Od 2005 roku obowiązują przepisy, zgodnie z którymi do zaciągnięcia kredytu lub wzięcia pożyczki nie jest wymagana zgoda męża lub żony. Teoretycznie może to skutkować sytuacją, w której drugi ze współmałżonków może nie wiedzieć o niespłacanym przez życiowego partnera długu. To, czy będzie musiał za niego odpowiadać, w największym stopniu zależy od stanu prawnego związku i od tego, czy współmałżonek zgodził się na zaciągnięcie zobowiązania..
Wspólnota majątkowa lub intercyza
W Polsce najpopularniejszą formą uregulowania statusu rodzinnych finansów jest tzw. wspólnota majątkowa. Powstaje ona z chwilą zawarcia małżeństwa, z mocy ustawy, gdy małżonkowie nie zawarli umowy majątkowej małżeńskiej, czyli tzw. intercyzy. – Między małżonkami powstaje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, obejmujący przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Jest to szczególny rodzaj wspólności zwany współwłasnością łączną lub bezudziałową. Żaden z małżonków nie może sam rozporządzać swoim udziałem we współwłasności – tłumaczy Magdalena Zając, radca prawny eurobanku..
Inaczej sprawy mają się, gdy w drodze umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego małżonkowie dokonają wyłączenia wspólności ustawowej. Wtedy każdy z nich może bez ograniczeń i samodzielnie zarządzać i rozporządzać swoim majątkiem, w tym zaciągać zobowiązania. - Każdy też samodzielnie swoim majątkiem odpowiada za swoje długi – podkreśla ekspertka eurobanku.
Dług zaciągnięty w sekrecie
Wierzyciel może dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń z majątku wspólnego małżonków, jeśli oboje wspólnie zaciągnęli zobowiązanie, np. zawarli umowę kredytu. – A także wtedy, gdy jeden małżonek jest kredytobiorcą, a drugi poręczycielem lub też jeśli drugi z małżonków wyraził pisemną zgodę na zaciągnięcie zobowiązania – wskazuje radca prawny eurobanku.
Co jednak w sytuacji, w której o długu małżonka nie mieliśmy pojęcia, a żyjemy z nim we wspólnocie majątkowej? Wtedy odpowiedzialność majątkiem wspólnym za dług uzależniona jest od tego, czy mamy do czynienia z należnościami o charakterze publicznoprawnym –np. podatki i należności na rzecz ZUS - czy prywatnym.
- Zgodnie z art. 26 Ordynacji podatkowej za zobowiązania podatkowe podatnik odpowiada całym swoim majątkiem. W przypadku wspólności ustawowej małżeńskiej odpowiedzialność ta obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka, bez względu na to czy drugi małżonek wyraża na to zgodę, czy też nie – podkreśla Magdalena Zając z eurobanku.
W przypadku zobowiązań prywatnych zaciągnięcie zobowiązania przez jednego z małżonków bez zgody drugiego, powoduje możliwość dochodzenia przez wierzyciela spłaty długu jedynie z majątku osobistego dłużnika lub tylko wybranych składników majątku wspólnego:
_ - pobranego wynagrodzenia za pracę dłużnika, _
_ - dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, _
_ - korzyści uzyskanych z przysługujących dłużnikowi praw autorskich, pokrewnych, własności przemysłowej oraz innych praw twórcy. _
Od tej zasady jest jednak jeden istotny wyjątek. Gdy w grę wchodzą tzw. potrzeby rodziny - chodzi o długi związane z takimi sferami życia jak: wyżywienie, ubranie, ochrona zdrowia, wychowywanie dzieci, opłaty za mieszkanie, opłaty za media itp. – oboje małżonkowie odpowiadają za nie razem, nawet wtedy, gdy kredyt zaciągnęła jedna osoba. Sąd może jednak uchylić współodpowiedzialność, jeżeli wykażemy, że zadłużenie powstało w wyniku np. nadmiernej rozrzutności czy też nieudolności męża lub żony.
Dług kawalerski. Czy żona musi spłacać? [ ( http://www.money.pl/u/money_chart/graphchart_ns.php?ds=1443999600&de=1444426200&sdx=0&i=&ty=1&ug=1&s%5B0%5D=oil.z&colors%5B0%5D=%230082ff&fg=1&fr=1&w=605&h=284&cm=0&lp=1 ) ](http://www.money.pl/gielda/surowce/dane,ropa.html)