O konieczności pogłębionych badań naukowych nad historyczną kolorystyką fasad i elewacji oraz regularnych publikacji wyników badań mówili uczestnicy międzynarodowej konferencji konserwatorskiej "Kolorystyka zabytkowych elewacji od średniowiecza do współczesności".
Konferencja rozpoczęła się w środę na warszawskim Zamku Królewskim i została zorganizowana z okazji przypadającej w tym roku 30. rocznicy wpisania na listę UNESCO warszawskiego Starego Miasta.
Jak przypomniał wiceprezydent m.st. Warszawy Włodzimierz Paszyński, stołeczne Stare Miasto zostało w czasie Powstania Warszawskiego zniszczone w ponad 85 proc. "Po zakończeniu wojny mieszkańcy Warszawy prawie całkowicie odbudowali staromiejskie zabytki. (...) Dokonany 2 września 1980 roku wpis na listę UNESCO jest uznaniem wysiłku wszystkich, którzy brali udział w tym przedsięwzięciu" - przypomniał Paszyński.
Minister kultury Bogdan Zdrojewski podkreślił, że warszawska konferencja ma na celu uświadomienie m.in. tego, jak ważna jest wiedza na temat stosowania koloru i odpowiednich materiałów używanych do uzyskania koloru na fasadach zabytkowych obiektów. "Często natrafiam na barierę (...) słabego wykształcenia w tym zakresie. Dlatego podkreślam, że obowiązkowa plastyka w szkołach, uczenie dzieci wrażliwości na barwę i wiedza historyczna muszą być łączone na każdym etapie edukacji. (...) Musimy posługiwać się wiedzą i wrażliwością jednocześnie" - mówił Zdrojewski.
"Z punktu widzenia konserwatora pierwszym czynnikiem, który tworzy kolor, jest materiał. W historii (...) głównie wybierano cegłę i różnego rodzaju kamień, który tworzył gamę kolorystyczną. (...) Nasi przodkowie świadomie dokonywali zmian nakładając na elewacje warstwy tynku i farby (...), podejmując pewnego rodzaju grę kolorystyczną. O tym, dlaczego wybierano taki, a nie inny kolor, decydowała moda" - opowiadała stołeczna konserwator zabytków Ewa Nekanda-Trepka.
"Czy zatem można pokusić się o określenie palet barwnych epok historycznych?" - pytał dr Karol Guttmejer, historyk sztuki z biura Stołecznego Konserwatora Zabytków. "Sądzę, że przy obecnym stanie wiedzy na takie opinie jest jeszcze za wcześnie, pomimo tego, że nowe badania pokazują jak barwne były dawne fasady i jak zróżnicowane kolorystycznie elewacje mogły ze sobą sąsiadować" - ocenił.
"Kolor elewacji, jako integralna część projektu architektonicznego, musiał być na ogół określony na etapie projektowania. Niestety, nie mamy prawie w ogóle pisanych źródłowych przekazów na ten temat" - zwrócił uwagę.
Guttmejer postulował, aby za konieczne uznano wykonywanie pogłębionych badań nad historyczną kolorystyką fasad i elewacji. "Chodzi o badania źródłowe, dotyczące archiwalnych przekazów pisanych, kontraktów i umów z artystami, opisów miast, rezydencji i kościołów, z drugiej - badania ikonograficzne, analizujące dawne malarstwo, barwne grafiki. Jest to wciąż rozległe pole badawcze" - uznał.
W jego opinii konieczne jest także publikowanie wyników badań. "W Polsce to wciąż tylko sporadycznie ukazujące się drukiem komunikaty i artykuły. Bez publikacji badań nie będzie wymiany wiedzy" - podkreślił.
Konferencja potrwa do piątku. Głównymi organizatorami są m.st. Warszawa i Stołeczny Konserwator Zabytków. Materiały Międzynarodowej Konferencji "Kolorystyka zabytkowych elewacji od średniowiecza do współczesności" zostały wydrukowane w towarzyszącej obradom, bogatej w ikonografię, publikacji.(PAP)
agz/ abe/ jbr/
