Rok temu, 1 września 2022 roku na Zamku Królewskim w Warszawie zaprezentowano raport dotyczący strat Polski poniesionych w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w latach 1939-1945. Przygotował go parlamentarny zespół kierowany przez posła Arkadiusza Mularczyka. Według władz, straty – w odniesieniu do obecnej wartości złotego – wynoszą 6,2 biliony zł.
– Stanowisko niemieckiego rządu nie uległo zmianie, sprawa reparacji została zamknięta – stwierdził wówczas rzecznik niemieckiego MSZ. – Polska już dawno, bo w 1953 r., zrzekła się dalszych reparacji i kilkakrotnie potwierdzała to zrzeczenie. To podstawa obowiązującego obecnie porządku europejskiego. Niemcy ponoszą odpowiedzialność polityczną i moralną za II wojnę światową – dodał.
Rząd Prawa i Sprawiedliwości zapowiada jednak starania o pieniądze. – O takie sprawy trzeba walczyć, czasem przez wiele lat. My nie obiecujemy, że będzie szybki sukces. My tylko mówimy, że jest polskim obowiązkiem, jest likwidacją pewnego braku, pewnej luki w naszej działalności jako suwerennego państwa to, że w końcu zgłaszamy coś, co powinno być zgłoszone dawno – tłumaczył 1 września 2022 roku prezes PiS Jarosław Kaczyński, ogłaszając, że Polska wystąpi do Niemiec po odszkodowanie.
Choć uzyskanie funduszy od Niemiec wydaje się mglistą przyszłością, to rząd w staraniach o nie wydaje realne pieniądze z budżetu. Środki pochodzą z programu "Pomoc Polonii i Polakom za granicą". To z niego organizacje polonijne otrzymują fundusze na organizację wydarzeń kulturalnych za granicą czy tworzenie mediów dla Polonii. W tym roku dodatkowym zadaniem finansowanym przez KPRM jest "Wsparcie Polonii dla uzyskania odszkodowań wojennych przez Polskę".
– Konkurs służy intensyfikacji działań na rzecz uzyskania odszkodowań wojennych od Niemiec za okres II wojny światowej 1939-1945. Celem działań powinno być wspieranie środowisk polonijnych w podejmowaniu inicjatyw na rzecz propagowania prawdy historycznej w zakresie zbrodni niemieckich na Obywatelach RP – wyjaśnia KPRM.
Na co konkretnie pójdą pieniądze? Wirtualna Polska dotarła do ofert organizacji, które otrzymały rządowe wsparcie.
"NARZĘDZIE NARRACYJNE"
Największą kwotę – 659,7 tys. zł – otrzyma Fundacja Instytut Nowych Mediów (FINM), założona i kierowana przez Eryka Mistewicza, specjalistę w dziedzinie marketingu politycznego, znanego też z Polsat News.
W ostatnich latach fundacja otrzymała kilka dotacji z różnych źródeł. W latach 2017-18 Ministerstwo Spraw Zagranicznych przyznało jej łącznie 413 tys. zł na realizację projektów "#Curie2017" i "Stulecie Europy".
Rekordowe wpływy organizacja ta osiągnęła w 2019 r. Jak pisał serwis Wirtualne Media, stało się to dzięki współpracy z Polską Fundacją Narodową, założoną i finansowaną przez spółki z udziałem Skarbu Państwa.
"Zdecydowaną większość budżetu Fundacji Instytut Nowych Mediów zapewniła w 2019 roku Polska Fundacja Narodowa. Przede wszystkim przekazała 5,87 mln zł na projekt, w ramach którego w 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej w wielu zagranicznych tytułach prasowych ukazały się dodatki o historii tego konfliktu z polskiej perspektywy" – pisały Wirtualne Media.
Od 2020 roku fundacja prowadzi projekt "Opowiadamy Polskę światu", w ramach którego teksty nt. Polski, napisane przez polskich autorów, drukowane są w znanych tytułach prasowych na świecie. Publikowano je m.in. na rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości i rocznicę Bitwy Warszawskiej. W 2020 r. FINM informowała, że projekt realizowany jest "przy wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Polskiej Agencji Prasowej". W 2021 r. posłowie PO pytali w interpelacji, jaki jest koszt realizacji projektu, ale nie dostali odpowiedzi.
Pomyślny jest dla fundacji Mistewicza także 2023 rok. Narodowy Instytut Wolności przyznał jej na rozwój 345 tys. zł. A Kancelaria Premiera – 2,24 mln zł na "portal opinii dla mediów polonijnych z warsztatami i webinarami" oraz wspomniane na początku 659,7 tys. zł, na projekt związany z reparacjami.
W ramach projektu "Wojna nierozliczona. Profesjonalne narzędzia narracyjne dla Polonii w zwiększeniu zasięgu działań na rzecz odszkodowań dla Polski" mają powstać m.in. 104 teksty, w tym wywiady i raporty, które tym razem będą publikowane w mediach polonijnych.
