10 lipca br. weszła w życie kolejna już nowelizacja ustawy o rachunkowości. Zmiany wprowadzone ustawą z dnia 30 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz. U. Nr 145, poz. 1535) zastosujemy po raz pierwszy do sprawozdań sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2004 r.
Nowelizacja harmonizuje polskie prawo bilansowe z IV dyrektywą UE w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek oraz z VII dyrektywą w sprawie skonsolidowanych sprawozdań finansowych.
Poniżej przedstawiamy opis niektórych zmian:
- Spółki komandytowo-akcyjne ze sprawozdaniem z działalności
Nowy Art. 49 ust. 1 rozszerza katalog podmiotów zobowiązanych do sporządzania sprawozdań z działalności spółki o spółki komandytowo-akcyjne.
- Więcej informacji w sprawozdaniu z działalności
W znowelizowanym art. 49 ust. 2 do zakresu informacji objętych sprawozdaniem z działalności dodano 3 punkty. Zakres prezentowanych w sprawozdaniu danych uległ więc rozszerzeniu o dane dotyczące:
? nabycia udziałów (akcji) własnych, a w szczególności celu ich nabycia, liczbie i wartości nominalnej, ze wskazaniem, jaką część kapitału zakładowego reprezentują, cenie nabycia oraz cenie sprzedaży tych udziałów (akcji) w przypadku ich zbycia
? posiadanych przez jednostkę oddziałach (zakładach)
? instrumentach finansowych w zakresie rodzajów ryzyka na jakie narażona jest jednostka oraz przyjętych celach i metodach zarządzania ryzykiem
Zgodnie z ust. 3 sprawozdanie z działalności jednostki powinno również obejmować - o ile jest to istotne dla oceny sytuacji jednostki - wskaźniki finansowe i niefinansowe, łącznie z informacjami dotyczącymi zagadnień środowiska naturalnego i zatrudnienia, a także dodatkowe wyjaśnienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu finansowym.
Zmianie uległ także zakres informacji prezentowanych w skonsolidowanym sprawozdaniu z działalności grupy kapitałowej. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 55 ust. 2 w skonsolidowanym sprawozdaniu z działalności należy uwzględniać wymogi, o których mowa w art. 49 ust. 2 i 3 (opisane powyżej). Ponadto w zakresie informacji dot. nabycia udziałów (akcji) własnych należy podać informacje o udziałach (akcjach) własnych posiadanych przez jednostkę dominującą, jednostki wchodzące w skład grupy kapitałowej oraz osoby działające w ich imieniu.
- Uproszczenia i zwolnienia ze sporządzania sprawozdań – rok poprzedzający też brany pod uwagę
Zmiana art. 50 ust. 2 utrudni małym jednostkom stosowanie uproszczonych zasad sporządzania sprawozdań finansowych. Kryteria, jakie należy spełnić by móc skorzystać z tego udogodnienia zostały rozciągnięte na rok obrotowy oraz rok poprzedzający.
Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu jednostka, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy nie osiągnęła dwóch z następujących trzech wielkości:
? średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż 50 osób
? suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego w walucie polskiej nie przekroczyła równowartości 2.000.000 euro
? przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w walucie polskiej nie przekroczyły równowartości 4.000.000 euro
- może sporządzić sprawozdanie finansowe w formie uproszczonej, wykazując informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 literami i cyframi rzymskimi. Informację dodatkową sporządza się w odpowiednio uproszczonej formie.
Podobne poszerzenie przedziału czasowego zastosowano w odniesieniu do jednostek dominujących sporządzających skonsolidowane sprawozdania finansowe (nowy art. 56 ust. 1).
Odstąpienie od sporządzenia takiego sprawozdania może nastąpić jedynie po spełnieniu zapisanych w ustawie warunków w dwóch kolejnych latach obrotowych (dotąd uwzględniało się jedynie wielkości z ostatniego roku obrotowego).
- *Jednostki wyższego szczebla z siedzibą na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego *
Zmieniony art. 56 ust. 2 rozszerza zakres jednostek dominujących (niższego szczebla), zależnych od innych jednostek dominujących (wyższego szczebla), mogących korzystać ze zwolnienia ze sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego o jednostki zależne od jednostek mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Poprzednie regulacje zwalniały z konsolidacji jedynie jednostki dominujące niższego szczebla w sytuacji, gdy jednostki dominujące wyższego szczebla miały siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium RP.
