Renta wdowia to świadczenie łączące własną emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy z rentą rodzinną po zmarłym małżonku. Od 1 stycznia 2027 r. świadczenie dodatkowe, obecnie wynoszące 15 proc. renty rodzinnej, wzrośnie do 25 proc. Jednak nie wszyscy wdowcy i wdowy mogą liczyć na wypłatę tego świadczenia. Niezbędne jest spełnienie kilku kluczowych warunków:
- Wdowa musi mieć co najmniej 60 lat, a wdowiec – 65 lat.
- Para musiała pozostawać we wspólności małżeńskiej aż do śmierci jednego z małżonków.
- Uprawnienie do renty rodzinnej musiało zostać nabyte po ukończeniu odpowiedniego wieku – 55 lat dla wdowy i 60 lat dla wdowca.
- Osoba ubiegająca się o rentę wdowią nie może pozostawać w nowym związku małżeńskim.
Jeśli wdowiec lub wdowa zawrze ponowne małżeństwo, prawo do renty wdowiej wygasa - przypomina "Rzeczpospolita".
Pojęcie wspólności małżeńskiej nie jest jasno określone w ustawie emerytalnej, jednak orzecznictwo wskazuje, że chodzi o realną więź łączącą małżonków. Obejmuje ona wspólne zamieszkiwanie, prowadzenie gospodarstwa domowego, pożycie oraz współdziałanie dla dobra rodziny. Istotne są również więzi duchowe, emocjonalne i uczuciowe. Aby potwierdzić wspólność małżeńską, osoba ubiegająca się o rentę wdowią musi złożyć stosowne oświadczenie - czytamy.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Jak ustalana jest wysokość renty wdowiej?
Kwota renty wdowiej zależy od rodzaju i wysokości świadczeń przysługujących zarówno wdowcowi lub wdowie, jak i zmarłemu małżonkowi. Jedno z tych świadczeń jest wypłacane w pełnej wysokości (100 proc.), a drugie – w częściowej (15 proc. lub w przyszłości 25 proc.).
Suma świadczeń nie może jednak przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury, która od 1 marca 2025 r. wynosi 5342,88 zł. W przypadku przekroczenia tego limitu świadczenia są odpowiednio redukowane.
Choć renta wdowia będzie wypłacana od 1 lipca 2025 r., wnioski można składać już teraz. Aby uzyskać świadczenie od dnia wejścia przepisów w życie, należy złożyć wniosek najpóźniej do 31 lipca 2025 r.
Renta wdowia nie dla wszystkich. "Rząd mnie ukarał"
Dokumenty można przekazać osobiście, za pośrednictwem poczty, elektronicznie przez ePUAP lub za pomocą osoby trzeciej. W przypadku wyboru tej ostatniej opcji nie jest wymagane pełnomocnictwo, chyba że osoba trzecia miałaby załatwiać pozostałe sprawy związane z rentą wdowią - czytamy.
Najczęściej zadawane pytania
W sprawie renty wdowiej pojawia się wiele pytań - informuje "Rzeczpospolita". Oto najczęściej zadawane pytania:
- Czy do wniosku trzeba dołączyć dokumenty? - ZUS i KRUS zazwyczaj posiadają wymagane dokumenty, jeśli senior ma już prawo do renty rodzinnej lub własnego świadczenia emerytalno-rentowego. W razie braków urząd może poprosić o dostarczenie dodatkowych aktów.
- Co to jest zbieg świadczeń? - Zbieg świadczeń oznacza prawo do otrzymywania co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych jednocześnie, wypłacanych w odpowiednich proporcjach. Przykładowo, może to być 100 proc. emerytury i 15 proc. renty rodzinnej lub odwrotnie.
- Co zrobić, gdy nie można osobiście złożyć wniosku? - Jeśli wnioskodawca nie może złożyć wniosku osobiście, może poprosić bliską osobę o jego przekazanie. Kluczowe jest, aby dokument był własnoręcznie podpisany przez wnioskodawcę.
Osoby otrzymujące rentę wdowią powinny pamiętać o kwestiach podatkowych. W przypadku świadczeń wypłacanych przez dwa różne organy, zaliczka na podatek dochodowy może być naliczana podwójnie. Aby uniknąć niedopłaty podatku, warto złożyć wniosek o odpowiednie zmniejszenie zaliczki w jednym z urzędów.
