Państwa Zachodu celowo przemilczają nagminne stosowanie tortur i dławienie swobód obywatelskich w Uzbekistanie, by utrzymać szlaki zaopatrzeniowe wiodące przez ten kraj do Afganistanu - oświadczyła Human Rights Watch w opublikowanym we wtorek raporcie.
"Zachód musi zdać sobie sprawę, że Uzbekistan to państwo-parias, z jednym z najgorszych bilansów pod względem poszanowania praw człowieka" - podkreślił przedstawiciel HRW w Uzbekistanie w oświadczeniu dołączonym do raportu, opartego na ponad stu rozmowach przeprowadzonych w tym kraju w latach 2009-2011.
"Powodowane krótkowzrocznością, USA i Unia Europejska nie reagują na pogłębiający się kryzys praw człowieka" w Uzbekistanie - oceniają autorzy raportu. "Graniczenie z Afganistanem nie powinno prowadzić do pobłażliwego traktowania Uzbekistanu w tej kwestii" - dodają.
Kilka lat temu Uzbekistan spotkał się z ostracyzmem na arenie międzynarodowej, po tym gdy krwawo stłumił antyrządowe protesty w mieście Andiżan w 2005 roku. Zdaniem organizacji praw człowieka wojsko zabiło wtedy setki ludzi.
Uzbekistan, którym od ponad 20 lat kieruje żelazną ręką prezydent Islam Karimow, zdecydował się przerwać izolację, ogłaszając reformy w systemie sądownictwa. Dotyczyły one m.in. niestosowania tortur podczas przesłuchań zatrzymanych.
Zdaniem HRW liberalizacja prawa jest tylko pozorna. Zatrzymani są nadal torturowani na liczne sposoby, są np. bici "gumowymi pałkami i plastikowymi butelkami wypełnionymi wodą, podłączani do prądu, zawieszani nad ziemią za nadgarstki lub kostki, gwałceni"; stosuje się również "podduszanie plastikową torebką lub w masce przeciwgazowej, groźby wobec bliskich przesłuchiwanego, odmawia się mu też jedzenia i wody" - wylicza HRW.
Ponadto "rząd demontuje niezależne zawody prawnicze oraz odmawia dostępu do kraju niezależnym organizacjom monitorującym i obrońcom praw człowieka" - zaznacza HRW. Szczególnie krzywdzące - podkreśla - jest prawo z 2009 roku, które zakazuje tworzenia niezależnych izb adwokackich. Sama HRW musiała w marcu tego roku zamknąć swój oddział w tym kraju, bo wielokrotnie uniemożliwiano działalność jej pracownikom. (PAP)
akl/ mc/
10395333 10390318 10390508
