Rada Ministrów przyjęła w drodze uchwały „Strategię Rozwoju Polski Centralnej do roku 2020 z perspektywą 2030", przedłożoną przez ministra infrastruktury i rozwoju. Obejmuje ona obszar województwa łódzkiego i mazowieckiego.
Strategia ponadregionalna nie zastępuje ani nie powiela ustaleń strategii zintegrowanych ani strategii rozwoju województw. Koncentruje się na potencjałach i przewagach konkurencyjnych, których wzmacnianie może dać dodatkowe impulsy rozwojowe zarówno dla makroregionu, jak i dla Polski. Realizacja „Strategii" zapewni lepszą jakość programowania i wdrażania projektów oraz zwiększy skuteczność i efektywność wykorzystania środków UE - czytamy w komunikacie wydanym po zakończeniu posiedzenia rządu w Łodzi.
Makroregion Polski Centralnej obejmuje obszar o łącznej powierzchni stanowiącej 17,2 proc. powierzchni kraju i liczbie ludności wynoszącej ok. 7,8 mln osób (ok. 20,3 proc. ludności Polski).
Polska Centralna charakteryzuje się najwyższym w kraju poziomem rozwoju gospodarczego dotyczy to szczególnie największego i unikalnego w skali kraju wyspecjalizowanego potencjału naukowego i badawczo-naukowego. Bardzo ważną rolę w rozwoju Polski Centralnej odgrywa bipolarny układ Warszawa - Łódź, obejmujący swym zasięgiem nie tylko miasta centralne i ich obszary funkcjonalne, ale również znaczne obszary obu województw.
„Strategia" określa obszary współpracy województwa mazowieckiego i łódzkiego oraz wyznacza kierunki interwencji umożliwiające dalsze jej poszerzanie. Wskazuje działania, jakie mogą być podejmowane na poziomie ponadregionalnym. Z uwagi na specyfikę obszaru Polski Centralnej, szczególnego znaczenia nabrały związki funkcjonalne pomiędzy aglomeracjami Warszawy i Łodzi, traktowane jako jeden z głównych czynników umocnienia makroregionu na arenie krajowej i międzynarodowej. Jest efektem wspólnych prac administracji rządowej oraz samorządów województw mazowieckiego i łódzkiego, wspieranych przez środowiska naukowe, partnerów społecznych i gospodarczych.
Obszary o najwyższym poziomie rozwoju w obu województwach mają stać się nie tylko kluczem do wzrostu konkurencyjności, ale również znacząco podnieść znaczenie Polski Centralnej na arenie międzynarodowej. Zgodnie z przyjętą wizją rozwoju, Polska Centralna będzie najbardziej dynamicznym, konkurencyjnym i innowacyjnym obszarem, rozpoznawalnym w skali europejskiej i globalnej jako przestrzeń przyjazna generowaniu oraz transferowi wiedzy i innowacji - czytamy w założeniach do strategii.
Kluczowymi kierunkami interwencji, które umożliwią realizację wizji oraz celu głównego „Strategii", będą: dostępność i integracja, kreatywność i innowacyjność, reindustrializacja i umiędzynarodowienie. Zwiększaniu konkurencyjności Polski Centralnej oraz umacnianiu makroregionu w przestrzeni europejskiej będzie służyć realizacja wyznaczonych celów szczegółowych, nawiązujących do najistotniejszych pól współpracy między regionami:
Zintegrowana przestrzeń wiedzy i innowacji
Najważniejszym kierunkiem działań jest transfer innowacji ze sfery naukowo-badawczej do biznesu, szczególnie dotyczy to branż istotnych dla makroregionu, takich jak: bio- i nanotechnologia, transport i komunikacja, fotonika, optoelektronika, mechatronika, radiofarmacja i nauki kosmiczne. Rozszerzona zostanie oferta edukacyjna dla szkół wyższych. Zwiększy się wymiana kadry naukowej i studentów między uczelniami nie tylko na płaszczyźnie międzywojewódzkiej, ale również zagranicznej (wspólne prowadzenie projektów B+R, wymiana doświadczeń i dobrych praktyk).
Wsparcie otrzymają działania dotyczące komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań w przemyśle medycznym, farmaceutycznym oraz w gałęziach wykorzystujących bio- i nanotechnologie.
Przestrzeń przyjazna twórcom i projektantom
Podejmowane działania będą skupiać się na wykorzystaniu potencjału dziedzictwa kulturowego i współczesnej oferty kulturalnej do tworzenia przestrzeni atrakcyjnej dla sektora kreatywnego.
