Każde z przedsięwzięć, starannie wybranych przez NCBR pod kątem możliwości wdrożenia przez polskie firmy oraz zgodności z założeniami gospodarki obiegu zamkniętego, zabezpiecza podstawowe potrzeby społeczeństwa w obszarach takich jak mieszkalnictwo, zaopatrzenie w ciepło, pożywienie, powietrze i wodę. Projekty łączy także to, że są finansowane ze środków Funduszy Europejskich, a realizowane w formule zamówień przedkomercyjnych (PCP). Nad każdym zadaniem pracuje niezależnie kilku lub kilkunastu wykonawców w każdym projekcie, a ostatecznie zostaje wyłonione najlepsze rozwiązanie. Przedsięwzięcia nie pozostaną na etapie prototypów, ale zakończą się stworzeniem demonstratorów, czyli fizycznych obiektów pokazujących zastosowanie nowych technologii w praktyce.
Jednym z sześciu już ogłoszonych projektów jest „Ciepłownia Przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE”. Jak wiadomo, ciepłownie w Polsce wykorzystują obecnie głównie paliwa kopalne,. To rozwiązanie nie jest korzystne dla klimatu
- Poprzez nasze przedsięwzięcie chcemy sprawdzić, czy jest możliwe przekształcenie systemów, w przypadku których energia pozyskiwana jest obecnie z paliw kopalnych w procesach spalania, w systemy ciepłownicze bazujące nawet w 80-90% na energii odnawialnej. I to przy zapewnieniu akceptowalnej ceny ciepła dla odbiorcy - tłumaczy Wojciech Kamieniecki, dyrektor NCBR. Na projekt przewidziano 38 mln zł z programu Inteligentny Rozwój.
Kolejne przedsięwzięcie to oczyszczalnia ścieków traktowana jako fabryka cennych surowców. - Postawiliśmy sobie za cel zmianę postrzegania strumienia ścieków komunalnych jako problemu, za którego likwidowanie trzeba płacić. W naszym przedsięwzięciu uczymy patrzenia na ścieki jako na zasoby: wody, energii, surowców wtórnych – mówi dyrektor Kamieniecki. Co konkretnie zostanie wyprodukowane? Przede wszystkim woda, służąca do powtórnego wykorzystania w rolnictwie, a w miastach – do zaspokojenia potrzeb komunalnych lub przemysłowych. Odzyskane surowce takie jak: związki fosforu i azotu posłużą do produkcji nawozów oraz polepszaczy gleby w rolnictwie i ogrodnictwie. Budżet „Oczyszczalni przyszłości” to 27 mln zł. Co ważne, technologie zapewnią również usunięcie trudnych substancji, takich jak mikrozanieczyszczenia (farmaceutyki, pestycydy ) oraz w dużym stopniu metale ciężkie.
Innym wyzwaniem, które NCBR postawiło polskim przedsiębiorcom jest opracowanie taniego w utrzymaniu i wydajnego magazynu „zielonej” energii do zastosowań domowych i przemysłowych. Ma on działać przez co najmniej 7 lat i być zrobiony z surowców dostępnych na terenie Polski. Magazynowanie energii jest bardzo istotne w przypadku OZE – przyjaznych środowisku, ale mniej stabilnych niż paliwa kopalne. Ze zmagazynowanej energii można więc korzystać w czasie, kiedy jej wytwarzanie jest utrudnione: w nocy w przypadku instalacji fotowoltaicznych lub podczas okresów bezwietrznych w przypadku elektrowni wiatrowych.
Wszystkie projekty wspierane przez NCBR mają wielki potencjał rozwojowy, a istotną rolę odgrywają w nich rozwiązania cyfrowe, zarówno na etapie tworzenia modeli rozwiązań, jak i działania gotowych systemów. - Cyfryzacja i sztuczna inteligencja to jedyna ścieżka, by optymalizować użycie ograniczonych zasobów energetycznych, które mamy – podkreślał podczas debaty na niedawnym szczycie klimatycznym Togetair 2021 Przemysław Kurczewski, zastępca dyrektora NCBR. - Bez rozwiązań cyfrowych nie odpowiemy na wyzwania zielonej przyszłości.
Projekty realizowane są w ramach projektu pozakonkursowego pn. Podniesienie poziomu innowacyjności gospodarki poprzez realizację przedsięwzięć badawczych w trybie innowacyjnych zamówień publicznych w celu wsparcia realizacji strategii Europejskiego Zielonego Ładu (w ramach poddziałania 4.1.3 Innowacyjne metody zarządzania badaniami Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój).
Projekty finansowane są ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Materiał partnera: TOGETAIR