Naukowcy blisko przełomu. Odkryli "słaby punkt" głównych wariantów SARS-CoV-2

Opracowanie teorii skutecznej wobec wszystkich wariantów koronawirusa byłoby możliwe dzięki wykorzystaniu słabości przez przeciwciała neutralizujące - informuje pismo "Nature Communications".

Sukces ogłosił zespół kierowany przez dra Srirama Subramaniama. Dzięki mikroskopii krioelektronową (cryo-EM) ujawnił on na poziomie atomowym struktury wrażliwego miejsca na białku kolca wirusa, określanego mianem epitopu. Zarazem naukowcy opisali też przeciwciało VH Ab6, którego fragment jest zdolny do przyłączenia się do epitopu wirusa i jego całkowitej neutralizacji.

SARS-CoV-2 jest to wysoce przystosowujący się wirus, który w procesie ewolucji nauczył się unikać większości istniejących terapii przeciwciałami, a także dużej części odporności zapewnianej przez szczepionki i naturalną infekcję - opowiada dr Sriram Subramaniam. – Nasze badanie ujawnia jego słaby punkt, który jest w dużej mierze niezmieniony we wszystkich wariantach i może zostać łatwo zneutralizowany przez fragment przeciwciała – dodaje.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

– To dobry grunt pod projektowanie różnorodnych terapii i zabiegów, które mogą potencjalnie pomóc wielu zagrożonym osobom – zapowiada.

Przeciwciała to cząsteczki naturalnie wytwarzane przez nasz organizm w celu zwalczania infekcji, jednak można je też produkować w laboratorium i później podawać pacjentom. Chociaż opracowano już kilka terapii przeciwciałami dla COVID-19, to jednak ich skuteczność zawsze mocno spadała w obliczu nowych, wysoce zmutowanych wariantów, takich jak Omikron.

Przeciwciała przyczepiają się do wirusa w bardzo specyficzny sposób; pasują do niego jak klucz do zamka. Czyli, kiedy wirus mutuje, klucz już nie pasuje – tłumaczy Sriram Subramaniam. – Szukaliśmy więc kluczy uniwersalnych; takich przeciwciał, które neutralizują wirusa nawet po rozległych mutacjach – opowiada.

Tym "uniwersalnym kluczem" okazał się odkryty przez zespół naukowców fragment przeciwciała VH Ab6. Eksperymenty potwierdziły jego skuteczność przeciwko wariantom: Alpha, Beta, Gamma, Delta, Kappa, Epsilon i Omikron. Fragment neutralizuje SARS-CoV-2 dzięki przyłączeniu się do epitopu na białku kolca i blokowaniu wirusa przed wnikaniem do ludzkich komórek.

Epitop, który opisujemy w tej publikacji, nie jest objęty tzw. gorącymi punktami mutacji, dlatego jest zachowany w bardzo podobnej lub niezmienionej formie w różnych wariantach – wyjaśnia autor badania. – Teraz, gdy zdołaliśmy szczegółowo opisać jego strukturę, otworzyły się przed nami zupełnie nowe możliwości leczenia – nie ma wątpliwości.

"Pieta achillesowa" koronawirusa może być wykorzystana przez producentów leków nie tylko do tworzenia skutecznych środków przeciwko aktualnie dominującym wariantom, ale także tym, które pojawią się za jakiś czas.