Pod koniec września ministerstwo zdrowia przekazało do konsultacji publicznych projekt zakładający utworzenie tzw. sieci szpitali. Placówki zakwalifikowane do sieci będą miały gwarantowaną umowę z NFZ.
Resort zdrowia informował wcześniej, że ok. 85 proc. środków przeznaczonych na lecznictwo szpitalne będzie wykorzystane w ramach sieci, natomiast pozostałe środki będą dzielone w ramach konkursów.
Projekt ten spotkał się z krytyką m.in. Naczelnej Rady Lekarskiej oraz prywatnych szpitali. Wskazywano np., że zmiana finansowania szpitali będzie działać na nie demotywująco i zmniejszy dostępność do świadczeń. Krytykowano także tempo wprowadzania zmian.
W piątek resort opublikował projekt nowelizacji w wersji skierowanej na posiedzenie Stałego Komitetu Rady Ministrów. Ministerstwo przedstawiło także projekty rozporządzeń wykonawczych MZ oraz projekt zarządzenia prezesa NFZ w sprawie określenia warunków umów, zaznaczając, że dokumenty te "będą podlegały dalszemu procesowi uzgodnień, konsultacji i opiniowania".
Projektowana ustawa zakłada utworzenie systemu podstawowego, szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej (PSZ), czyli tzw. sieci szpitali. PSZ ma także obejmować ambulatoryjną opiekę specjalistyczną (AOS) w przychodniach przyszpitalnych oraz nocną i świąteczną opiekę zdrowotną.
"Zawieranie umów na realizację tych świadczeń w trybie konkursu ofert lub rokowań, pozostanie jako rozwiązanie o charakterze subsydiarnym" - wskazano w projekcie. Zgodnie z projektem dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ przeprowadzi konkursy ofert na świadczenia, w zakresie których potrzeby zdrowotne na terenie danego województwa nie będą właściwie zaspokojone.
Nie zmienią się natomiast zasady kontraktowania świadczeń opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, a także tej części rehabilitacji i AOS, która nie zostanie włączona do PSZ.
W PSZ będą mogły znaleźć się szpitale, w których funkcjonuje izba przyjęć albo szpitalny oddział ratunkowy (drugiego warunku nie będzie musiała spełniać jedynie część placówek, np. szpitale onkologiczne i pulmonologiczne). Szpitale te muszą także posiadać przez co najmniej 2 lata kalendarzowe oraz w momencie kwalifikacji umowę z NFZ w zakresie dotyczącym świadczeń, których dany szpital może udzielać w ramach PSZ.
W PSZ ma być wyodrębnionych sześć poziomów systemu zabezpieczenia świadczeń. "Obecnie prowadzony zakres działalności leczniczej będzie determinował w pierwszym kroku to, do jakiego poziomu zakwalifikowany będzie dany świadczeniodawca. Nie oznacza to jednak, że zakres ten determinuje przyszłe możliwości działania świadczeniodawcy" - zaznacza resort. Dodaje, że szpital zakwalifikowany do PSZ będzie mógł realizować także "profile dodatkowe tj. takie, które nie wpływają na klasyfikację świadczeniodawcy w ramach PSZ".
Do poziomu szpitali I stopnia należeć mają przede wszystkim szpitale powiatowe, do II stopnia - szpitale realizujące bardziej skomplikowane świadczenia, a do III stopnia - wieloprofilowe szpitale specjalistyczne. Następne dwa poziomy to szpitale onkologiczne i pulmonologiczne oraz szpitale pediatryczne. Ostatni poziom - szpitali ogólnopolskich - obejmie instytuty oraz szpitale kliniczne utworzone przez ministra i uczelnie medyczne.
W efekcie przygotowywanych przepisów finansowanie szpitali będzie oparte w znacznej mierze na ryczałcie obejmującym łącznie wszystkie profile, w ramach których świadczeniodawca udziela świadczeń w PSZ. Szpital zakwalifikowany do danego poziomu systemu zabezpieczenia będzie miał zagwarantowaną umowę z NFZ, a jej szczegółowy zakres będzie zależał od uzyskanej kwalifikacji.
