Po kilkugodzinnych negocjacjach ambasadorowie państw UE uzgodnili w środę projekt deklaracji na szczyt Partnerstwa Wschodniego w Rydze. Według dyplomatów ma ona zawierać zapis o uznaniu europejskich aspiracji i europejskiego wyboru Ukrainy, Gruzji i Mołdawii.
- Uzgodniono deklarację ryską. Udało się uzyskać bardziej ambitne zapisy - poinformował jeden z unijnych dyplomatów.
Ambasadorowie państw unijnych doszli do porozumienia na dzień przed szczytem w Rydze, po kilkugodzinnym przeciąganiu liny w sprawie ostatecznej treści dokumentu. Spory dotyczyły głównie zapisów o wizach oraz aspiracjach wschodnich partnerów.
Jak twierdzą unijne źródła, część państw sprzeciwiała się obiecywaniu liberalizacji wizowej oraz uznaniu europejskich aspiracji niektórych sąsiadów Unii na wschodzie, jak Ukraina, Gruzja czy Mołdawia, które z kolei liczyły na ważne deklaracje UE w tych sprawach.
Kompromisowy projekt dokumentu końcowego szczytu podkreśla, że zarówno UE, jak i jej wschodni partnerzy przykładają wagę do współpracy w ramach Partnerstwa Wschodniego. Stwierdza, że każdy kraj partnerstwa ma "suwerenne prawo do wolnego wyboru poziomu ambicji i celów, do których aspiruje w swych relacjach z UE".
Potwierdzono również zobowiązania podjęte na szczytach Partnerstwa Wschodniego w poprzednich latach oraz dodano zapis o uznaniu "europejskich aspiracji i europejskiego wyboru partnerów, zgodnie z tym, co oświadczono w umowach stowarzyszeniowych" - twierdzą źródła dyplomatyczne.
Projekt dokumentu, który widziała PAP, podkreśla poparcie dla suwerenności i integralności terytorialnej wszystkich krajów Partnerstwa Wschodniego, jak również wsparcie dla starań o deeskalację i rozwiązanie konfliktu na Ukrainie. Nie zawiera jednak bezpośredniej krytyki pod adresem Rosji za działania na Ukrainie, na co zapewne nie byłoby zgody tych krajów Partnerstwa Wschodniego, które utrzymują z Moskwą dobre relacje.
Według dyplomatów w deklaracji znajdą się także bardziej ambitne zapisy w sprawie wiz. Te proponowane wcześniej mówiły o postępie Gruzji i Ukrainy w realizacji planu na rzecz liberalizacji wizowej oraz gotowości Komisji Europejskiej do zakończenia tego procesu przed końcem 2015 r., gdy oba "kraje spełnią wszystkie kryteria poprzez wdrożenie wszystkich wymaganych reform". To otworzy drogę dla przedłożenia przez KE propozycji w sprawie wprowadzenia ruchu bezwizowego dla obywateli Ukrainy i Gruzji.
Oba te kraje liczyły, że już w Rydze zapadną decyzje albo złożone zostaną polityczne deklaracje co do zniesienia wiz przez UE już w przyszłym roku.
Według nieoficjalnych informacji Ukraina, Mołdawia i Gruzja rozważają przyjęcie na szczycie w Rydze odrębnej deklaracji, w której potwierdzą, że ich celem jest wstąpienie do Unii Europejskiej.
O bardziej ambitny dokument końcowy szczytu w Rydze zaapelowali w środę do przywódców eurodeputowani. "Wierzymy, że Unia Europejska powinna wysłać pozytywny sygnał, jeśli chodzi o przyszłe członkostwo tych krajów Ukrainy, Mołdawii i Gruzji w UE. Otwarcie perspektywy członkostwa byłoby ważną zachęta do dalszych demokratycznych reform, jak również właściwym i mocnym sygnałem w obecnej napiętej sytuacji geopolitycznej" - oceniło blisko stu europosłów w opublikowanym w środę liście do szefów państw i rządów. Eurodeputowani uważają też, że należy wyznaczyć datę zniesienia wiz dla mieszkańców Ukrainy i Gruzji.
Program Partnerstwa Wschodniego UE powstał ze wspólnej inicjatywy Polski i Szwecji, przedstawionej w 2009 roku. Obejmuje sześć krajów: Armenię, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzję, Mołdawię i Ukrainę. Szczyt Partnerstwa rozpocznie się w czwartek wieczorem i potrwa do piątkowego popołudnia.
Czytaj więcej w Money.pl
