W obecności prezydentów Polski i Azerbejdżanu Grupa Lotos i azerska spółka naftowa SOCAR podpisały w czwartek list intencyjny dotyczący wspólnych działań w zakresie wydobycia i przerobu ropy naftowej.
"Azerbejdżan może być i będzie krajem, który ma zasadniczy wpływ na bezpieczeństwo energetyczne Europy" - mówił w czwartek w Baku na wspólnej konferencji prasowej ze swoim azerskim odpowiednikiem polski prezydent.
Lech Kaczyński podkreślał znaczenie bezpieczeństwa energetycznego. Jak mówił, Azerbejdżan to klucz nie tylko do sukcesu Polski, ale też całej UE, jeśli chodzi o niezależność energetyczną.
Prezydent Azerbejdżanu Ilham Alijew zwracał uwagę, że w ciągu kilku ostatnich lat współpraca energetyczna między jego krajem a Polską rozwijała się bardzo dobrze. Przypominał, że Azerbejdżan ma duże zasoby ropy i gazu ziemnego. Zadeklarował, że Azerbejdżan jest w stanie wnieść wkład w zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego UE.
Azerska ropa mogłaby być tłoczona do Polski rurociągiem Odessa-Brody. Od kilku lat Polska i Ukraina rozmawiają o projekcie przedłużenia go do Płocka, by następnie przesyłać surowiec do Gdańska.
Uruchomienie rurociągu Brody-Płock do transportu kaspijskiej ropy pozwoliłoby zdywersyfikować dostawy tego surowca do Polski i częściowo uniezależnić nasz kraj, a także Ukrainę, od dostaw z Rosji. Prezydent Azerbejdżanu przypominał, że w trakcie opracowania jest studium wykonalności projektu rurociągu.
Porozumienie dotyczące wydobycia i przerobu ropy naftowej podpisali prezes Grupy Lotos Paweł Olechnowicz i szef SOCAR-u Rownag Abdulajew.
"To jest dokument, który otwiera drogę do dalszych poważnych działań. To jest ogólne porozumienie dotyczące i intencji, i współpracy, które są w statutowej działalności SOCAR-u i Grupy Lotos" - tłumaczył PAP Olechnowicz.
Chodzi o wspólne działania w przemyśle rafineryjnym i poszukiwawczo-wydobywczym ropy naftowej. Olechnowicz w piątek będzie rozmawiał w Baku o powołaniu zespołów roboczych, które zajmą się konkretnymi tematami dotyczącymi tych kwestii.
"Dobrze by było, gdyby powstała sieć logistyczna, która dałaby możliwość uczestniczenia w takim przedsięwzięciu - zakupu ropy naftowej" - dodał szef Lotosu.
W czasie wizyty u prezydenta Azerbejdżanu Lech Kaczyński został uhonorowany najwyższym odznaczeniem tego kraju - Orderem imienia Gejdara Alijewa. "To symbol tego, jak wiele pan zrobił dla rozwoju naszych stosunków" - mówił po odznaczeniu Lecha Kaczyńskiego azerski przywódca. Jak zaznaczył, jest to też uznanie działalności polskiego przywódcy związanej z sektorem energetycznym w Europie.
Prezydenci powołali też stały komitet doradczy. W jego skład wejdą ich przedstawiciele i członkowie rządów obu krajów. Podobne komitety Polska ma z Ukrainą, Rumunią, Litwą czy Turcją. W czasie wizyty podpisano też dokument dotyczący współpracy pomiędzy Biurem Bezpieczeństwa Narodowego a Radą Bezpieczeństwa Azerbejdżanu.
Prezydenci poruszyli też kwestię Górskiego Karabachu. Lech Kaczyński zaznaczył, że nie ma wątpliwości, że silniejsza strona nie może dokonywać zmian terytorialnych żadnego kraju.
W latach 1988-94 Armenia i Azerbejdżan stoczyły krwawą wojnę o Górski Karabach. Zginęło w niej ok. 34 tys. osób. Azerbejdżan utracił wtedy kontrolę nad siedmioma rejonami wokół enklawy, która w ten sposób połączyła się z Armenią.
Polski prezydent podkreślił, że jest zwolennikiem pokojowego rozwiązania tej kwestii, ale musi się to odbyć z poszanowaniem praw mniejszości i integralności terytorialnej Azerbejdżanu.
Lech Kaczyński spotka się jeszcze w trakcie swojego pobytu w Baku z premierem Azerbejdżanu Arturem Rasi-Zade i przewodniczącym parlamentu Ogtajem Asadowem.
To już piąta wizyta prezydenta w tym kraju, ostatnio był tam w listopadzie 2008 roku podczas szczytu energetycznego.
Krzysztof Strzępka (PAP)
stk/ jo/ mc/ pad/ jra/