Resort przekonuje, że przygotowywane zmiany mają m.in. zapewnić stabilność finansowania szpitali i poprawić dostęp pacjentów do świadczeń specjalistycznych. "Pacjent posiadający skierowanie do szpitala będzie mógł uzyskać świadczenia, w zależności od oceny specjalisty, zarówno w formie ambulatoryjnej jak i szpitalnej oraz skorzystać ze świadczeń rehabilitacyjnych. Jednocześnie działanie to powinno być podyktowane przede wszystkim aspektami zdrowotnymi (...), a nie rozliczeniowymi" - czytamy w uzasadnieniu projektu.
Wykazy świadczeniodawców zakwalifikowanych do poszczególnych poziomów ogłaszać będą dyrektorzy oddziałów wojewódzkich NFZ. "Ogłoszenie takiego wykazu będzie miało charakter czynności techniczno-administracyjnej. Kryteria kwalifikacji świadczeniodawców określone w projektowanych: ustawie i rozporządzeniu nie będą pozostawiać w tym względzie żadnego pola uznaniowości dyrektorom oddziałów wojewódzkich NFZ" - wyjaśniono w uzasadnieniu projektu.
Kwalifikacji do danego poziomu będzie się dokonywać na cztery kolejne lata kalendarzowe. Pierwsze wykazy podmiotów zakwalifikowanych do PSZ mają być ogłoszone nie później niż do 31 marca 2017 r., z terminem obowiązywania od 1 lipca 2017 r.
Dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ mógłby także - po uzyskaniu pozytywnej opinii Ministra Zdrowia - zakwalifikować do jednego z poziomów systemu zabezpieczenia na terenie danego województwa świadczeniodawcę, który nie spełnia warunków kwalifikacji, jeśli stwierdzi, iż jest to niezbędne dla właściwego zabezpieczenia dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej.
Umowy zawierane ze szpitalami w ramach PSZ będą zawierać szczegółowy sposób rozliczania świadczeń. "Zakłada się co do zasady odstąpienie od finansowania pojedynczych przypadków i procedur na rzecz finansowania w formie ryczałtu obejmującego całość opieki w danym okresie" - zaznaczono w projekcie. Wprowadzony ma być też mechanizm gwarantujący powiązanie kwoty ryczałtu na dany rok z poziomem realizacji świadczeń w roku poprzednim.
"Planuje się ponadto wyłączenie niektórych świadczeń z ryczałtu i rozliczanie ich tak jak do tej pory, czyli zależnie od liczby przyjętych pacjentów" - czytamy w uzasadnieniu nowelizacji ustawy.
Ze szpitalem posiadającym umowę na wykonywanie świadczeń w ramach PZS nie będzie mogła być zawarta umowa w trybie konkursu lub rokowań, dotycząca tych samych świadczeń. W uzasadnieniu zaznaczono jednocześnie, że "projektowane przepisy nie wprowadzają żadnych zmian w odniesieniu do możliwości ubiegania się przez podmioty wykonujące działalność leczniczą o zawarcie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej po przeprowadzeniu postępowania w trybie konkursów ofert lub rokowań".
Oddziały NFZ będą zobowiązane zawrzeć umowę ze szpitalami zakwalifikowanymi do PSZ do 1 lipca 2017 r. Umowy obejmujące udzielanie świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej zawarte ze szpitalami niezakwalifikowanymi do PSZ wygasną 30 czerwca 2017 r. Zaproponowano też regulację umożliwiającą przedłużenie umów o udzielanie świadczeń w zakresie opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, realizowanych w dniu wejścia w życie ustawy, do 31 grudnia 2017 r.
Ustawa ma wejść w życie 14 dni po ogłoszeniu.
Olga Zakolska
Opr. Izabela Trzaska
