Dochód dodatkowy a podatki – jak rozliczyć dodatkowe zarobki?

Niezależnie od tego, z jakich źródeł uzyskujesz przychody (dochody), zawsze musisz je rozliczyć z fiskusem. Dodatkowy zarobek powiększa najczęściej podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. Inaczej rozlicza się dochód np. z wynajmu mieszkania, a inaczej z umowy o dzieło. 

Jak znaleźć dodatkowe źródło dochodu? W wielu zawodach można pracować na zasadzie freelancingu, założyć działalność. Inną opcją są zarobki np. z najmu prywatnego.

W rocznym rozliczeniu podatkowym musisz uwzględnić wszystkie źródła zarobków. Podatnicy mogą mieć problemy z odpowiednim zakwalifikowaniem konkretnych przychodów (dochodów) do kategorii źródeł. Musimy to jednak uczynić w terminie przewidzianym ustawowo. W przeciwnym wypadku narażamy się na naliczenie karnych opłat i odsetek od zaległości podatkowych.

W razie braku pewności co do tego, jak rozliczać dodatkowe źródła przychodów pod względem podatkowym, najlepiej skorzystać z usług księgowych. Niejasność i niezrozumienie przepisów prowadzić może do nieprawidłowego rozliczenia podatków, za co grożą kary. Wtedy lepiej zdać się na wiedzę i doświadczenie księgowego. Ewentualnie warto się zwrócić o podatkową interpretację indywidualną. Obecnie możesz to zrobić online. 

Przychody z najmu są zaliczane do tak zwanych innych źródeł przychodu, razem z tymi, które pozyskiwane są z podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy. Od 1 stycznia 2022 r. przychody z najmu prywatnego i umów o podobnym charakterze opodatkowane są u nowych podatników wyłącznie ryczałtowo, czyli za pośrednictwem ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Stosowana jest przy tym stawka 8,5 proc. kwoty przychodu, czyli bez pomniejszenia go o koszty jego uzyskania. W celu przychodów najmu prywatnego z fiskusem przychody te należy ująć w deklaracji podatkowej PIT-28. 

Dodatkowy dochód może pochodzić z wykonywania zleceń w ramach tak zwanego freelancingu. Może być to wykonywanie zleceń graficznych, programistycznych czy copywriting. Freelancerzy zawierają umowy z klientami bez pośrednictwa pracodawcy i muszą rozliczać się z zarobków z urzędem skarbowym. Mogą prowadzić własną działalność gospodarczą i na jej podstawie płacić podatki zgodnie z obraną metodą podatkową:

• skalą podatkową,
• podatkiem liniowym,
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Freelancer może również działać jako wolny strzelec i zawierać ze zleceniodawcami umowy o dzieło bądź umowy-zlecenia, co skutkuje koniecznością rozliczenia podatku dokładnie w ten sam sposób jak przy pracy na etacie – według skali podatkowej. Roczne rozliczenie składa wówczas na druku PIT-36. Działalność gospodarcza jako dodatkowe źródło dochodu dla freelancera daje swobodę wyboru zleceń.

Dodatkowym źródłem dochodu może być własna firma, prowadzona równolegle np. z pracą na etacie. Przychody czy dochody z tego tytułu można rozliczyć z wykorzystaniem jednej z trzech metod opodatkowania: skali podatkowej, podatku liniowego lub ryczałtu ewidencjonowanego.

Opodatkowanie skalą podatkową 12 i 32 proc. jest progresywne. Jednocześnie skala powoduje, że masz prawo do skorzystania z preferencyjnych rozliczeń i wielu ulg. Podstawą opodatkowania jest dochód. 

Podobnie jest w przypadku opodatkowania liniowego, ale tu bez względu na wysokość podstawy istnieje jedna stawka podatkowa w wysokości 19 proc. kwoty dochodu. Przy skali podatkowej i podatku liniowym przedsiębiorca musi prowadzić ewidencję przychodów i kosztów ich uzyskania.

Natomiast w ramach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wystarczająca jest ewidencja przychodów. Opodatkowaniu podlegają tylko one i nie można ich pomniejszyć o koszty uzyskania. Podatek zryczałtowany odprowadzany jest do urzędu skarbowego według stawki od 2 do 17 proc. 

W większości przypadków przy uzyskiwaniu dochodu z dodatkowego źródła można znaleźć sposoby na zminimalizowanie należności wobec fiskusa. Przy opodatkowaniu skalą warto rozważyć rozliczenie wspólnie ze współmałżonkiem lub jeśli istnieje taka możliwość – rozliczenie jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Można też zastosować kwotę wolną od podatku. 

Ponadto warto wykorzystywać przysługujące ulgi (przy spełnianiu odpowiednich dla nich warunków). Wśród nich:

• ulgę B+R (badania i rozwój) oraz IP Box,
• preferencje w zakresie kosztów uzyskania przychodów po stronie twórców,
• ulgę rodzinną (ulga na dziecko),
• ulgę na rehabilitację,
• ulgę na darowiznę, w tym ulgę dla krwiodawców.

Musisz składać dodatkowe deklaracje podatkowe PIT, np. przy ryczałcie od najmu prywatnego będzie to PIT-28, a przy podatku liniowym od dochodów z działalności – PIT-36L. Trzeba też odprowadzać dodatkowe zaliczki na podatek dochodowy.

Nie tylko rodzaj przychodu lub dochodu czy źródło ich pochodzenia decydują o wysokości stawki podatkowej, ale wybrana metoda opodatkowania. Jak wspomnieliśmy, obecnie stawki podatkowe wynoszą:

- przy skali podatkowej – 12 i 32 proc.,

- przy podatku liniowym – 19 proc.,

- przy ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych – od 2 do 17 proc.

Powinieneś być zorientowany w kalendarzu podatkowym, by wiedzieć, w jakich terminach odprowadzać m.in. zaliczki na PIT czy też składać deklaracje podatkowe roczne lub informacje podatkowe. Spóźnienie ze złożeniem odpowiedniej dokumentów i opłaceniem podatku należnego fiskusowi grozi naliczeniem odsetek karnych. 

Termin płatności miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przypada na 20. dzień miesiąca następujący po miesiącu, którego zaliczka dotyczy. Część podatników opłaca zaliczki w trybie kwartalnym. Zaliczkę musi wpłacić do urzędu skarbowego do 20. dnia miesiąca następującego po kwartale, którego zaliczka dotyczy.

Dzięki dodatkowym dochodom można uzupełnić swój budżet domowy, ale trzeba pamiętać o, by odprowadzać od nich podatki. Można je zminimalizować przez dobór odpowiedniej metody opodatkowania, ale i przez ulgi.