O tych ulgach podatkowych wielu nie pamięta, a warto je rozliczyć. Zegar tyka

Sezon składania PIT-ów trwa. Jak poinformowało Ministerstwo Finansów, urzędy skarbowe zwróciły już podatnikom prawie 11,5 mld złotych nadpłaconego podatku za 2023 r., a przeciętny zwrot wynosi 1700 zł.

Zwroty nie są tak spektakularne jak 2023 roku, bo system w ciągu roku nie ulegał zmianie. Najczęściej dotyczą ulgi na dzieci, ale warto pamiętać również o tych ulgach, które są mniej popularne. Dają co prawda mniejszą korzyść, ale jeśli podatnik jest uprawniony do skorzystania z nich, to każda ulga jest warta odrobiny zachodu.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Od 2022 roku można skorzystać z wprowadzonej przez Polski Ład ulgi z tytułu składek członkowskich na rzecz związków zawodowych. Kwota, którą można odliczyć od dochodu za 2023 r. to 840 zł.

Żeby skorzystać z ulgi trzeba być członkiem związku zawodowego opłacającym aktywnie składki członkowskie i posiadać dowód wpłaty, zawierający dane identyfikujące zarówno członka, jak i organizację związkową oraz kwotę wpłaconych składek.

Jeśli składki były w ciągu roku potrącane są przez pracodawcę, podatnikowi do udowodnienia wysokości poniesionych na ten cel wydatków wystarczy jedynie informacja płatnika zamieszczona w PIT-11 (w części G formularza).

Kwota składki na rzecz związku zawodowego w PIT-11 nie może być większa niż podlegająca odliczeniu w roku podatkowym, a więc 840 zł.

W ubiegłym roku limit odliczenia wynosił 500 zł. Z ulgi skorzystało wówczas ponad 1,1 mln podatników chociaż zgodnie z danymi GUS w 2022 r. do 11 656 związków zawodowych należało łącznie 1,4 mln osób, nie wszyscy więc o niej pamiętali lub się na nią zdecydowali.

Średnia wartość odliczenia wyniosła 335 zł.

Kolejną ulgą wprowadzoną w ramach Polskiego Ładu jest ulga na zabytki, zwana potocznie ulgą "Pałacyk plus".

I chociaż powszechnie kojarzy się ona z preferencjami dla osób będących właścicielami pałacyków, a zakres samej ulgi od 2023 r. został ograniczony i nie obejmuje już wydatków na nabycie zabytkowych nieruchomości, to również przeciętny Kowalski może z niej skorzystać.

Będzie miał do tego prawo, jeśli jest właścicielem lub współwłaścicielem mieszkania znajdującego się w nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub znajdującego się w ewidencji zabytków oraz dokonuje wpłat na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej.

Rejestr zabytków dla obiektów znajdujących się na terenie danego województwa prowadzi wojewódzki konserwator zabytków. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) prowadzi natomiast gminną ewidencję zabytków w formie zbioru kart adresowych zabytków nieruchomych z terenu gminy.

W rejestrach znajdują się m.in. kamienice, zespoły kamienic, budynki wielomieszkaniowe, a nawet całe osiedla czy układy urbanistyczne, w tym również obiekty powojenne. Wystarczy wspomnieć warszawskie osiedla Muranów Południowy czy Zatrasie.

Ewidencje zawierają adresy oraz daty wpisania tych obiektów do rejestrów, warto więc to sprawdzać. Informacje o tym, czy dany obiekt został włączony do rejestru zabytków lub gminnej ewidencji zabytków można również uzyskać, kontaktując się z urzędem gminy lub miasta. Gminna ewidencja zabytków ma charakter zbioru otwartego. Włączenie zabytku nieruchomego do ewidencji nie wymaga zgody właściciela.

Za rok 2022 tylko 14 038 podatników skorzystało z ulgi, a dane te zawierają również właścicieli indywidualnych nieruchomości zabytkowych.

Ulga dla dokonujących wpłat na fundusz remontowy jest niezależna od prowadzenia prac restauratorskich lub robót budowlanych czy od otrzymania zaświadczenia od konserwatora zabytków potwierdzających wykonanie konkretnych prac.

Odliczeniu podlega 50 proc. wydatków udokumentowanych dowodem wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej lub zaświadczeniem o wysokości wpłat w roku podatkowym wystawionym przez wspólnotę mieszkaniową lub spółdzielnię mieszkaniową;

Małżonkowie będący właścicielami lub współwłaścicielami zabytku mogą dokonać odliczenia ulgi w dowolnych, ustalonych przez siebie proporcjach. Z ulgi można skorzystać bez względu na wybraną formę opodatkowania.

