejawy molestowania, z którymi mierzą się kobiety są często niejednoznacznie klasyfikowane jako formy przemocy. A przemoc to przecież nie tylko napaść fizyczna. Żeby o niej mówić, nie musi dojść do przekroczenia granic intymności fizycznej. To może być słowo, gest czy natarczywe gapienie się. Badania Ipsos** pokazują również, że kluczowe znaczenie ma również brak edukacji na temat tego czym jest molestowanie, a przede wszystkim, jak zachować się będąc jego świadkiem.

Jako jeden z głównych powodów braku reakcji podawana jest niewystarczająca wiedza jak w bezpieczny i skuteczny sposób to zrobić. Aż 73%** badanych wykazuje, iż boi się, że jeśli staną w obronie molestowanej osoby, atakujący skupi uwagę właśnie na nich. Tylko połowa ankietowanych deklaruje, że zareaguje w sytuacji, jeżeli zauważy, gdy ktoś będzie się niewłaściwie zachowywał. Biorąc pod uwagę, że 79%** molestowanych kobiet przyznaje, że reakcja ze strony świadków pozytywnie wpłynęła na zmianę sytuacji, to wciąż za mało.

Główne cele kampanii to uświadamianie problemu i edukacja, czyli wyuczenie wśród kobiet i mężczyzn skutecznych reakcji, gdy doświadczają molestowania oraz w sytuacji, gdy są jego świadkami. W tym celu fundacja Feminoteka, która kompleksowo wspiera kobiety po przemocy seksualnej, przeprowadzać będzie bezpłatne warsztaty z metodologii 5D, czyli pięciu technik reagowania na niepożądane zachownia ze strony innych. Spotkania zarówno stacjonarne, jak i online realizowane będą m.in. wśród pracowników firm prywatnych jak i instytucji państwowych. Każda organizacja zainteresowana przeszkoleniem swoich pracowników i zwiększeniem ich bezpieczeństwa w przestrzeni publicznej w drodze do pracy, może dołączyć do programu i przeprowadzić warsztat w swojej siedzibie. Spotkania odbywają się na terenie całego kraju lub zdalnie w formie szkolenia online. W celu dołączenia do programu wystarczy skontaktować się z przedstawicielem Feminoteki (Iakov Berisov, iakovb@feminoteka.pl) i umówić dogodny termin.

W oparciu o wyniki badań przeprowadzone przez Ipsos, globalna organizacja pozarządowa Right To Be opracowała METODĘ 5D, czyli techniki będące zarówno wsparciem dla osoby molestowanej, jak i sposobem pokazania sprawcy, że jego zachowanie nie jest akceptowane.

DEKONCENTRUJ, czyli przerwij incydent poprzez odwrócenie uwagi. Może to być upuszczenie torby, zapytanie o godzinę – każde zachowanie, które wybije z rytmu sprawcę molestowania. Ta metoda w bezpieczny sposób może zakończyć zajście bez ryzyka eskalacji agresji. Osoba molestowana zapewne zorientuje się, że chcemy jej pomóc.

DOŁĄCZ INNYCH – deleguj działań na inne osoby. Możemy poprosić o pomoc zarówno innych świadków zdarzenia, jak i osoby mające autorytet do podjęcia działań w danym miejscu (np. kelner, konduktor). Możemy również zgłosić zajście na policji.

DOKUMENTUJ, czyli nagraj incydent. Nagranie będzie wartościowym dowodem rzeczowym. Rejestruj cechy charakterystyczne miejsca, np. nazwę ulicy, numer autobusu, a także datę i czas zajścia. Ważne jest, aby nie rozpowszechnić wideo bez zgody ofiary, w celu uniknięcia wtórnej wiktymizacji.

DOJDŹ DO GŁOSU. Jest to reakcja bezpośrednia: nazwanie rzeczy po imieniu, zwrócenie się do sprawcy molestowania i stanowcze wyrażenie sprzeciwu. Jak pokazuje praktyka, najczęściej sprawdza się reakcja wyraźna, ale krótka. Wdawanie się w kłótnie nie kończy sporu, a go zaognia.

DAJ WSPARCIE PO. Zaraz po zdarzeniu wesprzyj osobę doświadczającą molestowania. Zapytaj jak się czuje, czy jest ktoś bliski, do kogo można zadzwonić, jakiego rodzaju pomocy potrzebuje.

Partnerem kampanii Stand Up Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych jest również europejska superaplikacja Bolt, która podejmuje działania na rzecz uczynienia mobilności miejskiej bardziej przystępną, bezpieczną i zrównoważoną.

W ramach wspólnych działań zaplanowane są aktywacje przygotowane dla grupy użytkowników, w ramach których będą mogli odbyć krótkie szkolenie online z metodologii 5D, pozwalającej zdobyć wiedze na temat reagowania w sytuacji doświadczania niepożądanych zachowań w przestrzeni publicznej. Za ukończone szkolenie otrzymają oni zniżkę 15 złotych na swój następny przejazd. Szkolenia przewidziane są również dla kierowców realizujących przejazdy.

Dołączenie Bolt do projektu jest wynikiem nieustannych i rozbudowanych działań marki, mających na celu zapewnienie podróżnym bezpiecznych przejazdów. Od trzech lat Bolt współpracuje z fundacją Feminoteka. Dzięki temu powstał pierwszy w Polsce webinar szkoleniowy dla kierowców, a fundacja przeszkoliła też Zespół Wsparcia i pracowników biurowych. W 9 miastach w Polsce działa kategoria "Kobiety dla kobiet", a w samej aplikacji znajdują się m.in. rozwiązania bezpieczeństwa: nagrywanie dźwięku w czasie przejazdu, przycisk alarmowy, funkcja dzielenia się danymi przejazdu z bliską osobą czy weryfikacja tożsamości kierowców w czasie rzeczywistym.

Więcej informacji: standup-poland.com

* Międzynarodowe badanie na temat molestowania seksualnego w miejscach publicznych przeprowadzone przez firmę Ipsos dla L’Oréal Polska. N: 2000, marzec 2021 r.

**Międzynarodowe badanie na temat molestowania seksualnego w miejscach publicznych przeprowadzone przez firmę Ipsos dla L’Oréal Paris. N: 1000, grudzień 2023 r.