Formy opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej
Przy rozpoczynaniu działalności gospodarczej obecnie możesz wybrać jedną z trzech dostępnych form opodatkowania dochodów. Wśród nich są:
- skala podatkowa, czyli opodatkowanie na zasadach ogólnych według progresywnej skali – 12 i 32 proc.,
- podatek liniowy, naliczany według jednolitej stawki w wysokości 19 proc.,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Jeszcze do niedawna funkcjonowała czwarta forma opodatkowania działalności gospodarczej – karta podatkowa, ale od 2022 roku na mocy Polskiego Ładu nie możesz już z niej skorzystać, rozpoczynając swoją działalność. Dostępna jest tylko dla podatników, którzy byli opodatkowani w tej formie przed rokiem 2022 i kontynuują to.
Skala podatkowa
Skala podatkowa jest podstawową formą opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W ten sam sposób opodatkowane są dochody z pracy zawodowej pracowników etatowych, choć oni nie mają możliwości wyboru formy opodatkowania.
W przypadku skali podatkowej mamy do czynienia z opodatkowaniem progresywnym według dwustopniowej skali podatkowej – stawki wynoszą aktualnie 12 i 32 proc. Podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest dochód podatnika, czyli różnica pomiędzy przychodem a kosztem jego uzyskania.
Dzięki skali podatkowej korzystasz z rozliczania się z tytułu dochodów. Możesz rozliczać w PIT-36 liczne ulgi podatkowe i wybrać preferencyjny tryb rozliczenia ze współmałżonkiem. Jednak po osiągnięciu progu dochodu w wysokości 120 000 zł w danym roku zapłacisz 32 proc. podatku od nadwyżki ponad tę kwotę.
Zgłoszenie formy opodatkowania jako skali podatkowej
Zasadniczo, jeśli nie wybierzesz dla swojej działalności innej formy opodatkowania – skali podatkowej czy ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, automatycznie będziesz opodatkowany właśnie skalą podatkową.
Zaliczki okresowe i zeznanie roczne przy skali podatkowej
Przy opodatkowaniu skalą podatkową w zastosowaniu są stawki podatkowe 12 i 32 proc. i według nich określa się wysokość podatku należnego fiskusowi. W roku podatkowym co miesiąc podatnik prowadzący działalność gospodarczą odprowadza do urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy.
Podatek liniowy
Podobnie jak w przypadku skali podatkowej przy podatku liniowym podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych również będzie dochód. Jednak zamiast stosowania dwóch stawek, w zależności od wysokości podstawy opodatkowania, zawsze używana jest jedna i ta sama w wysokości 19 proc. dochodu. Pozwala ona na rozliczanie kosztów podatkowych, ale podatnik nie ma możliwości skorzystania z licznych ulg czy rozliczenia ze współmałżonkiem.
Zgłoszenie formy opodatkowania podatkiem liniowym
Jeśli chcesz wybrać podatek liniowy jako Twój sposób opodatkowania działalności gospodarczej osób fizycznych podatkiem dochodowym, powinieneś złożyć oświadczenie o wyborze takiego sposobu rozliczenia.
Zaliczki okresowe i zeznanie roczne przy podatku liniowym
W ramach opłacania zaliczek okresowych od kwoty dochodu podatnika z poprzedniego miesiąca ustalana jest wysokość miesięcznej zaliczki według stawki 19 proc. kwoty dochodu. Zeznanie roczne PIT podatnik opodatkowany liniowo składa na druku PIT-36L.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Forma opodatkowania ryczałtem polega na naliczaniu kwoty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie odpowiedniej stawki, właściwej dla danego rodzaju działalności gospodarczej. Podstawą jest przychód podatnika, bez możliwości pomniejszenia go o koszty jego uzyskania. Zaletą jest tutaj możliwość prowadzenia uproszczonej księgowości – potrzebna jest jedynie ewidencja przychodów. Niemniej jednak wadą będzie brak możliwości rozliczania kosztów uzyskiwania przychodów czy stosowania licznych ulg podatkowych w PIT.