Czy pracodawca zawierający z pracownikiem umowę o dzieło w trakcie udzielonego pracownikowi urlopu bezpłatnego jest zobowiązany odprowadzać do ZUS składki z tytułu tej umowy?
Za pracownika - zgodnie z art. 8 ust. 1 oraz 2a ustawy systemowej - uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy, a także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Jeżeli więc pracownik wykonuje dodatkowo umowę zlecenia zawartą z własnym pracodawcą podlega - z tytułu wykonywania tej umowy - ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu na takich samych zasadach jak w przypadku umowy o pracę.
Jednakże ta zasada nie ma zastosowania w przypadku, gdy płatnik składek zawiera umowę o dzieło z pracownikiem, który przebywa na urlopie bezpłatnym. Z tytułu wykonywania umowy o dzieło, przebywający na urlopie bezpłatnym pracownik nie podlega ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Przykład
_ Pracodawca udzielił pracownikowi urlopu bezpłatnego na okres od 1 października 2006 r. do 31 marca 2007 r. Następnie zawarł z tą osobą umowę o dzieło na okres od 15 marca do 15 kwietnia 2007 r. Czy z tytułu wykonywania umowy o dzieło osoba ta podlega ubezpieczeniom i czy należało przekazać za nią do ZUS jakieś dokumenty? _
Jak wyjaśniliśmy wcześniej, w przypadku, gdy płatnik składek zawiera umowę o dzieło z osobą, która jest jego pracownikiem, ale przebywa na urlopie bezpłatnym, z tytułu wykonywania umowy o dzieło, osoba ta nie podlega ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Oznacza to, że w okresie od 15 do 31 marca 2007 r. umowa o dzieło nie rodziła obowiązku ubezpieczeń, ponieważ była wykonywana w okresie przebywania zleceniobiorcy (pracownika) na urlopie bezpłatnym, natomiast w okresie od 1 do 15 kwietnia powinna być traktowana jak zawarta z własnym pracodawcą, a więc powinna rodzić obowiązek ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. W związku z tym w imiennym raporcie miesięcznym za kwiecień 2007 r. należało wykazać tego ubezpieczonego z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 x x, a przychód z tytułu wykonywania umowy o dzieło należało zsumować z przychodem ze stosunku pracy i wykazać łącznie jako podstawę wymiaru składek w jednym bloku raportu. Pamiętajcie, że przy sumowaniu powinno się uwzględnić tylko tę proporcjonalnie ustaloną część przychodu osiągniętego z tytułu wykonywania umowy o dzieło, jaka przypadała na okres, kiedy umowa ta rodziła obowiązek ubezpieczeń (tj. 1-15 kwietnia 2007 r.).