Jak dostać świadczenie przedemerytalne?

Osoby, które ukończyły 50 lat i właśnie straciły pracę, często mają problemy ze znalezieniem nowego zajęcia. Powód - pracodawcy faworyzują młodszych kandydatów. O rentę też jest coraz trudniej. Bo lekarze orzecznicy ZUS zaostrzyli kryteria ich przyznawania. W takiej sytuacji ratunkiem pozostają świadczenia przedemerytalne.

Od marca 2009 roku świadczenie przedemerytalne to 804,02 zł brutto *miesięcznie. Co roku jest ono waloryzowane. Rząd przewiduje, że po waloryzacji w marcu 2010 roku wysokość świadczenia wniesie *836,98 zł brutto.

By dostać pieniądze trzeba spełnić określone warunki. Podstawowe kryteria brane pod uwagę przy przyznawaniu świadczeń to:

• przyczyna utraty pracy
  • wiek
  • staż pracy

O świadczenia przedemerytalne mogą starać się jedynie Ci, którzy stracili pracę z winy pracodawcy. Czyli na przykład w wyniku likwidacji lub upadłości przedsiębiorstwa, w którym byli zatrudnieni. Na pieniądze nie mają co liczyć osoby, które same się zwolniły lub zostały zwolnione z własnej winy - np. dyscyplinarnie.

Na emerytów czeka pół miliarda złotych

Sama przyczyna zwolnienia to nie wszystko. U ostatniego pracodawcy musimy przepracować co najmniej pół roku. Świadczenie otrzyma każdy, kto przepracował 6 miesięcy bez przerw. Inaczej jest w przypadku tych pracowników, którzy nie mogą legitymować się ciągłością zatrudnienia.

Na przykład osoba, która bezpośrednio przed utratą pracy, była zatrudniona w firmie przez cztery miesiące, wcześniej była na trzymiesięcznym urlopie bezpłatnym, a zanim to nastąpiło, pracowała dwa lata u tego samego pracodawcy, może liczyć na świadczenie.

Ten mechanizm nie dotyczy już sytuacji, w której ktoś był zatrudniony u danego pracodawcy np. przez cztery miesiące w latach 1999-2000 i dwa miesiące w roku 2009.

Dwa kolejne kluczowe kryteria ograniczają liczbę potencjalnych beneficjentów ze względu na wiek i staż pracy. By móc ubiegać się o świadczenie trzeba w momencie ustania stosunku pracy mieć ukończone:

• 56 lat (kobieta) lub 61 lat (mężczyzna) i posiadać staż pracy nie krótszy niż 20 lat (kobieta) i 25 lat (mężczyźni)
  • 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna) i posiadać staż pracy - o długości co najmniej 30 (kobieta) i 35 (mężczyzna).

Na świadczenie mogą liczyć też osoby młodsze, ale pod warunkiem, że w momencie utraty pracy miały co najmniej 35 (kobieta) i 40 (mężczyzna) lat staży pracy.

WAŻNE: Do stażu pracy zaliczane są okresy składkowe i nieskładkowe (np. studia wyższe, urlop wychowawczy, czas przebywania na zasiłku chorobowym). Te ostatnie nie mogą jednak obejmować więcej niż jedną trzecią całego stażu.

Świadczenia przedemerytalne są wypłacane też osobom, które prowadziły własną działalność gospodarczą i musiały ogłosić upadłość. Warunkiem umożliwiającym ubieganie się o nie, jest prowadzenie firmy nieprzerwanie co najmniej przez dwa lata do momentu jej likwidacji i odprowadzanie w tym czasie składek na ubezpieczenie.

W przypadku pracodawców także obowiązują kryteria: wieku (56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna) i stażu pracy. Właściciel firmy - który np. stał się niewypłacalny - musi mieć staż pracy w wysokości co najmniej 20 lat (kobieta) i 25 lat (mężczyzna).

Na pieniądze mogą liczyć także renciści. Szansę na świadczenia mają osoby, które:

• utraciły prawo do renty, którą pobierały co najmniej przez pięć lat,
  • ukończyły 55 (kobiety) lub 60 (mężczyźni) lat,
  • mają staż pracy odpowiedni co najmniej 20- i 25-letni.

By móc starać się o zasiłek, byli renciści w ciągu 30 dni od ustania prawa do renty muszą się zarejestrować w urzędzie pracy.

Jeżeli spełniamy wszystkie wyżej wymienione warunki, nie oznacza to, że automatycznie otrzymamy świadczenie z ZUS. Zanim będziemy mogli się o nie starać, musimy zarejestrować się w urzędzie pracy jako bezrobotny i co najmniej przez pół roku pobierać zasiłek.

Trzeba pamiętać, że samo pobieranie zasiłku nie wystarczy. W tym czasie nie możemy - bez uzasadnionej przyczyny - odmówić przyjęcia ofert zatrudnienia zleconych przez urząd lub nie zgodzić się na uczestnictwo w robotach publicznych i pracach interwencyjnych.

Po sześciu miesiącach na _ kuroniówce _ możemy poprosić powiatowy urząd pracy o wystawienie zaświadczenia, w którym określony zostanie dokładny czas pobierania zasiłku.

Świadczenia przedemerytalne nie są przyznawane automatycznie. Dlatego z zaświadczeniem z urzędu pracy w ciągu 30 dni musimy zgłosić się do oddziału ZUS. Tam składamy wniosek o świadczenie przedemerytalne.

