Przemysł zbrojeniowy w Polsce i na świecie

Przez pojęcie przemysłu zbrojeniowego należy rozumieć jeden z ważnych działów gospodarki krajowej. Zajmuje się on produkcją broni i amunicji i obejmuje kilka specjalistycznych gałęzi:

• wojskowe zakłady lotnicze,
• wojskowe zakłady samochodowe,
• stocznie wojskowe,
• firmy produkujące na potrzeby wojska podzespoły i sprzęt elektroniczny.

W ramach przemysłu zbrojeniowego produkowana jest różnego rodzaju broń:

• broń pancerna,
• broń artyleryjska,
• broń strzelecka,
• statki powietrzne,
• jednostki pływające,
• sprzęt pomocniczy,
• nowej generacji rakiety, amunicja i miny.

Biorąc pod uwagę wykorzystywane nowoczesne środki walki, można opracować inny wykaz broni produkowanej przez światowy przemysł zbrojeniowy:

• broń elektromagnetyczna,
• broń ultradźwiękowa,
• broń mikrofalowa,
• broń radiologiczna,
• broń laserowa,
• broń wiązkowa cząstek elementarnych,
• broń plazmowa,
• broń próżniowa,
• broń biologiczna,
• broń psychofizyczna.

Pomimo wszechobecnego, nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie, spowolnienia gospodarczego spowodowanego głównie inflacją przemysł zbrojeniowy kwitnie. W 2020 roku 100 największych producentów broni zwiększyło sprzedaż, która finalnie została oszacowana na zawrotną kwotę 469 mld euro. Przemysł zbrojeniowy nie został dotknięty pandemią COVID-19. 

Biorąc pod uwagę wielkość eksportu produktów przemysłu zbrojeniowego, do najważniejszych ośrodków rozwoju tej gałęzi gospodarki zalicza się:

• Stany Zjednoczone,
• Rosję,
• Francję,
• Niemcy,
• Hiszpanię,
• Koreę Południową,
• Chiny,
• Wielką Brytanię,
• Izrael,
• Włochy.

W top 5 największych koncernów przemysłu zbrojeniowego na świecie znajdują się wyłącznie koncerny amerykańskie. Uzyskują one wielomiliardowe przychody z produkcji uzbrojenia. Lista ta obejmuje:

• Lockheed Martion – przychód 47,2 mld USD,
• Boeing – przychód 29,1 mld USD,
• Northrop Grumman – przychód 26,1 mld USD,
• Raytheon – przychód 23,4 mld USD,
• General Dynamics – przychód 22 mld USD.

Natomiast jeśli chodzi o europejski przemysł zbrojeniowy, to należy do niego łącznie 21 proc. sprzedaży z pierwszej setki największych producentów broni. W 2020 roku 26 europejskich firm znalazło się na takiej liście i sprzedało broń o wartości 109 mld dolarów. 

Polskiemu przemysłowi zbrojeniowemu daleko do osiągnięć, jakie notowane są przez największe rynki broni, jak USA. Jednak cały czas się rozwija i powiększa. Można go podzielić na dwa sektory. Firmy funkcjonujące w nim mogą być skupione wokół Polskiej Grupy Zbrojeniowej, ale jest też całkiem dużo przedsiębiorstw niezrzeszonych w tej grupie, do których należy zaliczyć m.in.:

• Polskie Zakłady Lotnicze Mielec i Świdnik,
• Lubawa,
• Protektor Lublin,
• Fabrykę Amunicji Myśliwskiej Fam-Pionki.

W 2020 roku firmy zrzeszone w PGZ oraz niezrzeszone wygenerowały przychody na poziomie 9 mld zł, co oznacza wzrost rok do roku o 4,8 proc. Sama Polska Grupa Zbrojeniowa wypracowała w 2020 roku przychody rzędu 6,5 mld zł, czyli o 9 proc. więcej niż w 2019 roku. Misją, jaka przyświeca Grupie, jest stopniowe zwiększanie potencjału obronnego Polski. Zajmuje się ona modernizacją i serwisem samolotów, śmigłowców czy okrętów pochodzących z krajów byłego Związku Radzieckiego. 

Do największych kontraktów, jakie realizuje Polska Grupa Zbrojeniowa, należy zaliczyć:

• budowę trzech okrętów dla Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej,
• umowę wykonawczą do zobowiązań offsetowych z Raytheon Missiles & Defense,
• budowę nowoczesnego laboratorium hardware in-the-loop. 

Drugim pod względem wielkości po Polskiej Grupie Zbrojeniowej producentem przemysłu zbrojeniowego w Polsce są Zakłady Lotnicze Mielec, produkujące statki powietrzne. Trzecią pozycję zajmuje PGZ Huta Stalowa Wola, będąca producentem artyleryjskiego sprzętu wojskowego i opancerzonych transporterów gąsienicowych. Polska Grupa Zbrojeniowa jest jednym z największych koncernów obronnych w Europie. Zrzesza ponad 50 mniejszych producentów i ma udziały w 32 innych spółkach. 

Idealną sytuacją dla firm funkcjonujących w branży przemysłu zbrojeniowego jest pojawienie się konfliktu zbrojnego, a z tym mamy do czynienia od 24 lutego 2022 roku w Ukrainie, która została zaatakowana przez wojska rosyjskie. 

Rosyjska agresja na wschodnich sąsiadów Polski sprawiła, że polski przemysł zbrojeniowy liczy gigantyczne zyski. Wystarczy wspomnieć o tym, że od początku wojny akcje Lubawy, tj. producenta m.in. hełmów i kamizelek kuloodpornych, wzrosły z niespełna 1 zł do 5 zł. Podobnie było w przypadku Protektora, tj. producenta butów dla wojska.