Koehler został wybrany 23 maja głosami opozycyjnych partii CDU, CSU i FDP.
W przemówieniu inauguracyjnym Horst Koehler apelował o uznanie zasług Stanów Zjednoczonych w walce o wolność w świecie. Przypomniał, że - mimo różnic poglądów - Amerykanów i Europejczyków wiążą te same wartości. Była to wyraźna aluzja pod adresem rządu federalnego, który w ostatnich latach stał się jednym z najostrzejszych krytyków polityki USA.
Prezydent Niemiec podkreślił, że wraz z poszerzeniem Unii Europejskiej i przyjęciem unijnej konstytucji zaczął się nowy, historyczny etap w rozwoju Europy. Horst Koehler zapowiedział też, że będzie się starał, by jak najczęściej dochodziło do spotkań między Niemcami a obywatelami nowych państw członkowskich, zwłaszcza między młodymi ludźmi.