Od 1 stycznia 2014 r. obowiązują nowe, korzystne dla przedsiębiorców przepisy dotyczące odliczenia VAT od samochodów. Powiększono listę pojazdów przy zakupie których przedsiębiorca ma prawo do pełnego odliczenia VAT. Niestety taki stan rzeczy utrzyma się jedynie do 1 kwietnia 2014 r., kiedy wejdzie w życie szereg zmian. Oto podstawowe nowości, które zaczną obowiązywać po tej dacie.
Przepisy obowiązujące pomiędzy 1 stycznia 2014 r. a 1 kwietnia 2014 r.
W tym czasie, podobnie jak do końca 2013 r., obowiązuje przepis zgodnie z którym w przypadku zakupu samochodu osobowego (lub innego niż osobowy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony) przedsiębiorcy mają prawo do odliczenia 60% kwoty VAT na fakturze, nie więcej niż 6.000 zł.
Od początku 2014 r. roku przepisy przewidują jednak dodatkowe kategorie pojazdów, których zakup uprawnia do odliczenia 100% VAT (a nie 60%). Pełne odliczenie podatku dotyczy obecnie również samochodów, w których liczba miejsc łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:
- 1 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg,
- 2 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 493 kg,
- 3 lub więcej – jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 500 kg.
Warunkiem do pełnego odliczenia VAT jest jednak posiadanie odpowiedniej dokumentacji pojazdu – świadectwa homologacji, a także zaświadczenia ze stacji kontroli pojazdu i odpowiedniej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym. Ponadto, w przypadku pojazdów, co do których ustawa o VAT zezwala na odliczenie 100% podatku naliczonego w związku z ich nabyciem, istnieje również możliwość pełnego odliczenia VAT związanego z zakupem paliwa.
Zmiany od 1 kwietnia 2014 r.
Opisany powyżej, korzystny dla przedsiębiorców stan prawny nie potrwa długo. Od 1 kwietnia 2014 r. w większości przypadków możliwe będzie odliczenie jedynie 50% VAT-u wynikającego z faktury na zakup samochodu. Nowe przepisy przewidują co prawda przypadki, w których odliczenie 100% VAT jest możliwe, ale warunki skorzystania z niego będą trudne do spełnienia. Generalnie wysokość odliczenia zależna będzie od sposobu użytkowania samochodu.
Kto odliczy 50% VAT?
Od 1 kwietnia 2014 r. przedsiębiorcy, którzy zakupią samochód o masie do 3,5 tony i przeznaczą go do użytku w tzw. cyklu mieszanym, czyli częściowo na użytek firmowy, a częściowo dla celów prywatnych będą mieli prawo do odliczenia 50% VAT wynikającego z zakupu pojazdu. Ograniczenie 50% dotyczy zarówno pojazdów osobowych, jak i tzw. pojazdów z kratką (samochód osobowy z homologacją ciężarową). Nie będzie miało ono natomiast zastosowania np. do pojazdów konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej 10 osób łącznie kierowcą, czy pojazdów mających otwartą część do przewozu ładunków.
50% odliczenia VAT będzie dotyczyć również niektórych wydatków eksploatacyjnych (np. serwis, myjnia, wymiana opon) poniesionych w związku z użytkowaniem pojazdu w cyklu mieszanym, ale jak na razie nie będzie dotyczyć paliwa. *Możliwość odliczenia 50% VAT z faktur za paliwo pojawi się dopiero od 1 lipca 2015 r. *
W nowym stanie prawnym przedsiębiorca, który zakupi auto i odliczy połowę VAT, a następnie przed upływem 5 lat podejmie decyzję o sprzedaży pojazdu będzie musiał dokonać zmiany przeznaczenia pojazdu. Z przeznaczenia mieszanego (służbowe + prywatne) będzie trzeba przekwalifikować auto na związane wyłącznie z działalnością gospodarczą (co teoretycznie będzie uprawniało do 100% odliczenia podatku). W praktyce przedsiębiorca odzyska tyle procent kwoty VAT, ile miesięcy w chwili sprzedaży pozostanie do ustalonego ustawowo limitu (60 miesięcy, czyli 5 lat). Np. gdy sprzedaż nastąpi w 50 miesiącu od nabycia pojazdu możliwa będzie korekta 1/6 naliczonego VAT. Sprzedaż samochodu będzie więc korzystna podatkowo dla przedsiębiorcy, który będzie mógł odzyskać część VAT-u nieodliczonego w związku z zakupem.
Kto odliczy 100% VAT?
Od 1 kwietnia 2014 r. będzie także istniała opcja odliczenia 100% VAT w związku z pojazdem do 3,5 tony. Z tej opcji będą mogli korzystać przedsiębiorcy, którzy zadeklarują używanie zakupionego samochodu wyłącznie do celów służbowych.
Niestety nowe przepisy zakładają domniemanie użytkowania samochodu osobowego w sposób mieszany (dla celów służbowych i prywatnych) i aby skorzystać z pełni odliczenia VAT konieczne będzie spełnienie szeregu warunków i wymogów ustawowych. Chodzi m.in. o prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu oraz zawiadomienie urzędu skarbowego o posiadaniu samochodu przeznaczonego wyłącznie do użytku służbowego. Informację do urzędu skarbowego będzie trzeba przekazać do 7 dni od daty poniesienia pierwszego wydatku związanego z pojazdem.
Organy podatkowe uznają, że samochód wykorzystywany jest wyłącznie dla celów służbowych m.in. gdy:
- Przedmiotem działalności przedsiębiorcy jest odsprzedaż lub wynajem pojazdów i jest wyeliminowana możliwość ich użytku prywatnego.
- Sposób wykorzystywania pojazdu jest potwierdzony prowadzoną ewidencją przebiegu, co wyklucza użycie go dla celów innych niż firmowe.
- Konstrukcja pojazdu wyklucza jego użycie dla celów prywatnych (np. koparka, podnośnik, auta przeznaczone do przewozu ładunków, itp.).
- Z posiadanej przez przedsiębiorcę dokumentacji wynika, że samochód przeznaczony jest tylko do działalności gospodarczej (np. regulamin zakazujący pracownikowi używania pojazdu dla prywatnych celów).
W przypadku, gdy wymagane przez przepisy warunki nie są spełnione, urząd skarbowy może uznać, że samochód był wykorzystywany do celów innych niż firmowe i zakwestionować prawo do pełnego odliczenia VAT, a także nałożyć sankcje karnoskarbowe.
Jeżeli wszystkie warunki zostaną spełnione i samochód zostanie uznany za przeznaczony tylko do celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, prawo do odliczenia 100% VAT dotyczyć będzie zakupu pojazdu i części zamiennych, najmu, leasingu, zakupu paliwa, naprawy, konserwacji oraz usług serwisowych.
Więcej o zmianach w VAT