W maju 2022 r. ceny żywności w sklepach znów nieubłaganie rosły i w porównaniu z sytuacją sprzed 12 miesięcy było drożej o 16,7 proc. Spośród 12 kategorii analizowanych przez ekspertów wzrosły ceny 11. Potaniały wyłącznie owoce (o 6,4 proc. rok do roku).
Spadek cen owoców o kilka procent spowodowany był zwiększeniem importu cytrusów z krajów Morza Śródziemnego oraz nadprodukcja jabłek w Polsce, których nie można było eksportować do Rosji oraz Białorusi. Ponadto w maju pojawiły się też pierwsze tegoroczne krajowe truskawki - wskazał Hubert Gąsiński z Wyższej Szkoły Bankowej w Warszawie.
Inflacja wciąż nie odpuszcza i powoduje wzrost cen
To kontynuacja trendu wzrostowego, choć podwyżka cen nieco się wypłaszczyła. Tomasz Kopyściański z WSB we Wrocławiu zaznacza, że jest to efekt niskiej bazy, a nie realne hamowanie inflacji. W kwietniu ceny były wyższe o blisko 22 proc. w porównaniu z tymi sprzed roku. W marcu natomiast wzrosty zatrzymały się na poziomie 15,6 proc.
Do głównych czynników podwyżek w maju br. należy ponowna fala wzrostów cen paliw, wynikająca m.in. z ryzyka wprowadzenia sankcji na rosyjską ropę. Do tego dochodzi utrzymujący się szok na rynku żywności wywołany ograniczeniem dostaw z krajów objętych konfliktem zbrojnym. Przy tym popyt konsumpcyjny wciąż pozostaje wysoki - tłumaczy Tomasz Kopyściański.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Tak drożały produkty w maju
Jak napisaliśmy wcześniej, portfelom Polaków ulżyły wyłącznie owoce. Ale po przeciwnej stronie skali pozostają produkty tłuszczowe, które w maju zdrożały o 54,8 proc. Za olej płaciliśmy więcej o 57,9 proc., a za masło - 52,7 proc.
Drugimi z kolei w zestawieniu produktów notujących wzrost cen były tzw. inne produkty z wynikiem 36,9 proc. W tej kategorii znajduje się np. karma dla psów - droższa o 61,8 proc. - i dla kotów - o 14,8 proc. Za pieluchy dla dzieci natomiast płaciliśmy więcej o 17,6 proc. rdr.
Drożeje także pieczywo - w maju płaciliśmy za nie o 30 proc. więcej w porównaniu z cenami sprzed 12 miesięcy (w kwietniu wzrost ten wyniósł 28 proc., a w marcu - 4,4 proc.). Na wypiekach odbija się przede wszystkim rosnące ceny mąki oraz jaj potrzebnych do jego wytwarzania.
- Znaczenie miała też podwyżka cen energii niezbędnej przy produkcji. Nałożył się na to również rosnący koszt transportu spowodowany dużym wzrostem cen paliw - wyjaśnia Hubert Gąsiński. Przyznaje też, że do czasu ustabilizowania cen ropy i nośników energii klienci powinni przygotować się na sukcesywny wzrost cen pieczywa.
Spada natomiast dynamika wzrostu cen mięsa, które średnio zdrożało o 26,8 proc. rdr. (miesiąc wcześniej o 31,2 proc. rdr). W ujęciu rocznym wołowina poszła w górę o 36 proc., drób o 25,1 proc., a za wieprzowinę płacimy więcej o 12,7 proc.
W maju zdrożały również produkty sypkie - o 24,4 proc. rdr. W ujęciu rocznym najbardziej w górę poszła mąka, bo o 47,7 proc.; cukier podrożał o 41,5 proc., a makaron o 30,7 proc. Staniała natomiast sól - o 9,8 proc. rdr. Podwyżki nie ominęły również produktów nabiałowych, które średnio drożały o 24,1 proc. rdr.
Mniejsze podwyżki w ujęciu rocznym dotknęły dodatków spożywczych (11,8 proc.), jak również używek (13,4 proc. rdr.). Najmniejsze wzrosty cen w maju notowała chemia gospodarcza - średnio o 4,9 proc. rdr. Napoje zdrożały o 7,6 proc., a warzywa zdrożały o 9,2 proc. rdr. (w kwietniu było to 22 proc.).
Na ceny wpływa wojna w Ukrainie
Eksperci dostrzegają wpływ wojny w Ukrainie na inflację i ceny żywności. Problem ten dotyka nie tylko Polski, ale również państw Unii Europejskiej. Średnioroczna inflacja w całej UE wyniosła w maju 8,1 proc., podczas gdy w grudniu 2021 była na poziomie 5,3 proc. - wskazał.
To, że wpływ wojny w Ukrainie na ceny w sklepach jest już widoczny, nie oznacza wcale, że najgorsze jest za nami. Każdy tydzień przedłużania się tego konfliktu będzie dalej negatywnie oddziaływać na wzrost cen i to w stopniu jeszcze większym, niż to aktualnie odczuwamy - zaznaczył Tomasz Kopyściański.
W "Indeksie cen w sklepach detalicznych" eksperci analizują 12 kategorii (pieczywo, nabiał, mięso, owoce, warzywa, produkty sypkie, produkty tłuszczowe, dodatki spożywcze, używki, napoje, chemia gospodarcza i inne art.) oraz 51 najczęściej wybieranych przez konsumentów produktów codziennego użytku. Łącznie zestawiają ze sobą blisko 24 tys. cen detalicznych z prawie 40 tys. sklepów należących do 63 sieci handlowych.
