*Unia Europejska zgodziła się zacieśnić więzy z bogatym w ropę i gaz Kazachstanem. Posunięcie to uważa się za próbę zmniejszenia rosnącej zależności UE od dostaw surowców energetycznych z Rosji i Bliskiego Wschodu. *
Obie strony podpisały w poniedziałek "deklarację intencji" która ułatwi import gazu i ropy naftowej z rozległej środkowoazjatyckiej republiki. UE zainicjowała także umowę o pokojowym wykorzystaniu energii jądrowej z Kazachstanem, na terenie którego znajduje się jedna piąta światowych złóż uranu.
"Kazachstan i Unia Europejska położyły fundamenty pod konstruktywną współpracę w sektorze energetycznym" - powiedział przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso po spotkaniu w Brukseli z prezydentem Kazachstanu Nursułtanem Nazarbajewem.
W najbliższych 10 latach wydobycie ropy w Kazachstanie, który ma również ogromne złoża gazu, będzie wynosiło - jak się oczekuje - 3,5 mln baryłek dziennie.
"Rola Kazachstanu jako odpowiedzialnego dostawcy na rynki europejskie i globalne rośnie" - oznajmił dziennikarzom prezydent Nazarbajew.
Oprócz porozumienia z Kazachstanem UE podpisała podobne z Azerbejdżanem i Ukrainą, a wkrótce będzie też podpisane porozumienie z Algierią. UE chce również współpracować z bogatymi w surowce energetyczne krajami Afryki i Ameryki Łacińskiej.
Unia stara się przekonać Rosję do ratyfikowania Europejskiej Karty Energetycznej, która reguluje kwestie tranzytu i inwestycji w sektorze energetycznym i która pozwoliłaby na rynkową konkurencję między spółkami zagranicznymi a krajowymi.
Nazarbajew powiedział, że "każda wykonalna i wydajna trasa (rurociągu) do transportu kazachskich surowców węglowodorowych będzie gruntownie rozważona".
Dążenie UE do zacieśniania stosunków z Kazachstanem budzi pytania o przestrzeganie tam praw człowieka i demokrację.
Nazarbajew stoi na czele państwa od czasu uzyskania niepodległości przez Kazachstan w grudniu 1991 roku. Od tego czasu kraj osiągnął stabilizację. Podobnie jak wielu innym państwom środkowoazjatyckim, Kazachstanowi zarzuca się jednak nie najlepsze wyniki pod względem przestrzegania zasad demokracji i praw człowieka.
Nazarbajew przyjechał do Brukseli, szukając poparcia dla starań Kazachstanu o objęcie rotacyjnego przewodnictwa OBWE w 2009 roku, co jest popierane przez Rosję i wiele krajów europejskich, ale czemu przeciwne są, ze względu na stopień przestrzegania tam praw człowieka - USA i Wielka Brytania.
"Kazachstan cieszy się od 15 lat pokojem i pokojowym współistnieniem zróżnicowanej populacji złożonej ze 130 narodowości wyznających 46 religii. Uważam, że tym wartościowym doświadczeniem możemy podzielić się z OBWE" - powiedział Nazarbajew.
Szef francuskiej dyplomacji Philippe Douste-Blazy powiedział, że jego kraj jest otwarty, jeśli chodzi o przewodnictwo Kazachstanu w OBWE; zgoda na nie byłaby według niego pozytywnym sygnałem dla władz, aby dokończyły dzieła reformowania kraju. Ale inne państwa wezwały Astanę do przeprowadzenia najpierw reform, a dopiero potem do ubiegania się o roczne przywództwo OBWE. (PAP)
klm/ ap/
4862
