*Magdalena Grochowska, autorka monografii o Jerzym Giedroyciu, przyznała, że trzy lata zgłębiania tematu niewiele przybliżyły ją do odpowiedzi na pytanie, jakim właściwie człowiekiem był redaktor "Kultury". *
"Można go opisać właściwie tylko poprzez postaci innych ludzi, przyjaciół i współpracowników, w których oczach, Giedroyc odbijał się jak w lustrach. Każdy z nich ma inny obraz redaktora" - powiedziała Grochowska na wtorkowej promocji książki.
Jerzy Giedroyc, legendarny redaktor paryskiej "Kultury", człowiek-instytucja nazywany Księciem Niezłomnym. Słynny był dystans, jaki wytwarzał między sobą a otoczeniem, nawet z bliskimi sobie ludźmi na "ty" przechodził po latach znajomości. Przy drzwiach jego gabinetu wisiała tabliczka z wygrawerowaną łacińską sentencją "cave hominem", czyli "strzeż się ludzi". "Giedroyc zachowywał swoje życie osobiste dla siebie. Publicznie twierdził nawet, że żadnego życia osobistego nie posiada" - mówiła Grochowska.
Autorka książki opisała więc postać redaktora poprzez historie jego znajomości z ludźmi i jego dzieła - pisma, które odegrało znaczącą rolę nie tylko w historii intelektualnej i duchowej Polaków, ale wręcz całej Europy. Grochowska tworzy portrety ludzi ze środowiska "Kultury" - niezwykle lojalnej i pracowitej Zofii Hertz, bezkompromisowego Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, delikatnego Józefa Czapskiego i serdecznego Zygmunta Hertza.
"Powoli z tych opisów wyłania się obraz ludzi zmagających się z emigracyjną melancholią i trudnościami życia codziennego, stłoczonych na niewielkiej powierzchni domu w Maisons-Laffitte, często skonfliktowanych, raniących się wzajemnie, ale mimo wszystko trwających w pracy dla +Kultury+" - mówiła Grochowska. Autorka, choć zafascynowana "Kulturą" i jej twórcami, przyznaje, że rzeczywistość Maisons-Laffitte jawi jej się, jako "wielopiętrowy dramat".
"Trudno tę książkę uznać za biografię Jerzego Giedroycia, choć on jest tutaj postacią centralną. Myślę o swojej pracy raczej jako o reporterskiej opowieści o tym środowisku. Pisząc, chciałam, żeby Giedroyc przemówił do młodszego pokolenia czytelników, tych, którzy urodzili się już w wolnej Polsce" - dodała Grochowska.
Magdalena Grochowska jest od 1996 roku reporterką "Gazety Wyborczej". Tom "Jerzy Giedroyc" ukazał się nakładem wydawnictwa Świat Książki. (PAP)
aszw/ bk/