Tworzony będzie wspólny dla całego makroregionu system informacji o wydarzeniach kulturalnych i podejmowane będą wspólne przedsięwzięcia, np. na rzecz dziedzictwa poprzemysłowego.
Działania poprawiające stan zabytków
Twórcy i projektanci zostaną włączeni w proces rewitalizacji przyczyniając się do powstania atrakcyjnej i inspirującej przestrzeni publicznej. Duże znaczenie będzie miała aktywizacja mieszkańców i lokalnych władz samorządowych - podkreślają autorzy strategii. Niektóre dzielnice, szczególnie te poprzemysłowe czy zdegradowane, objęte będą rewitalizacją i zostaną przeznaczone pod działalność kreatywną. Znajdą tu swoje siedziby instytucje artystyczne, pracownie, studia muzyczne. Istotnym kierunkiem w tym obszarze jest wykreowanie silnych, rozpoznawalnych w świecie, wspólnych marek wzornictwa przemysłowego, przemysłu filmowego i audiowizualnego.
Innowacyjna sieć medyczno-farmaceutyczna
Działania będą skupione na utworzeniu zintegrowanego systemu informacji medycznej i rozwoju wysokospecjalistycznych usług medycznych. Zasoby naturalne makroregionu będą sprzyjać rozwojowi działalności uzdrowiskowej, szczególnie w mniejszych ośrodkach miejskich Dobrze rozwinięty przemysł farmaceutyczny w większym stopniu wykorzystywać będzie nowe technologie w produkcji leków. Wspierana będzie działalność na rzecz rozwoju bazy produkcyjnej w dziedzinie nanomedycyny, farmacji i biotechnologii, sprzętu medycznego oraz technik laserowych. Istotne będzie także utrzymanie i rozwijanie trwałej współpracy tego sektora z jednostkami generującymi innowacje.
Międzynarodowe centrum żywności prozdrowotnej
Szansą na rozwój sektora rolno-spożywczego ma być wytwarzanie zdrowych produktów żywnościowych. Producenci rolni, grupy producenckie i sektor przetwórstwa powinny w większym stopniu wykorzystywać mazowieckie i łódzkie ośrodki naukowe. Wdrożenie i stosowanie opracowanych w instytutach naukowych nowych technologii może przełożyć się na korzystne dla całego sektora rolno-spożywczego efekty, poczynając od produkcji dobrej i zdrowej żywności, po odpowiednie jej przechowywanie i przetwórstwo, a kończąc na dystrybucji i marketingu. Produkowana w makroregionie żywność prozdrowotna może stać się rozpoznawalna na rynku krajowym i zagranicznym (utworzenie makroregionalnej marki).
Multimodalny, międzynarodowy węzeł transportowy
Polska Centralna to ważny punkt na krajowej i europejskiej mapie transportowej - tu przecinają się dwa z dziewięciu Transeuropejskich Korytarzy Transportowych. To daje duże szanse na powstanie multimodalnego węzła transportowego w skali międzynarodowej. Planuje się szeroko zakrojone prace nad budową, przebudową i modernizacją infrastruktury sieci połączeń drogowych i kolejowych w wymiarze międzynarodowym i krajowym, przede wszystkim z istniejącymi i planowanymi w makroregionie elementami sieci TEN-T. Jednocześnie, w celu wzmocnienia wewnętrznej integralności, rozwijana będzie infrastruktura o charakterze międzyregionalnym.
Priorytetem dla makroregionu będzie transport publiczny. Poprawa nastąpi w kolejowych przewozach pasażerskich: chodzi o podjęcie działań na rzecz integracji taryfowej i rozkładowej międzyregionalnych połączeń, opracowania spójnego systemu informacji i obsługi pasażerów. Rolą samorządów będzie wspieranie powstawania nowoczesnych centrów logistycznych, skoncentrowanych w strefie między Warszawą, Łodzią i Piotrkowem Trybunalskim.
Obecnie w Polsce funkcjonują trzy strategie ponadregionalne. Są to: "Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020" dla województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego, "Strategia Rozwoju Polski Południowej do roku 2020" dla woj. małopolskiego i śląskiego, "Strategia Rozwoju Polski Zachodniej do roku 2020" dla woj.: dolnośląskiego, lubuskiego, opolskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego.
MIR zwróciło uwagę, że strategie ponadregionalne przynoszą wiele korzyści. Są przykładem odchodzenia województw od konkurowania na rzecz rozwijania współpracy. Współpraca ponad granicami administracyjnymi pozwala osiągnąć lepsze efekty niż samodzielne działanie - zaznaczył resort.