KONCERT RODZINY POSPIESZALSKICH
375 tys. zł kancelaria premiera przekaże Fundacji "Pomoc Polakom Na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego. To fundacja Skarbu Państwa nadzorowana przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
Celem kampanii, na którą dostała pieniądze z KPRM, ma być wzmocnienie tożsamości narodowej i dotarcie do Polonii z informacją, że reparacje wojenne to polska racja stanu.
Fundacja chce to zrobić za pomocą materiałów informacyjnych, z których przedstawiciele Polonii dowiedzą się o startach poniesionych przez Polskę. W Niemczech, Czechach i na Litwie planowane są wystawy mobilne.
Ale to nie wszystko. Starając się o fundusze z KPRM, organizacja zapowiedziała, że do grupy docelowej chce dotrzeć podczas koncertów Rodzinnej Orkiestry Pospieszalskich, którym będą towarzyszyły prelekcje i punkty informacyjne dotyczące "odszkodowań wojennych należnych Polsce".
Planowane są dwa koncerty w polskich kościołach w Niemczech. "Po koncertach, w luźniejszej atmosferze, korzystając z dużego audytorium, zaplanowane są wystąpienia red. Jana Pospieszalskiego z przekazem mobilizującym i uświadamiającym wagę oraz moralną i prawną legitymizację roszczeń odszkodowawczych, należnych Polsce ze strony państwa niemieckiego, za straty II wojny światowej" – czytamy w dokumentacji projektu.
Jan Pospieszalski to muzyk i dziennikarz do niedawna związany z Telewizją Polską, w której prowadził magazyn "Warto rozmawiać". W kwietniu 2021 roku zniknął z anteny po programie, w którym goście krytykowali rządową politykę dotyczącą pandemii koronawirusa. Obecnie publikuje materiały na kanale YouTube Polonia Christiana należącej do Stowarzyszenie Kultury Chrześcijańskiej im. ks. Piotra Skargi. W jednym z ostatnich odcinków krytykował politykę organizatorów Światowych Dni Młodzieży w walce z globalnym ociepleniem, kwestionując przy tym fakt wzrostu temperatury na świecie.
Dwa koncerty rodziny Pospieszalskich kosztować mają 175 tys. zł, z czego 167 tys. zł pochodzić będzie z budżetu KPRM.
Koncertów w ramach walki o reparacje będzie więcej. Także za oceanem. Fundacja "Towarzystwo Projektów Edukacyjnych" w ramach projektu "Warszawa Nieugięta" zorganizuje w Chicago "wielkie wydarzenie", które "uzmysłowi amerykańskiej opinii publicznej ogrom strat poniesionych przez Polskę w wyniku niemieckiej agresji".
Trzonem wydarzenia – jak podaje fundacja – będzie koncert polskich i amerykańskich artystów. Przedsięwzięciem kierować ma Darek "Maleo" Malejonek, polski wykonawca reggae, członek takich zespołów jak Izrael, Moskwa czy Arka Noego.
Organizacja wydarzenia wraz z promocją pochłonie 285 tys. zł (z czego 263 tys. zł z KPRM). Fundacja szacuje, że dzięki niemu wiedza o polskich stratach wyrządzonych przez Niemcy w czasie II wojny światowej dotrze do 15 tys. osób.
HISTORIE WOJENNE Z ZAOLZIA PO POLSKU I CZESKU
KPRM dał również pieniądze Fundacji Niezależny Zespół Badawczy, w której działają m.in. ludzie z bliskiego premierowi Mateuszowi Morawieckiemu środowiska byłych harcerzy ZHR.
Organizacja zorganizuje w Londynie wystawę i konferencję poświęconą stratom Polski "Cena wolności".
Plan jest następujący: wystawa zostanie otwarta w wynajętej sali w brytyjskim parlamencie, wydarzeniu towarzyszyć będą wystąpienia ekspertów oraz "reprezentantów państwa polskiego, przedstawicieli polonii", uczestnicy dostaną broszury informujące o skali strat, a następnie wystawa trafi do Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie.
Koszt: 212 tys. zł, z czego 201 tys. zł daje KPRM.
Kolejnym projektem dofinansowanym przez rząd jest promocja książki "Lutyńskie tango i inne wojenne historie z Zaolzia" Otylii Toboły wydanej w 2004 roku. Fundacja Volens z Cieszyna planuje m.in. publikację audiobooków po polsku i czesku.
Kancelaria Premiera na ten cel daje 74 tys. zł.
Łącznie wsparcie z KPRM otrzymało siedem projektów, ale dotychczas umowy podpisano z pięcioma podmiotami. Pozostałe dwie oferty są na końcowym etapie procedowania. To projekty Fundacji Caritas Super Omnia Est im. ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego – "Stefan Wincenty Frelichowski ofiara niemieckiej >>fabryki śmierci<< w Dachau" oraz "Wickowe Camino – Niemieckie Miejsca Zagłady". Na pierwszy kancelaria premiera wyłoży 77,8 tys. zł, na drugi – 291,7 tys. zł.
Paweł Figurski, dziennikarz Wirtualnej Polski
Kontakt do autora: pawel.figurski@grupawp.pl