- *Wycofane zwolnienia *
W art. 57 ust. 1 uchylono pkt 2. Nie będzie już możliwości zwolnienia jednostek od konsolidowania sprawozdań finansowych, jeżeli według przewidywań kierownika jednostki kontrola będzie trwała krócej niż rok. Zapis taki pozwalał na przedłużenie "przewidywań” na kolejne okresy sprawozdawcze i w konsekwencji nieobejmowanie konsolidacją nawet znaczących jednostek zależnych.
Usunięto również zapis umożliwiający zwolnienie z konsolidacji jednostki zależnej oraz niebędącej spółką handlową jednostki współzależnej, jeżeli prowadziła ona całkowicie odmienny rodzaj działalności, na skutek czego włączenie danych tej jednostki do skonsolidowanego sprawozdania finansowego byłoby sprzeczne z realizacją obowiązku przedstawienia rzetelnego i jasnego obrazu sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego grupy kapitałowej (wykreślenie w art. 57 ust. 2.)
Nie ma już zwolnienia z konsolidacji w przypadku, gdy jednostka rozpoczęła działalność w drugiej połowie roku obrotowego, będącego również rokiem obrotowym jednostki dominującej, i łączy swoje księgi rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres z księgami rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny (uchylono pkt 2 w art. 58 ust. 1).
- *Spółki komandytowo-akcyjne składają w rejestrze sądowym sprawozdanie z działalności *
W art. 69 ust. 1 rozszerzono katalog jednostek zobowiązanych do składania w rejestrze sądowym sprawozdania z działalności o spółki komandytowo-akcyjne.
- Informacja o opinii biegłego rewidenta
Zgodnie z dodanym do art. 69 ust. 1a kierownik jednostki sporządzającej uproszczone sprawozdanie finansowe, w miejsce opinii biegłego rewidenta, składa do rejestru sądowego informację o rodzaju tej opinii wraz ze wskazaniem czy zawiera ona dodatkowe objaśnienia.
- Skonsolidowane sprawozdania tylko w języku polskim
Nowe zapisy ust. 4 w art. 69 oraz ust. 1b w art. 70 nakładają na kierownika jednostki dominującej niższego szczebla, korzystającej ze zwolnienia ze sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z art. 56 ust. 2 ustawy, obowiązek składania do rejestru sądowego oraz ogłaszania przetłumaczonych na język polski:
? skonsolidowanego sprawozdania finansowego
? skonsolidowanego sprawozdania z działalności jednostki dominującej wyższego szczebla
? wraz z opinią biegłego rewidenta z badania tego skonsolidowanego sprawozdania finansowego
- w ciągu 30 dni od dnia jego zatwierdzenia.
- Zmiany w Informacji dodatkowej
W części "Dodatkowe informacje i objaśnienia” wprowadzono następujące zmiany:
? zmiana ust. 1 pkt 13 prowadząca do odrębnego wykazywania informacji dotyczących gwarancji i poręczeń wobec jednostek powiązanych
? zmiana ust. 2 pkt 7 odnosząca się do wykazywania odsetek oraz skapitalizowanych różnic kursowych od zobowiązań zaciągniętych w celu sfinansowania budowy środków trwałych
? dodanie ust. 2a, zgodnie z którym należy podać podstawę, według której nastąpiło przeliczenie na walutę krajową wyrażonych pierwotnie w walucie obcej pozycji sprawozdania finansowego
? dodanie pkt 5 w ust. 6 - informacja dodatkowa jednostki zależnej wchodzącej w skład grupy kapitałowej powinna zawierać dane dotyczące jednostki sporządzającej skonsolidowane sprawozdanie finansowe na najwyższym szczeblu tej grupy oraz dane dotyczące jednostki sporządzającej skonsolidowane sprawozdanie finansowe na najniższym szczeblu grupy.
Przypominamy, iż wynikające z noweli zasady rachunkowości stosuje się po raz pierwszy do sprawozdań sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2004 r.
Aktualny tekst ustawy o rachunkowości znajdziesz w serwisie DLA FIRM msp.money.pl