Brazylia pogrążyła się w czwartek w żałobie po śmierci nestora brazylijskiej i światowej architektury Oscara Niemeyera. W Brasilii, futurystycznej stolicy będącej realizacją jego wizji, przed wszystkimi budynkami publicznymi flagi opuszczono do połowy masztów.
Po południu w pałacu prezydenckim (Palacio do Planalto) wystawiono trumnę ze zwłokami architekta, zmarłego w środę w szpitalu w Rio de Janeiro, zaledwie 10 dni przed ukończeniem 105 lat. Trumnę, przyobleczoną we flagę Brazylii, w eskorcie wojskowej wniesiono do pałacu, gdzie powitali ją przedstawiciele najwyższych władz państwowych, w tym prezydent Dilma Rousseff.
Przed trumną uroczyście i w skupieni przeszli m.in. prawie wszyscy członkowie rządu. W uroczystości uczestniczyło wielu członków rodziny zmarłego, w tym wdowa Vera Lucia Cabrera.
Pałac prezydencki, jedno ze sztandarowych dzieł Niemeyera, został następnie otwarty dla mieszkańców Brasilii, aby mogli po raz ostatni pożegnać "ojca" ich miasta.
Brazylijczycy mówili w czwartek, że byli pod wrażeniem aktywności architekta. "Nie znam nikogo innego, kto miałby tak bogate życie. Pracował przez 70 lat i zrealizował wszystkie swoje marzenia" - mówi mieszkanka Brasilii Rita Siriaka. Wspomina, że gdy jako dziecko mieszkała w ledwie wzniesionej futurystycznej stolicy wyobrażała sobie, że "w roku 2000 ludzie będą poruszać się latającymi samochodami".
Rano ludzie zebrali się w stołecznej, przeszklonej katedrze, jednym z najbardziej znanych projektów Niemeyera, aby wspominać zmarłego.
"Monumentalna Brasilia", w której Niemeyer realizował swoje marzenia miasta "mogącego otoczyć opieką i wygodą biednych i bogatych, zwykłych ludzi i ponadprzeciętnych, na zawsze będzie wyrazem jego geniuszu" - napisał w oświadczeniu były prezydent Luiz Inacio Lula da Silva.
Zdeklarowany komunista, Niemeyer, twierdził, że jedyna radość jego długiego życia to obserwować jak Brazylia stała się bardziej "egalitarna dzięki prezydenturze" Luli. Także jego następczyni, Dilma Rousseff, złożyła hołd zmarłemu "rewolucjoniście", który zawsze "marzył o bardziej równym społeczeństwie".
Jeszcze w czwartek wieczorem ciało architekta ma ze stolicy z powrotem trafić do jego rodzinnego Rio de Janeiro. W tamtejszej dzielnicy Botafogo odbędzie się prywatna ceremonia żałobna. Pogrzeb zaplanowano na piątek po południu na cmentarzu Sao Joao Batista w Botafogo.
Niemeyer zasłynął przede wszystkim z wzniesionych według jego projektu z roku 1960 rządowych budynków w Brasilii, nazywanej "największą utopią architektoniczną XX wieku". W 99. urodziny Niemeyera odbyła się w tym mieście inauguracja kolejnej jego budowli: muzeum w formie kopuły z biblioteką na 500 tys. tomów. Są one dopełnieniem kompleksu miasta, które w 1987 roku wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
W ciągu siedmiu dziesięcioleci pracy twórczej architekt zrealizował ponad 600 projektów na całym świecie, w tym siedziby ONZ w Nowym Jorku i partii komunistycznej w Paryżu. Utworzony przez niego styl, nazwany brazylijskim modernizmem, charakteryzuje się m.in. wykorzystaniem na wielką skalę betonu. Konstrukcje Niemeyera wyróżniają płynnie zakrzywione linie, którymi - jak sam to określił - "składa hołd ciału brazylijskiej kobiety", kształtom brazylijskich gór i krętemu biegowi rzek Brazylii". (PAP)
ksaj/ ap/
12779942 12781704 arch.
