Eksperci przypominają, że w ostatnich miesiącach wprowadzono podatek od pustostanów w Kanadzie, a od nowego roku podobne rozwiązanie ma obowiązywać w Irlandii. W Kanadzie właściciele mieszkań muszą zapłacić 1 proc. wartości lokalu za okres, w którym był on nieużywany.
W Irlandii wysokość podatku ma wynieść trzykrotność już obowiązujących lokalnych podatków od nieruchomości (w przypadku lokali, które są użytkowane przez mniej niż 30 dni rocznie).
Różne powody niezamieszkania nieruchomości
"Najpierw należałoby pozyskać więcej szczegółowych danych, z których będzie można wywnioskować, ile z mieszkań niezamieszkałych stanowią faktycznie pustostany, ile nadaje się do zamieszkania, a ile znajduje w lokalizacjach atrakcyjnych dla potencjalnych najemców lub kupców" - ocenia PIE.
Według danych Narodowego Spisu Powszechnego, na dzień 31 marca 2021 r. 1,8 mln mieszkań w Polsce było niezamieszkałych.
Jak analizuje PIE, powody, dla których właściciele nieruchomości nie zamieszkują lub nie wynajmują swoich lokali, mogą być bardzo różne.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Instytut zaznacza, że do kategorii "mieszkań niezamieszkałych" zaliczają się zarówno opuszczone domy wiejskie, zaniedbane mieszkania komunalne, jak i apartamenty traktowane przez właścicieli jako lokata kapitału.
Eksperci zauważają, że mieszkaniem niezamieszkałym pod koniec marca mogło być też mieszkanie sezonowe – przeznaczone do użytku tylko w okresie letnim (albo przez właściciela, albo przez turystów). Równie ważnym czynnikiem wpływającym na wykorzystanie mieszkań w marcu 2021 r. była pandemia COVID-19 i związane z nią istotne ograniczenia w aktywności gospodarczej i przemieszczaniu się.
"Niezamieszkałe wówczas były więc zarówno mieszkania wynajmowane zwykle przez studentów (edukacja zdalna), jak i te przeznaczone pod krótkoterminowy najem dla turystów zagranicznych" - dodano.
Pustostany a podatki. Kto będzie musiał płacić?
Według zestawienia PIE, 11,7 proc. mieszkań niezamieszkałych to niemal identyczny wynik jak w USA, w których pustostanami jest 16 mln domów i mieszkań. W Niemczech i Francji odsetek pustostanów wyniósł w 2018 r. 8,2 proc., w Wielkiej Brytanii 2,6 proc.
"Duży rozstrzał w danych może być jednak związany z różnicami w technikach pomiaru zagadnienia, jak i samych definicjach tego, co podlega badaniu" - dodano.
Rząd sprawdza pustostany. "Nowe mieszkania stoją puste"
Pod koniec ubiegłego roku gruchnęła wiadomość o tym, że rzą planuje wprowadzenie podatku katastralnego. Informacje te dementował wiceszef resortu rozwoju.
- Nie będziemy wprowadzać podatku katastralnego rozumianego jako podatek od wartości nieruchomości powszechnie płaconego przez wszystkich Polaków - zapewnił Piotr Uściński. Dodał jednak, że resort przygląda się natomiast problemowi pustostanów.
Polacy mieliby płacić podatek od niewykorzystanych lokali mieszkalnych, od trzeciego i kolejnego z posiadanych. Projekt nowej daniny to zadanie dwóch resortów: finansów i rozwoju.
- Nie możemy dopuścić do tego, żeby był to masowy problem, by nowe mieszkania stały puste i oczekiwały na wzrost wartości, zamiast być wynajmowane - stwierdził Uściński. - Ważne, by mieszkania, które są budowane na polskim rynku, trafiały do polskich rodzin i by polskie rodziny mogły w tych mieszkaniach mieszkać. Analizujemy też kwestię tzw. flippingu, czyli nabywania mieszkań w celu ich szybkiej sprzedaży po wyższej cenie - dodał wiceminister.