PRZYKŁAD: W dniu 10 stycznia 2009 r. ustało prawo do zasiłku dla bezrobotnych, przyznanego na okres 6 miesięcy. 5 stycznia 2009 r. powiatowy urząd pracy wydał decyzję o wstrzymaniu wypłaty tego zasiłku w związku z upływem okresu, na jaki został przyznany. Wniosek o świadczenie przedemerytalne powinien być zgłoszony nie później niż 6 lutego 2009 r.

Może zdarzyć się też, że po upływie sześciu miesięcy od otrzymania zasiłku wciąż jesteśmy zatrudnieni np. przy robotach interwencyjnych. W takiej sytuacji do ZUS należy zgłosić się w ciągu dwóch tygodni po ich ukończeniu.

Osoba, która chce otrzymać prawo do świadczenia musi złożyć do ZUS wniosek na druku *ZUS Rp-26. *

Do wniosku musimy załączyć:

• *świadectwo pracy *zawierające podstawę prawną rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego,
  • dokument wydany przez powiatowy urząd pracy *poświadczający: co najmniej 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, fakt aktualnego zarejestrowania jako bezrobotny oraz potwierdzenie, iż w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych bez uzasadnionej przyczyny - nie odmówiliśmy przyjęcia propozycji zatrudnienia
  • dokumenty potwierdzające przebyte okresy składkowe i nieskładkowe: zaświadczenia, świadectwa pracy, legitymacje ubezpieczeniowe itp. Gdy nie mamy możliwości przedstawienia dokumentów z powodu likwidacji zakładu pracy lub zniszczenia dokumentów, okresy przypadające przed 15 listopada 1991 r. można udowadniać zeznaniami świadków. Świadkowie składają zeznania na druku *ZUS Rp 8.

Osoby, które prowadziły własną działalność dołączają dodatkowo postanowienie sądu ogłoszeniu upadłości.

ZUS wydaje decyzję w ciągu miesiąca od dostarczenia ostatniego dokumentu. Jeżeli odmówi nam świadczenia, możemy się od takiego orzeczenie odwołać. W razie nieuwzględnienia odwołania, pozostaje droga sądowa. Pismo do sądu składa się za pośrednictwem ZUS.

ABC emerytury w Money.pl

W czasie, w którym dostajemy świadczenia, nie muszą być one naszym jedynym źródłem dochodu. Można sobie dorabiać. Ale ZUS ustalił limity i ci, którzy zarobią za dużo tracą prawo do części lub całości świadczenia.

Ważne: Na zawieszenie prawa do świadczenia lub zmniejszenie jego wysokości wpływ mają jedynie te formy zarobkowania, które podlegają ubezpieczeniu społecznemu. Czyli wykonywane na podstawie: umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło czy umowy agencyjnej. Takie przychody jak: darowizny, pożyczki czy wygrane w grach losowych nie są brane pod uwagę.

Ile można dorobić? Jeżeli cały miesięczny przychód - wliczając w to świadczenie - będzie wyższy niż 1472 zł brutto ZUS obniży świadczenie o tyle, o ile ten limit został przekroczony. Kwotę o jaką przekroczyliśmy świadczenie pomniejsza się o składki na ubezpieczenie społeczne. Na przykład: Jeśli ktoś zarobił 1852 zł brutto to, przekroczył limit o 380 zł. Ale od kwoty 380 zł odejmujemy jeszcze składki.

Bez względu na to, o ile przekroczymy ten próg, przysługuje nam świadczenie w tzw. kwocie gwarantowanej (402 zł 10 gr). Niższy zasiłek będziemy dostawać tak długo, aż powiadomimy ZUS, że już nie dorabiamy lub nasze łączne przychody są niższe niż 1472 zł.

*Ważne: *Przy ustalaniu, czy nastąpiło przekroczenie limitu przychodu, uwzględnia się sumę osiąganego przychodu i kwoty świadczenia przedemerytalnego. Jeżeli sama wysokość zarobków przekracza kwotę 1472 zł, świadczenie przedemerytalne zostaje automatycznie zawieszone.

Jeżeli łączny miesięczny przychód przekroczy kwotę 2060 zł 80 gr wypłacanie świadczenia zostaje automatyczne zawieszane. Wznowienie wypłat może nastąpić tylko wtedy, gdy poinformujemy ZUS, że przestaliśmy zarabiać albo, że zarabiamy mniej, niż wynoszą progi.

Rozliczenie świadczeń dokonywane jest co roku 1 marca. Wtedy ZUS ustala w jakiej wysokości świadczenie było wypłacane, a jakie - ze względu na osiągane dochody - faktycznie się należało.

Do końca maja musimy przedstawić w ZUS zaświadczenie o wysokości uzyskanych przychodów. Jeżeli roczna kwota graniczna została przekroczona, kwota zasiłku zostaje zmniejszona, w ciągu 30 dni ZUS ustala ile musimy zwrócić.

Prawo do świadczenia ustaje, w dni poprzedzającym nabycie prawa do emerytury. W przypadku kobiet jest to moment ukończenia 60 lat. Dla mężczyzn graniczną datą to moment ukończenia 65 roku życia. Świadczenie jest też zawieszane, gdy kupimy nieruchomość rolną o powierzchni co najmniej 2 hektarów przeliczeniowych.