Prezes UOKiK Tomasz Chróstny wydał decyzję dotyczącą jednostronnej zmiany warunków umów o kredyt hipoteczny indeksowany i denominowany głównie do franka szwajcarskiego przez Raiffeisen Bank International (RBI). Bank ten wprowadził w 2016 r. arbitralnie nowe sposoby wyliczania kursów kupna i sprzedaży walut obcych- odsyłał kredytobiorców do serwisu Reuters, dodając 'Indeks Marżowy Banku'.
Prezes UOKiK uznał takie zmiany za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.
"Zasady wyliczania kursów kupna i sprzedaży walut, od których zależy wielkość zadłużenia i wysokość poszczególnych rat płaconych przez kredytobiorców, to bardzo ważny element umowy o kredyt hipoteczny. Takich postanowień nie wolno jednostronnie zmieniać w umowach zawieranych na czas oznaczony, w których dochodzi do zadłużenia się konsumentów. Konsumenci, którzy nie zgadzali się na zmiany, mogli teoretycznie wypowiedzieć umowy, ale oznaczałoby to konieczność dokonania natychmiastowej spłaty całego zadłużenia. Wybór więc był fikcyjny, a banki wykorzystały swoją silniejszą pozycję, żeby narzucić swoje warunki" - powiedział Chróstny, cytowany w komunikacie.
Istotne warunki umów na czas oznaczony, przy których istnieje możliwość zadłużenia się konsumentów, mogą zostać zmienione wyłącznie na skutek dobrowolnego porozumienia banku i konsumenta. Jeżeli klient nie zgodziłby się na nie, to umowa powinna być wykonywana na dotychczasowych zasadach.
Raiffeisen Bank International powoływał się na - zakwestionowane przez prezesa UOKiK - jednostronne doprecyzowanie postanowień regulaminów przed sądami powszechnymi, w sporach z frankowiczami.
Miało to na celu przekonanie sądów i konsumentów o rzekomym ,,naprawieniu" niejasnych zasad ustalania przez bank kursów walut, na podstawie których wyliczana jest rata do zapłaty w złotówkach. Tego rodzaju postanowienia są uważane za niedozwolone. Prezes UOKiK ostatnio ukarał za to trzy banki. Postępowanie klauzulowe RBI jest w toku.
UOKiK zaznacza, że przedsiębiorcy nie mogą arbitralnie uszczegóławiać ani zmieniać w trakcie wykonywania umowy postanowień, które mają charakter niedozwolony. Wielokrotnie się na ten temat wypowiadał Trybunał Sprawiedliwości UE, podkreślono w komunikacie.
Prezes UOKiK Tomasz Chróstny nałożył na Raiffeisen Bank International karę w wysokości ponad 1,2 mln zł (1 224 498 zł). Bank - po uprawomocnieniu się decyzji - musi poinformować konsumentów o decyzji prezesa Urzędu i skutkach z tego wynikających.
