Wyborcza.biz powołuje się na raporty Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego (POPiHN), która co miesiąc przedstawia dane o cenach paliw i podatkach od paliw w Unii Europejskiej. Potwierdzały one - tak samo, jak statystyki Komisji Europejskiej - że średnie ceny detaliczne w Polsce od lat są jednymi z niższych w UE. A po obniżeniu akcyzy w styczniu Polacy płacili najmniej za paliwo ze wszystkich państw UE
Cena netto rośnie
To jednak dotyczy ceny brutto, uwzględniającej wszystkie podatki: akcyzę, opłatę paliwową i opłatę emisyjną i VAT. Jak zauważa natomiast wyborcza.biz, po wprowadzeniu tzw. tarczy antyinflacyjnej, która obniżyła część publicznych danin, wzrosła cena netto benzyny 95. "W praktyce jest to cena paliwa z rafinerii" - czytamy w serwisie.
Jeszcze pod koniec zeszłego roku cena netto benzyny 95 w Polsce była poniżej średniej unijnej. W lutym jednak zrównała się ona ze średnią UE, a w kolejnych miesiącach ją prześcignęła. Najnowszy raport POPiHN wskazuje, że w maju cena netto benzyny 95 wyniosła 108 proc. unijnej średniej.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
A o tym, dlaczego wyższe ceny netto paliwa uderzają przede wszystkim w przedsiębiorców i przekładają się na rosnącą inflację, pisaliśmy w money.pl.
Wyborcza: utajone dotacje dla nafciarzy?
Gazeta pyta, czy rafinerie nie podbiły cen. "Pod tym względem ulgi podatkowe z tarczy antyinflacyjnej mogły zadziałać niczym utajone dotacje z kasy państwa dla koncernów paliwowych" - czytamy w serwisie.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie odpowiedziały na pytania dziennikarzy w tej sprawie. Resort finansów natomiast zaznaczył, że obecna sytuacja na rynku paliw jest związana z wojną w Ukrainie. Z tezą portalu nie zgodziła się też ekspertka rynku paliw z BM Reflex.
Zwróciliśmy się w tej sprawie do Orlenu oraz Lotosu z prośbą o stanowiska obu firm. Na odpowiedź Lotosu jeszcze czekamy - Orlen natomiast podkreśla, że ceny hurtowe paliw w całej Europie ustalone są na podstawie notowań na ARA (Amsterdam, Rotterdam, Antwerpia). To właśnie zachodni dostawcy są teraz kluczowi, gdyż wkrótce ma obowiązywać embargo na rosyjski surowiec.
Ponadto polskie firmy nie mogłyby ot tak obniżyć swojej ceny hurtowej, gdyż naruszałyby przepisy antymonopolowe. PKN Orlen podkreśla też, że nie ma wpływu na marżę modelową, gdyż te wyznacza globalny rynek.
Odnosząc się do sugestii, jakoby wyższa marża hurtowa w efekcie prowadziła do zwiększenia zysków koncernu, przypominamy, że w pierwszym kwartale 2022 roku zaledwie 18 proc. zysku operacyjnego PKN Orlen pochodziło z produkcji i sprzedaży paliw w Polsce. Pozostałe zyski to przede wszystkim produkcja i sprzedaż paliw na rynkach zagranicznych, produkcja i dystrybucja energii elektrycznej, a także sprzedaż produktów petrochemicznych - czytamy dalej.
Tarcza 2.0 przedłużona
Druga odsłona tzw. tarczy antyinflacyjnej przewiduje m.in. niższą stawkę podatku VAT na paliwa (8 proc. zamiast 23 proc.). Oprócz tego znalazły się w niej też zapisy obniżające stawkę VAT na prąd i ciepło do 5 proc., a na gaz - 0 proc.
Prawo i Sprawiedliwość do ustawy o pomocy kredytobiorcom w środę "dorzuciło" do ustawy przepisy wydłużające działanie tarcz antyinflacyjnych do 31 października.
Pierwsza odsłona tarczy antyinflacyjnej weszła w życie na przełomie roku. Nie obniżyła jednak wskaźnika w sposób, w jaki liczył na to rząd, dlatego też od lutego obowiązuje jej druga odsłona. Oto główne założenia tarczy antyinflacyjnej 2.0:
- zerowa stawka VAT na gaz (wcześniej 8 proc. zgodnie z tarczą 1.0);
- 5-procentowa stawka VAT na prąd (przedłużenie obniżki z tarczy 1.0);
- 5-procentowa stawka VAT na ciepło (wcześniej 8 proc. zgodnie z tarczą 1.0);
- zerowa stawka VAT na część produktów żywnościowych (wcześniej 5 proc. zgodnie z tarczą 1.0);
- zerowa stawka VAT na nawozy (wcześniej 8 proc.).
Jednym z dziwniejszych pomysłów władzy był obowiązek umieszczenia informacji przed kasami sklepów o zerowej stawce podatku VAT na żywność. Rząd przekonywał, że chodzi o wywołanie presji na obniżkę cen. Sprzedawcy jednak - razem z obowiązkową informacją - wywieszali treści, które rząd wolałby przemilczeć.