Warto jednak zauważyć pewną niekonsekwencję ustawodawcy. Otóż, żeby skorzystać z tej ulgi trzeba być właścicielem lub współwłaścicielem nieruchomości. Prawo to nie dotyczy członków spółdzielni mieszkaniowej, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokalu mieszkalnego. Takie stanowisko potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 11 stycznia 2024 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.706.2023.2.MK.

A zatem, mimo że przepisy pozwalają na odliczenie od podstawy opodatkowania wpłaty na fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej utworzony dla zabytku nieruchomego, to jednocześnie ograniczają prawo do ulgi tylko do podatników będących właścicielami lub współwłaścicielami zabytkowych nieruchomości.

Ulga na internet jest akurat "starą" ulgą. Weszła w życie z dniem 1 stycznia 2005 r., a więc 18 lat temu i jej wartość od tamtej pory nie uległa zmianie.

Podatnik może odliczyć wydatki poniesione z tytułu użytkowania internetu w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł. Odliczenie to przysługuje wyłącznie w kolejno po sobie następujących dwóch latach podatkowych, jeżeli w okresie poprzedzającym nie korzystał z tego odliczenia.

Pewnego rodzaju ciekawostką jest to, że od 18 lat mamy do czynienia z ulgą, z której można skorzystać tylko jeden raz w życiu (w dwóch kolejnych latach). Trudno stwierdzić, w jaki sposób organy podatkowe zweryfikują, o ile w ogóle, czy podatnik uprzednio nie korzystał z ulgi w okresie, który z podatkowego punktu widzenia już dawno uległ przedawnieniu.

Niemniej jednak co roku są osoby, zwłaszcza młode, które w wyniku usamodzielnienia się po raz pierwszy ponoszą wydatki na internet. Chętnych do rozliczenia tej ulgi więc nie brakuje.

W przypadku osób do 26. roku życia, korzystających dodatkowo z tzw. Ulgi dla młodych, z odliczeniem ulgi na internet warto poczekać do momentu, gdy pojawią się dochody opodatkowane.

Odliczenie dotyczy podatników korzystających z dostępu do sieci prywatnie, co oznacza, że w przypadku działalności gospodarczej, jeśli wydatki na internet są kosztem podatkowym tej działalności, ulga nie przysługuje. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku osób, które dostają zwrot wydatków z uwagi np. na wykonywanie pracy zdalnej lub telepracy.

Podstawą do skorzystania z odliczenia są zapłacone faktury wystawiane na imię i nazwisko podatnika potwierdzające faktyczną zapłatę za usługę dostępu do sieci. Limit dotyczy odrębnie każdego z małżonków, tzn. 760 zł na męża i 760 zł na żonę. Nie ma jednak natomiast możliwości wykorzystania łącznego limitu do dochodów wyłącznie jednego z małżonków.

Honorowym dawcom krwi i osacza przysługuje ulga w wysokości iloczynu kwoty rekompensaty określonej przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy o publicznej służbie krwi i litrów oddanej krwi lub jej składników. Stawka jest niezmienna od 2007 r., kiedy to ulga weszła w życie i wynosi 130 zł odliczenia za jeden litr. Zarówno za oddanie krwi, jak i jej składników (np. osocza) przysługuje ta sama stawka rekompensaty.

Wysokość darowizny najlepiej udokumentować zaświadczeniem od jednostki organizacyjnej, która realizuje zadania w zakresie pobierania krwi (czyli z Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa). W zaświadczeniu podawana jest ilość bezpłatnie oddanej krwi lub jej składników.

W 2022 r. grupa krwiodawców, zgodnie z danymi GUS, liczyła 622,1 tys. osób (w tym honorowi - 621,9 tys.).

Jak widać, tylko stosunkowo niewielka grupa tych osób dokonuje odliczeń w zeznaniu rocznym. Jest przynajmniej kilka powodów takiego stanu rzeczy.

Po pierwsze, honorowymi dawcami krwi zostaje się głównie z potrzeby serca, nie chęci skorzystania z ulgi podatkowej. Po drugie, ulga statystycznie daje prawo do najniższej kwoty odliczenia od dochodu. Średnio jest to bowiem tylko 221 zł, co oznacza (dla osób płacących podatek według stawki PIT - 12 proc.) realną korzyść rzędu 27 zł.

To, nie licząc czekolad jakie otrzymują dawcy, bardzo niewysoka cena, jaką państwo "płaci" za krew i osocze. Może najwyższy czas, żeby pomyśleć o waloryzacji kwoty rekompensaty?

W tym roku 30 kwietna przypada we wtorek. Termin na złożenie PIT za 2023 rok nie jest więc wydłużony, jak to miało miejsce w 2023 roku. Warto nie odkładać tego zadania na ostatnią chwilę.

Dla money.pl Małgorzata Samborska, doradca podatkowy